اقتصاد دانش بنیان

این اقدام برای استفاده از ظرفیت‌های فناوری و نوآوری در حل مسائل کشور، حضور مؤثر دانش‌بنیان‌ها در مناطق کمتر برخوردار و توسعه صنایع خلاق و علوم انسانی است.

محمدصادق خیاطیان در نشست خبری با عنوان گزارش یک دهه اجرای قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: در روزهای نخست تصویب قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، نقش این کسب‌وکارها نه‌تنها برای مردم جامعه حتی برای بسیاری از دست‌اندرکاران و سیاست‌گذاران این حوزه نامعلوم بود اما با حمایت‌های ویژه مقام معظم رهبری، گفتمان اقتصاد دانش‌بنیان در کشور شکل گرفت و ترویج و توسعه آن به ضرورتی حیاتی برای جامعه بدل شد.

رفع نیازهای فناورانه کشور با تلاش شرکت‌های دانش بنیان

خیاطیان ادامه داد: شرکت‌های دانش‌بنیان توانسته‌اند در راستای رفع نیازهای کشور در بخش‌های مختلف به‌خصوص در اپیدمی کرونا مؤثر واقع شوند؛ حتی اگر ما تحریم هم نبودیم شرایط به‌گونه‌ای نبود که اجازه داده شود دستگاه ونتیلاتور و بسیاری از تجهیزات مورد نیاز برای مقابله با کرونا به‌راحتی در اختیار ما قرار بگیرد چراکه نیاز جهانی به این تجهیزات بسیار زیاد بود و اگر شرکت‌های دانش‌بنیان در این عرصه ورود نمی‌کردند کشور با بحران جدی روبرو می‌شد.

عضو هیئت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی با اشاره‌ به آمار ارزیابی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: در سال 1392 تنها 55 شرکت دانش‌بنیان داشتیم که این تعداد در بهمن 1399 به بیش از 5 هزار و 700 شرکت دانش‌بنیان رسیده است.

وی با اشاره به تنوع و گستردگی سرفصل‌های قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان ادامه داد: تاکنون بیش از 12091 شرکت توانسته‌اند از معافیت‌های مالیاتی، 2600 شرکت از تسهیلات نظام‌وظیفه تخصصی، 626 شرکت معافیت‌های گمرکی، 1617 شرکت معافیت حق بیمه قراردادها، 849 شرکت جواز تأسیس و پروانه بهره‌برداری و 344 شرکت نیز توانستند دفاتر کاری خود را در اماکن مسکونی شهر تهران مستقر نمایند؛ همچنین ۴ هزار و ۷۸۴ خدمت در حوزه توانمندسازی و ۵ هزار و ۸۹۱ جلسه مشاوره تخصصی کسب‌وکار به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه شده است.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی با تأکید بر شروط ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان افزود: تاکنون بر اساس آیین‌نامه ارزیابی شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان، شرکت‌های دانش‌بنیان به دو دسته نوع 1 نوع 2 تقسیم می‌شدند که با ۳ معیار اصلی "تولید نمونه آزمایشگاهی، "سطح فناوری" و  "دانش فنی طراحی محصول" مورد ارزیابی قرار می‎گرفتند؛ و بر همین مبنا بیش از 5700 شرکت به‌عنوان دانش‌بنیان تائید صلاحت شدند.

توجه ویژه به مناطق کمتر برخوردار در تایید صلاحیت شرکت‌های دانش بنیان

وی ادامه داد: لازم بود تا در برخی از حوزه‌ها نگاه ویژه‌ای صورت گیرد؛ به همین منظور بر اساس مصوبه کارگروه ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان، دسته دیگری از شرکت‌ها با عنوان «دانش‌بنیان نوع 3» تعریف شدند که در آن به مناطق کمتر برخوردار، شرکت‌های نقش‌آفرین در حل مسائل اساسی کشور، صنایع فرهنگی و خلاق و پارک‌ها و مراکز رشد علم و فناوری توجه ویژه‌ای شده است. ما نمی‌توانیم ظرفیت فناوری و اقتصادی موجود در تهران و سایر شهرهای بزرگ را با ظرفیت‌های استان‌ها و مناطق کمتر برخوردار مقایسه کنیم. نمی‌توان شرکتی که در سطح یک فناوری در کنار دانشگاه شریف فعالیت می‌کند را با مجموعه‌ای در مناطق کمتر برخوردار با یک معیار مورد ارزیابی قرار داد.

هموار شدن مسیر دانش بنیانی برای حوزه صنایع خلاق و علوم انسانی

دبیر کارگروه ارزیابی شرکت های دانش بنیان ادامه داد: مقام معظم رهبری بارها به کاربست اجتماعی علوم انسانی و صنایع خلاق اشاره و تاکید کرده‌اند که علوم انسانی باید در بستر اجتماع قرار گیرد و مردم آن را لمس کنند و ما مشاهده کردیم که این ظرفیت در بخش شرکت‌های دانش بنیان خالی مانده است که در مصوبه جدید شرایطی برای دانش بنیان شدن این حوزه‌ها فراهم شده است.

سرپرست شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان معاونت علمی با اشاره به ظرفیت پارک‌های فناوری، مراکز رشد و شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در آن و با بیان اینکه زمینه تربیت و توسعه نیرو‌های فناور در این مراکز فراهم شده است، گفت: لازم بود پارک‌هایی که دارای نظام ارزیابی مورد تأیید (وزارتخانه‌های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و علوم، تحقیقات و فناوری و همچنین معاونت علمی) هستند وارد فرآیند ارزیابی دانش‌بنیان شوند.

عضو هیئت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی با تأکید بر اینکه ما در حوزه امنیت غذایی، سلامت، واکسن، تجهیزات، نفت و گاز، لوازم خانگی و ... وابسته هستیم، اظهار داشت: درصدد هستیم اگر زمینه مساعدی برای حضور صاحبان فناوری در این حوزه‌ها فراهم شود، بتوانیم شاهد نقش‌آفرینی آن‌ها در این زمینه‌ها و عدم وابستگی کشور باشیم.

سرپرست مرکز شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان در پایان با تشکر از همه نهادها و سازمان‌هایی که در اجرای قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان از جمله: سازمان امور مالیاتی، ستاد کل نیروهای مسلح، وزارت صنعت معدن تجارت، گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان تأمین اجتماعی و شهرداری تهران ابراز امیدواری کرد تا در ادامه مسیر حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانیم گام‌های بلندی برداریم.