اقتصاد دانش بنیان

با حضور سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری، فرشاد مقیمی مدیر عامل ایران خودرو، احمدرضا لاهیجان زاده رییس سازمان محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت از محیط زیست و منوچهر منطقی دبیر ستاد توسعه فناوری های فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از ۱۵ محصول حوزه هوایی، فضایی، خودرویی، ریلی، ژئوماتیک، سنجش از دور و هوشمند سازی ایران ساخت رونمایی شد تا صنایع مرتبط از مزایا و دستاوردهای دانش بنیان های کشور بهره مند شوند.

امروز خانه نوآوری و صادرات ایران در نمایشگاه بین‌المللی تهران میزبان 15 محصول حوزه هوایی، فضایی، خودرویی، ریلی، ژئوماتیک و سنجش از دور بود. ایده‌هایی در مرز دانش که با حمایت ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به محصول تبدیل شده و روانه بازار شده‌اند.

این محصولات شامل روغن هوایی بهران اوج کاربردی در هواپیماهای سبک و فوق سبک، سامانه تماس اضطراری، سامانه مدل‌سازی اطلاعات(مکانی و توصیفی) ساختمان مبتنی بر فناوری اطلاعات مکانی، سامانه پایش سلامت محصولات کشاورزی مبتنی بر هوش مصنوعی و فناوری‌های ژئوماتیک و نرم‎‌افزار سریع و آنلاین محاسبه شدت و مقدار  شوری خاک در هر نقطه و هر زمان از ایران می‌شود.

همچنین از دیگر محصولات می توان به نرم‌افزار سریع و آنلاین محاسبه سطح زیرکشت برنج و تفکیک نوع پرمحصول و کم محصول، نرم‌افزار سریع و آنلاین محاسبه آشکارسازی تغییرات سطحی، با کاربردهای مختلف، دیجی سوند برای جمع آوری اطلاعات هواشناسی، میز یک محوره، پایش و تهیه تصاویر هوایی و ماهواره ای و نقشه تراز ارتفاعی و کاربری اراضی، طراحی و ساخت دستگاه سنجش اصطکاک روی باند، سامانه کمک ناوبری بصری روشنایی باند، بومی سازی قوای محرکه تمام برقی خودرو و فرستنده دیجیتال تلویزیونی 3 کیلو وات و موتور مینی توربوجت اشاره کرد.

 ایجاد 350 هزار اشتغال مستقیم در اقتصاد دانش‌بنیان

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در این مراسم، با اشاره به اینکه در سال های اخیر فرهنگ تازه ای وارد ادبیات کشور شده است، گفت: چند سالی است که اصطلاحات جدیدی مانند صندوق های خطرپذیر، دانش‌بنیان‌ها و غیره وارد ادبیات پژوهش کشور شده است. شکل گیری زیست بوم بزرگی با بیش از ۷ هزار شرکت دانش بنیان و خلاق، هم موید این موضوع است.

ستاری افزود: بیش از ۶۰ صندوق پژوهش و فناوری ایجاد شده است و تعداد زیادی از صندوق بورسی که به تامین سرمایه ورود کرده اند همچنین انواع کارخانه های نوآوری و خیل عظیم جوانان که در ۱۰ هزار استارتاپ‌فعال هستند هم مستندات دیگری برای توسعه این فرهنگ در کشور است.

رییس بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: شکل گیری اقتصاد جدیدی با ابعاد بیش از ۳۰۰ هزار میلیارد تومان و اشتغال مستقیم بالای ۳۵۰ هزار نفر هم نتیجه توسعه علم و فناوری در کشور است. یک حرکت جدید و جدی با گردش اقتصاد بالا در کشور راه افتاده است و برخی شرکت ها فروش های میلیاردی را تجربه کرده اند.

ستاری درباره حوزه های پیشروی فناورانه کشور، گفت: در حوزه زیست فناوری، نانو، هوایی، هوافضا، سلول های بنیادی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، فناوری های دیجیتال و غیره سرآمد هستیم.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با بیان اینکه مهم ترین دستاورد این سالها در حوزه علم و فناوری توسعه شرکت ها، تولید محصولات با فناوری و فروش و تجاری سازی این محصولات است‌. مثلا در حوزه نانو فروشی بیش از ۳ هزار میلیارد تومان را شرکت ها تجربه کرده اند.‌

ستاری افزود: مفاهیم ایران ساخت و فناوری های خلاق هم حاصل همین تلاش ها است و امیدواریم این حرکت ادامه یابد.

رییس ستاد فرهنگ سازی اقتصاد دانش بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق در ادامه بیان کرد: خوشحالم که نوآوری به صنعت خودرو رخنه کرده است اما باید تلاش کنیم صاحب صنعت باشیم نه مونتاژکار. در این صورت است که به متخصص، فناور و شرکت دانش بنیان نیاز داریم.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری همچنین، گفت: آینده صنعت حمل و نقل به هوشمندسازی وابسته است و باید تلاش کنیم پس از برقی سازی، مفهوم هوشمندسازی را در این صنعت نهادینه کنیم. این کار هم با تکمیل زنجیره آن امکانپذیر است.

افزایش درخواست ها برای خودروهای برقی

در ادامه این مراسم مقیمی مدیرعامل شرکت ایران خودرو هم با اشاره به اینکه آینده صنعت خودرو وابسته به توسعه خودروهای برقی است، گفت: سال ۲۰۲۰ حدود ۵/۳ میلیون دستگاه خودروی برقی در دنیا تولید شده است. نسل آینده خواهان ماشین های برقی هستند پس باید تولید این خودروها را در کشور توسعه دهیم.

وی افزود: خودروی تارا نمونه ای از تلاش فناوران ایرانی برای تولید خودروهای برقی است که همه ماژول های آن در داخل کشور با حمایت معاونت علمی و فناوری تولید شده است. این کار به ایجاد شبکه کاملی از بازیگران این صنعت نیاز دارد.

مقیمی همچنین گفت: تعریف نقشه راه توسعه خودروهای برقی در کشور ضروری است و باید در داخلی سازی ماژول این خودروها به خودکفایی برسیم.

ضرورت کاهش قیمت باطری خودروهای برقی

منوچهر منطقی دبیر ستاد توسعه فناوری های فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم در این مراسم با اشاره به تلاش های صورت گرفته برای ایجاد تحول نوآورانه در صنعت حمل و نقل، گفت: باید این صنعت به سمت هوشمندسازی و تحول دیجیتال حرکت کند. در حال حاضر ۲ مدل صنعت در کشور وجود دارد یکی صنعت بالغ که به سمت نوآوری حرکت کرده است و دیگری صنعت نوآوری که دکتر ستاری ایجادکننده و توسعه دهنده آن است. شاهدیم که صنعت نوآورانه کشور با سرعت در حال پیشروی و توسعه است.

منطقی ادامه داد: امروز شاهد رونمایی از محصولاتی در حوزه خودرو، سنجش از راه دور، هوافضا و غیره بودیم محصولاتی در مرز دانش که با اتکا به توان دانش بنیان ها به تولید رسیده است.

وی افزود: یکی از مهم ترین مشکلات ما در حوزه برقی سازی خودروها گران بودن باتری آنها است که قیمت خودروهای برقی را ۲ برابر کرده است. باید برای رفع این مشکل اقدام کنیم. پیشنهاد این است که دولت سوبسید باتری را در برنامه گذاشته و طی یک روند 5 ساله این سوبسید را صفر کند.

دبیر ستاد توسعه فناوری های فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری همچنین گفت: اخذ استانداردها و گواهی های تاییدی یکی از مشکلات عمده ما در محصولات هوایی است که به کاری زمان بر و سخت بدل شده است. از بازیگران این عرصه می‌خواهیم برای تسهیل این کار تلاش کنند.

وی همچنین بیان کرد: کلیه پروژه ها در این ستاد با ایجاد شبکه ای از بازیگران انجام می شود. شبکه سازی باعث می شود که ضمن سرعت پیشرفت کار با اهرم کردن کمک های معاونت می توان پروژه هایی را با ارزش 5 تا 10 برابر این میزان کمک انجام داد. در سال جاری به سمت شبکه های بزرگتر رفته ایم. به عنوان مثال در یک پروژه هوایی شبکه ای از دو وزارت خانه و معاونت علمی و فناوری تشکیل خواهد شد.

این محصولات کدامند و ویژگی آنها چیست؟

روغن موتور هواپیماهای سبک و فوق سبک

یکی از محصولات نوآورانه‌ای که امروز توسط متخصصان به ثمر نشسته است، تولید روغن هواپیماهای سبک و فوق سبک است.

 این روغن محصول شرکت فراز آسمان پارس است. این مجموعه نخستین روغن موتو ر ایرانی مخصوص هواپیما را تولید کرده است. این محصول از طریق مهندسی معکوس نمونه خارجی، فرموله شده و پس از گذر از آزمایشهای های کیفی، طی چندین مرحله در انواع هواپیماهای سبک و فوق سبک، در فرودگاه‌های مختلف کشور مورد آزمون میدانی قرار گرفت.

این محصول از نظر مشخصات فنی، کاملا با نمونه خارجی قابل رقابت است و در آزمون های میدانی نیز عملکردی بالاتر از نمونه های مشابه خارجی در مراقبت از قطعات موتورهواپیما داشته است.

 سامانه تماس اضطراری

سامانه تماس اضطراری که در پی یک تفاهم چند جانبه میان ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شرکت ماموت دیزل، تصادفات جاده‌ای است.

این سامانه با شناسایی هوشمند وقوع سانحه، اطلاعات مورد نیاز مانند شدت برخورد، زمان و مکان وقوع تصادف و سایر اطلاعات را برای مراکز مختلف ارسال می‌کند. همچنین امکان برقراری تماس دو طرفه با سرنشینان خودرو برای پیگیری وضعیت مصدومان تا رسیدن ناوگان امدادی فراهم است.

سامانه تماس اضطراری درون‌خودرویی که امکان آگاهی از وقوع تصادفات را برای دستگاه‌های امدادی فراهم می‌آورد، یکی از کلیدی‌ترین اقدامات بری کاهش میزان تلفات جاده‌ای در اتحادیه اروپا تلقی می‌شود.

مدیریت اطلاعات مکانی ساختمان

سامانه مدل‌سازی اطلاعات (مکانی و توصیفی) ساختمان مبتنی بر فناوری اطلاعات مکانی هم توسط شرکت فراعمران نگار به تولید رسیده است.

 موضوع اطلاعات دقیق و کارآمد و در دسترس بودن آن، یکی از مسائل مهم و ضروری در مدیریت پروژه های ساختمانی در دوره ساخت و به ویژه در دوره بهره برداری به شمار می رود و عدم توجه به این مهم سبب بالا رفتن هزینه های ساخت، تعمیرات، بهره برداری و نگهداری از ساختمان ها و نیز زیان های هنگفت مالی می شود.

در این میان استفاده از سیستم های مکانیزه، جهت مدیریت بهینه اطلاعات، گامی موثر به شمار می رود. با توجه به اینکه اغلب پدیده ها در پروژه های ساختمانی دارای ماهیت مکانی (نقشه ای) هستند، استفاده از سیستم های مکانیزه ای که قابلیت مدیریت اطلاعات مکانی را نیز دارا باشند، بسیار حائز اهمیت خواهد بود.

نرم افزار مدیریت اطلاعات ساختمان تهیه شده توسط شرکت فرا عمران نگار با نام نماساخت روشی مناسب جهت گردآوری و نگهداری اطلاعات از بخش های مختلف پروژه های ساختمانی است. با استفاده از این نرم افزار اطلاعات مورد نیاز در دوره بهره برداری که با صرف هزینه های بسیار بالا به دست می آید، در دوره ساخت به راحتی و با کمترین هزینه قابل جمع آوری خواهد بود.

پایش سلامت محصولات کشاورزی

سامانه پایش سلامت محصولات کشاورزی مبتنی بر هوش مصنوعی و فناوری‌های ژئوماتیک شرکت مهندسی مشاور عمران عصر سپید هم محصول دیگری است که با حضور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری رونمایی شد.

کشاورزان زراعی و باغی، همیشه بدنبال دانستن اطلاعات دقیق و سریع از مزرعه خود در حوزه‌های مختلفی مانند وضعیت رشد گیاه، محل دقیق رشد علف هرز، وضعیت آبیاری و وضعیت تغذیه و کوددهی هستند.

اگر این اطلاعات با سرعت زیاد و دقت خوب در اختیار آنها قرار بگیرد، بهتر می‌توانند زمین خود را مدیریت کنند و تولید محصول کشاورزی با کیفیت‌تر و بیشتری خواهند داشت. یکی از پیشرفته‌ترین روش‌هایی که به کشاورزان کمک می‌کند تا بتوانند این اطلاعات را دریافت کنند.

در مشاوره کشاورزی ماهواره ای، تصاویر ماهواره‌ای به کشاورز کمک می‌کنند تا بتواند اطلاعات پیش‌بینی آب و هوا و خصوصا احتمال وقوع تگرگ را به دست بیاورند. در مشاوره کشاورزی ماهواره ای، ست‌پلت، تمام مراحل دریافت، ذخیره‌سازی، پردازش، تحلیل و تولید نقشه‌های ماهواره‌ای را با هزینه کمتر از نیم درصد هزینه زراعت برای کشاورزان به انجام رسانده و در اختیار شما قرار می‌دهد.

رادیو سوند

رادیو سوند هم محصو ل دیگری است که توسط شرکت پایشگران جو بالا تولید شده است. این محصول دستگاهی هواشناسی است که برای اندازه گیری دما، رطوبت، فشار، سمت و سرعت باد در جو بالا بکار می‌روند. دو عنصر ازن و تابش نیز می تواند توسط این دستگاه ها اندازه گیری شود.

رادیوسوند یک سیستم سنجش از راه دور است و از دو لغت "Radio" به معنای انتشار دهنده رادیویی و "Sonde" به معنی پیام آور در زبان انگلیسی قدیم، تشکیل شده است. دستگاه رادیوسوند از دو قسمت اصلی «سنجش» و «فرستنده» تشکیل شده است، فرستنده ها پارامترهای اندازه گیری شده را به گیرنده ای که در سطح زمین قرار دارد، منتقل می‌کنند.

رادیوسوندها گاهی به وسیله هواپیما و گاهی به وسیله راکت به جو فرستاده می شوند. اما به معمول آنها را به زیر بالون های هواشناسی که تا ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ کیلومتری صعود می‌نمایند نصب و در جو رها می‌کنند.

میزان مصرف رادیو سوند در کشور 7000 دستگاه بوده و ارزش خرید هر دستگاه بالغ بر 2000 یورو است. به این ترتیب 5/1 میلیون یورو صرفه جویی ارزی خواهیم داشت.

میز یک محوره

میز تست یک محوره با اندازه‌گیری موقعیت و سرعت زاویه‌ای در ساخت و کالیبراسیون سیستم‌های هدایت و ناوبری و سیستم‌های اندازه‌گیری اینرسی استفاده می‌شود توسط شرکت رایان کیفیت پیشرو به تولید رسیده است.

قیمت هر دستگاه 15 تا 30 هزار دلار براساس الزامات فنی دستگاه است. این محصول از اقلام تحریمی است و تقاضای صنعت پیش از این از مبادی خارجی تامین شده است. در سال‍های اخیر این شرکت به فناوری طراحی، ساخت و تولید آن دست یافته است و کیفیت این محصول به حدی بوده که صادراتی شده است.

 کشاورزی دقیق

رایان نور تدبیر هم در این مراسم با محصول نرم افزار پایش و تهیه تصاویر هوایی و ماهواره ای و نقشه تراز ارتفاعی و کاربری اراضی حضور داشت. این محصول که به تحقق کشاورزی هوشمند و دقیق در کشور کمک می کند با توان و تخصص داخلی بومی سازی شده است.

کشاورزی دقیق سیستمی است که تولیدکنندگان کشاورزی می‌توانند به‌وسیله آن تغییرات و غیریکنواختی‌های داخل مزرعه را شناسایی کنند و سپس با مدیریت این تغییرات در جهت افزایش محصولات زراعی و افزایش بهره‌وری گام بردارند.

به بیان دیگر کشاورزی دقیق یک استراتژی مدیریتی است که جزییات و اطلاعات مربوط به هر قسمت از مزرعه را به کار گرفته و مدیریت دقیقی بر نهاده‌ها اعمال می‌کند. در این نوع سیستم اطلاعات ویژه نوع خاک و کیفیت تولید هر قسمت کوچک از مزرعه جمع‌آوری شده و مقدار نهاده متناسب با آن قسمت بصورت بهینه به‌کار برده می‌شود.

 اندازه‌گیری ضریب اصطکاک سطح باند

طراحی و ساخت دستگاه سنجش اصطکاک روی باند مجموعه ایرانیان سیستم هم در این مراسم رونمایی شد.

دستگاه تست اصطکاک سطوح پروازی، سامانه‌ای بسیار دقیق و حساس است که می‌تواند ضریب اصطکاک سطح باند و ارابه فرود هواپیما را در هنگام ترمزگیری شبیه سازی و اندازه گیری کند و در قالب نمودار خروجی آن را تجزیه تحلیل و ارایه کند.

 اگر میزان اصطکاک از معیار تعیین شده بیشتر باشد هواپیما امکان نشست‌و برخاست را دارد در غیر این صورت می بایست اقدام لازم برای لاستیک زدایی در سطح باند فرود انجام گیرد.

 روشنایی باند فرودگاه‌ها

جهاد دانشگاهی دانشگاه خواجه نصیر هم با محصول سامانه کمک ناوبری بصری روشنایی باند در این رونمایی ها حاضر شد. اواخر سال 97 بود که قرارداد طراحی و ساخت و تحویل اولین سامانه کمک ناوبری بصری (روشنایی باند) بین جهاددانشگاهی (خواجه نصیرالدین طوسی) و شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران و معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری امضا شد.

این سامانه توسط جهاد دانشگاهی بومی سازی شده است تا بازار واردات این محصولات بی رونق شود. با تولید این محصول روشنایی باندها به متخصصان داخلی واگذار و نیاز فرودگاه ها به این محصول تامین شد.

این سامانه در نشست هواپیماها به خصوص در شب بسیار حیاتی بوده و سطح کیفیت آن معادل محصولات اروپایی است.

بومی سازی قوای محرکه تمام برقی برای خودروی تارا

شرکت جتکو فناوری های خودرو با بومی سازی قوای محرکه تمام برقی در این رونمایی حضور داشت. این کار تاثیر مثبتی در توسعه محصولات جدید با سطح داخلی‌سازی بالای 75 درصد دارد. طراحی بومی، متناسب با شرایط اقلیمی و جغرافیایی ایران، طراحی و توسعه پلت‌فرم نوآورانه سبک وزن، در بر داشتن فعالیت‌های توسعه خط تولید و زنجیره تامین، قیمت تمام شده رقابتی در مقابل رقبای اروپایی و چینی  و غیره هم از جمله مزایای آن است.

فرستنده دیجیتال تلویزیونی

فرستنده دیجیتال تلویزیونی 3 کیلو وات هم توسط شرکت فناوری پیشرفته صراط ارائه شد. این فرستنده قابلیت پخش TS1، TS2 و TS3 را به‌صورت همزمان دارا است و بنا بر تست‌های میدانی انجام شده، قابلیت پوشش سراسری شهر تهران را با بهترین کیفیت سیگنال دارا است.

قطعات و تجهیزات به‌کار رفته در این فرستنده، از بهترین و به‌روزترین‌ها در دنیا بوده و از نظر کیفیت قابل رقابت با محصولات مشابه خارجی است.

طراحی و تولید این فرستنده، کشور را در زمینه تولید فرستنده‌های پرقدرت دیجیتال تلویزیونی خودکفا کرده است و صرفه‌جویی ارزی قابل ملاحظه‌ای را به همراه داشته است.

 موتور مینی توربوجت

شرکت دفتر طراحی سامانه های قوای محرکه فرزانگان در زمینه های ارائه مشاوره در حوزه انواع سامانه های قوای محرکه، طراحی و ساخت انواع سامانه های قوای محرکه هوا تنفسی، بازرسی و کنترل کیفیت کالا و محصولات و مشاوره کیفی، طراحی و ساخت انواع موتورهای هوا تنفسی شمال موتور توربین گازی مانند توربوجت، توربوشفت، توربوفن، توربوپراپ و موتور رفت و برگشتی مانند دیزل و بنزینی و موتور رم جت و اسکرم جت و طراحی و ساخت انواع سامانه های قوای محرکه فعالیت دارد.

این موتور مینی توربوجت برای نخستین بار در کشور طراحی و تولید شده است. جهت به کارگیری این محصول علاوه بر شرکت ها و تولیدکنندگان داخلی، چند شرکت خارجی هم استقبال کرده اند.