اقتصاد دانش بنیان

بنیاد ملّی نخبگان با توجه به مأموریت‌های خود، ایستگاه‌های مسیر نخبگی را شناسایی و با کمک نهادهای مرتبط برای پشتیبانی از مشمولان هر ایستگاه برنامه‌ریزی کرده است. هدف بنیاد، طراحی مسیرکامل طیّ طریق نخبگانی و تمهید و تجهیز ایستگاه‌های نخبگانی به منظور بهره‌مندی از آنان در جهت اهداف و مصالح ملّی است.

آن‌چه در ذیل می‌خوانید بخش دوم گفت‌وگوی پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان با پرویز کرمی مشاور رئیس بنیاد است که در آن شرح مختصری از مهم‌ترین فعالیت‌ها و برنامه‌های بنیاد ملّی به تفکیک اجتماعات نخبگانی جامعة هدف آمده است.

تسهیلات ادامه تحصیل در دورۀ دکتری تخصصی (طرح شهید احدی)

وی در این گفت‌وگو با بیان اینکه تسهیل مسیر تحصیلی دانش‌آموختگان برتر دوره کارشناسی‌ارشد در دورة دکتری تخصصی در دانشگاه‌های کشور از دیگر اقدامات بنیاد ملی نخبگان است، به طرح شهید احدی اشاره کرد و گفت: در راستای  ایجاد انگیزه برای حضور دانش‌آموختگان برتر در داخل کشور و ایجاد آرامش بیشتر ذهنی برای تحصیل و فعالیت‌های علمی آنان، تسهیلات «امکان ادامة تحصیل در دورة دکتری تخصصی» با عنوان «طرح شهید احدی» از دو مسیر به دانش‌آموختگان برتر اعطا می‌شود: اول، انتخاب دانش‌آموختگان برتر و دوم، تخصیص سهمیه به دانشگاه‌‌های برتر.

مشاور رئیس بنیاد ملی نخبگان تصریح کرد: معرفی دانش‌آموخته برتر برای پذیرش بدون آزمون در دوره دکتری تخصصی به مؤسسه‌های پذیرنده (از طریق سازمان سنجش) و پرداخت بخشی از کمک‌هزینه دورة دکتری تخصصی به مؤسسه پذیرنده، تسهیلاتی است که در قالب این طرح به مشمولان اعطا می‌شود.

تسهیلات جذب در مؤسسه‌های علمی (طرح شهید دکتر شهریاری)

کرمی در ادامه به تشریح تسهیلات جذب در مؤسسه‌های علمی پرداخت و گفت: با هدف کمک به جذب دانش‌آموختگان برتر دوره دکتری تخصصی به عنوان «عضو هیئت‌علمی» در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های‌ کشور، دانش‌آموختگان برتر دانشگاهی طبق مقررات مرتبط می‌توانند از تسهیلات جذب در مؤسسه‌های علمی بهره‌مند شوند. مشمولان این طرح، با معرفی بنیاد از اولویت بررسی و پذیرش به عنوان عضو هیئت‌علمی در مؤسسه‌های علمی کشور (مطابق ضوابط جذب هیئت‌علمی مصوّب هیئت عالی جذب اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی) برخوردار خواهند شد.

پشتیبانی از فعالیت‌های پژوهشی استادیاران جوان (طرح مرحوم دکتر کاظمی آشتیانی)

مشاور رئیس بنیاد ملی نخبگان سپس بر پشتیبانی از فعالیت‌های پژوهشی استادیاران جوان  تاکید کرد و گفت: بنیاد هر ساله به منظور ارتقای توانمندی‌های استادیاران جوان دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های‌ علمی کشور، تسهیلاتی را به حائزان شرایط اعطا می‌کند. اعطای «اعتبار پژوهشی» به منظور توانمندسازی و تسهیل فعالیت‌های پژوهشی عضو هیئت‌علمی، «اعتبار تجهیزات» به منظور کمک به  ایجاد امکانات اولیه برای تجهیز فعالیت‌های آموزشی/ پژوهشی وی، و همچنین «تسهیلات فرهنگی ـ رفاهی» (شامل هدیه ازدواج و وام مسکن)، از جمله تسهیلات این طرح به شمار می‌رود.

پشتیبانی از دانش‌آموختگان برتر برای ایجاد کسب‌وکارهای دانش‌بنیان (طرح شهید رضوی)

کرمی گفت: طرح شهید رضوی از دیگر طرح‌هایی است که برای پشتیبانی از دانش‌آموختگان برتر برای ایجاد کسب‌وکارهای دانش‌بنیان برنامه‌ریزی شده است. بنیاد با هدف حمایت از اشتغال و اثرگذاری دانش‌آموختگان برتر در زیست‌بوم دانش‌بنیان کشور، مقرراتی را در قالب «طرح شهید رضوی» در سال 1399 تصویب و اجرایی ساخته است. بر این اساس، هر ساله بنیاد از میان متقاضیان واجد شرایط، تعدادی را برای بهره‌مندی از پشتیبانی‌های این بخش انتخاب می‌کند.

دبیر ستاد فناوری های نرم و توسعه صنایع خلاق افزود: هر یک از برگزیدگان از اعتبار توانمندسازی یا ارتقای توانمندی راه‌اندازی کسب‌وکار (معادل 75 درصد از هزینه‌های یادگیری مهارت‌های موردنیاز برای راه‌اندازی کسب‌وکار دانش‌بنیان)، وام خرید/ ساخت مسکن و هدیۀ ازدواج؛ و هر یک از هسته‌های فناور برگزیده از تسهیلاتی مشتمل بر حمایت مالی اولیه بلاعوض، امکانات دفتری (مکان استقرار، به مدت یک سال) و حمایت مالی بلاعوض به صورت پلکانی در دو نوبت (در صورت تأسیس شرکت و جذب سرمایه ظرف مدت سه سال پس از تاریخ پذیرش پیشنهاده و تأییدکارگزار ناظر) بهره‌مند می‌شوند.

تسهیلات فرهنگی ـ رفاهی (طرح شهید رهنمون)

مشاور رئیس بنیاد ملی نخبگان همچنین با اشاره به تسهیلات فرهنگی ـ رفاهی بنیاد گفت: با هدف شناسایی دانش‌آموختگان برتر دانشگاهی در مقاطع مختلف، حمایت از جذب و بکارگیری آنان و نیز ارتقای فرهنگ اسلامی ـ ایرانی در اجتماع دانش‌آموختگان برتر کشور و رفع بخشی از نیازهای معیشتی این اجتماع، تسهیلاتی در قالب «طرح شهید رهنمون» به آنان اعطا می‌شود. اعتبار توانمندی شغلی (معادل 75 درصد از هزینه‌های یادگیری مهارت‌های موردنیاز برای جذب در دستگاه‌های دولتی یا نهادهای عمومی، تا یک سال پس از تاریخ برگزیدگی)، وام خرید/ ساخت مسکن، هدیۀ ازدواج، معرفی به هر یک از دستگاه‌های دولتی یا نهادهای عمومی استعلام‌کننده در خصوص وضعیت فرد از بنیاد، و سایر تسهیلات فرهنگی (از قبیل وام اضطراری، سفرهای زیارتی و مشابه آن‌ها)، از جمله تسهیلات این طرح به شمار می‌رود.

اجتماع مخترعان و نوآوران/ شناسایی و پشتیبانی از اختراع‌های برگزیده (طرح شهید فخری‌زاده)

کرمی گفت: بنیاد برای رونق بخشیدن به فضای خلاقیت و ابتکارات ذهنی، هرساله تعدادی از اختراع‌های ثبت شده را در سه سطح شناسایی و به منظور هدایت آنها، تسهیلات توانمندسازی برای تحقق مواردی نظیر ثبت بین‌المللی اختراع، تأسیس شرکت نوپای دانش بنیان، تسهیل فرایند نمونه‌سازی (نیمه صنعتی) و شرکت در نمایشگاه‌های داخلی و بین‌المللی را به آنان اعطا می‌کند. بر اساس این طرح، اعطای تسهیلات توانمندساز به منظور رسیدن به محصولی دانش‌بنیان و نقش‌آفرینی در عرصۀ ملّی برنامه‌ریزی شده است.

پشتیبانی از برگزیدگان رویدادهای نخبگارییس مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی بنیاد ملی نخبگان در ادامه با تاکید بر اهمیت تکمیل فرایند توانمندسازی اجتماعات نخبگانی، گفت: استقبال از توسعه و تنوع رقابت‌ها، همایش‌ها و مسابقه‌ها در زمینه‌ها و سطوح مختلف و حمایت از برگزیدگان آنها از جمله فعالیت‎های بنیاد در راستای توانمندسازی اجتماع نخبگان است، به همین دلیل برگزیدگان رویدادهای مورد تأیید بنیاد، با هدف توانمندسازی و تأثیرگذاری، توسعۀ طرح و «پشتیبانی از فرد برگزیده»، متناسب با موضوع رویداد و سطح آن، مشمول تسهیلاتی از جمله «پشتیبانی از طرح برگزیده» می‌شوند.

اجتماع حوزه‌های تخصصی

رئیس ستاد اجرایی سازی سند ملی فناوری های نرم و صنایع خلاق سپس به بهره‌مندی بنیاد از دیدگاه صاحب‌نظران ، مستعدان برتر و سرآمدان هر یک از حوزه‌های ادبی، هنری و قرآنی اشاره کرد و گفت: بنیاد ملّی نخبگان، هر ساله با بهره‌مندی از توان دستگاه‌های تخصصی شامل: «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی»، «سازمان تبلیغات اسلامی»، «فرهنگستان زبان و ادب فارسی»، «فرهنگستان هنر»، «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری»، «شورای توسعة فرهنگ قرآنی» و...، و همچنین بهره‌مندی از دیدگاه صاحب‌نظران ذی‌ربط، مستعدان برتر و سرآمدان هر یک از حوزه‌های ادبی، هنری و قرآنی را شناسایی و به منظور تسهیل مسیر فعالیت‌های نخبگانی آنان، تسهیلاتی را منظور زمینه‌سازی برای «رشد مستعدان برتر» و «اثرگذاری و الگوسازی از سرآمدان» اعطا می‌کند.

وی ادامه داد:  این مسیر، که بر اساس آیین‌نامه‌های «شناسایی و پشتیبانی از برگزیدگان ادبی‌کشور»، «شناسایی و پشتیبانی از برگزیدگان هنری‌کشور» و «شناسایی و پشتیبانی از برگزیدگان قرآنی ‌کشور» دنبال می‌شود، از سال 1396 در بنیاد عملیاتی شده است.

برنامه‌های فرهنگی

کرمی درخصوص برنامه‎های فرهنگی بنیاد ملی نخبگان نیز گفت: برنامه‎های فرهنگی بنیاد، منطبق با سند راهبردی کشور در امور نخبگان، نیازهای اجتماع نخبگانی کشور، سیاست‌های بنیاد و بودجة جاری در حوزة آیندهسازان، در هر یک از استان‌ها برنامه‌ریزی شده است که «برگزاری و ترویج اردوهای رویش آغازگران با همکاری کانونهای فعال در حوزة مستعدان»، «اجرای طرح شناسایی دانشجویان برتر استان با معرفی اساتید»، «اردوهای جهادی تخصصی، با استفاده از کارگزاران اردوی جهادی بنیاد»، «اردوهای جهادی تخصصی با مدیریت بنیاد»، «اردوهای جهادی عمومی»، «برگزاری و ترویج بازدیدهای دانش آموزی توسط بنگاه‌های شغلی- تخصصی (ایرانگشت)»، «بازدید از مراکز زیارتی، اردوی راهیان نور، جاذبه های طبیعی و فرهنگی و سایر مراکز سیاحتی موجد حس خودآگاهی ملّی و هویت اسلامی ـ ایرانی» از جمله مهمترین عناوین این برنامه‎ها به شمار می‌رود.

سخنگوی بنیاد ملی نخبگان گفت: بازدید از نمایشگاههای عرضة نیازمندیها، شرکتهای دانش بنیان، شرکتهای فعال و موفق حوزة فناوری های نرم، مراکز صنعتی، مراکز بهزیستی و توانبخشی، دیدار با جانبازان، ایثارگران و خانوادة شهدا، برگزاری برنامه های تربیتی و آموزشی برای نهادینه کردن انضباط حرفهای در اجتماع نخبگانی، حضور و مشارکت در برگزاری آیین ها، شعائر و مراسمات معنوی، برپایی کارگاه‎های مبانی اندیشة اسلامی، برگزاری برنامه های آموزشی با محتوای خدمات متقابل اسلام و ایران و تاریخ تمدن اسلام و ایران و برنامه های ترویج و شناخت اصول و ارزشهای انقلاب اسلامی در میان آینده‌سازان از دیگر برنامه‎هایی است که با رویکر فرهنگی به مدیریت بنیاد ملی نخبگان در سراسرکشور پیگیری و اجرا می‌شود.

کرمی در پایان دیگر عناوین برنامه‌های فرهنگی و آموزشی بنیاد ملی نخبگان را به شرح ذیل اعلام کرد:

* ترویج فرهنگ انس با قرآن و معارف عترت (علیهم السلام) در میان آیندهسازان

* تبیین نظام معرفتی و فلسفی نخبگان (اخلاق نخبگی، اخلاق پژوهش و...) و رشد و ارتقاء آن

* اجرای برنامه‌های مستمر و بلندمدت معرفتی  هویتی در زمینة پرورش دینی و فرهنگی از قبیل سیرهای مطالعاتی اعتقادی، دوره‌های آموزشی مربی‌محور و ...

* دیدار با علما

* همکاری در برگزاری دوره‌های کارآموزی و کارورزی

* حضور آینده‌سازان در رویدادهای رقابتی مسئله‌محور و کارآفرینی

*کارگاه‌های دانش‌افزایی و مهارت‌آموزی

* برنامه‌های آموزش و مشاورة تحکیم روابط در بنیان خانواده (افراد متأهل)

* برنامه‌های آموزش، تشویق و مشاورة ازدواج (افراد مجرد)

* برنامه‌های آموزشی و مشاوره برای خانواده‌های صاحب استعدادهای برتر در زمینة تعامل با فرزندان خود

* برگزاری مشاوره‌های معتمد حقوقی، کارآفرینی و روانشناسی

* نشست مسئولان بنیاد با اجتماع آینده‌سازان

* حضور آینده‌سازان در مراسم تکریم نخبگان (با هماهنگی دفتر تکریم و الگوسازی نخبگان)

* نشست‌های اجتماعات نخبگانی با مسئولان مختلف حاکمیتی و سایر دستگاه‌های اجرایی ناظر به حل مسائل و چالش‌های موجود در آن دستگاه یا استان

*شرکت در نمایشگاه هفته پژوهش