با تعیین شعار سال از سوی مقام معظم رهبری تحت عنوان «تولید؛ دانش بنیان، اشتغال آفرینی» در ابتدای سال ۱۴۰۱، دستگاه‌های اجرایی و نهادهای ذیربط اقدامات و برنامه‌هایی را دستور کار خود قرار داده‌اند. در همین راستا، جلسات مشترکی بین معاون علمی و فناوری و وزرای دولت سیزدهم با محوریت شعار سال برگزار شده است.

چگونگی بکارگیری فناوری و نفوذ نوآوری در بخش تولید حوزه‌های مختلف همچون کشاورزی، صنعت، انرژی و.... محور اصلی این نشستها بوده و طی آن توافقات و تفاهم نامه‌هایی نیز در راستای فعالیت شرکتهای دانش بنیان با هدایتگری معاونت علمی و وزارتخانه مربوطه انجام شده است.

این جلسات هم اندیشی و هماهنگی که با هدف بکارگیری دانش فارغ التحصیلان دانشگاهی در عرصه تولید دانش بنیان و اشتغال آفرینی تشکیل شده و همچنان ادامه دارد، تا کنون بین معاون علمی با وزاری کشاورزی، صنعت، نیرو، آموزش و پرورش و ارتباطات برگزار شده است.

*وزارت کشاورزی؛ حمایت از نفوذ فناوری در کشاورزی

نخستین جلسه مشترک در زمینه تحقق شعار سال هماهنگی بین ستاری معاون علمی و فناوری با ساداتی نژاد وزیر کشاورزی بود. در این نشست تکمیل زنجیره ارزش و توسعه فناوری با استفاده از ظرفیت‌های بومی مورد بررسی قرار گرفت. دستورالعمل‌های رسوخ فناوری و نوآوری در حوزه کشاورزی، مصوبات و برنامه‌های قابل اجرا در این حوزه از مواردی بود که در این جلسه تاکید شد.

تنظیم طرحی پیشنهادی در دولت برای حمایت از نفوذ فناوری شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق و فناور شدن حوزه کشاورزی مهم‌ترین موضوع این نشست مشترک بود.

*وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ شهرک‌های صنعتی پارک‌های فناوری می‌شوند

دومین جلسه مشترک حول محور تحقق شعار سال بین معاونت علمی و وزارت صمت برگزار شد. در این جلسه تاکید شد فضاهای بسیاری از شهرک‌های صنعتی زمینه فعالیت بیشتر دانش بنیان‌ها را فراهم می‌کند تا در یک فضای تولیدی، تحقیق و توسعه هم انجام شود. همچنین فعالیت دانش بنیان‌ها می‌تواند زمینه ارتقا شهرک‌های صنعتی را فراهم کند.

نتیجه مذاکرات این جلسه، تهیه و ارائه سند کوتاه مدتی برای نفوذ دانش بنیان‌ها در صنعت در آینده‌ای نزدیک بود.

*وزارت نیرو؛ دامنه زیست بوم نوآوری در حوزه نیرو گسترش می‌یابد

از دیگر مذاکرات بین وزارتخانه‌ها و معاونت علمی می‌توان به نشست معاون علمی و وزیر نیرو اشاره کرد که در آن چگونگی بومی‌سازی فناوری‌ها، بازارسازی برای شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق این حوزه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در این نشست هم اندیشی درباره چگونگی نفوذ فناوری و نوآوری به حوزه‌های شاخص و پیشران در موضوعات گوناگون از جمله انرژی‌های نو و تجدیدپذیر، بهینه‌سازی مصرف انرژی، هوشمندسازی و … توافقاتی صورت گرفت. همچنین مقرر شد دامنه زیست بوم نوآوری و کارآفرینی در حوزه نیرو گسترده شود و پژوهشگاه نیرو به عنوان محور اصلی توسعه این زیست بوم در صنعت نیرو به خوبی نقش آفرینی کند.

در این نشست همچنین نسبت به تشکیل کارگروه همکاری مشترک ظرف ۲ هفته، با هدف پیشبرد اهداف و برنامه‌ها موافقت شد. در قالب این کارگروه همکاری، ضمن تعریف و تأیید پروژه‌های پژوهشی، فناورانه و دانش‌بنیان در حوزه نیرو، توسعه و تأمین مالی پروژه‌ها از طریق صندوق پژوهش و فناوری دنبال و محقق خواهد شد. تسهیلات، تنظیم‌گری و وضع مقررات با هدف توسعه انرژی‌های نو و تجدیدپذیر، استفاده حدأکثری از توان شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق مورد تأکید معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری و وزیر نیرو قرار گرفت.

*وزارت آموزش و پرورش؛ تعامل مدارس با پارک‌های فناوری

در جلسه مشترک معاونت علمی با وزارت آموزش و پرورش تفاهم نامه همکاری برای شتابدهی نفوذ فناوری و نوآوری در آموزش و پرورش منعقد شد. این تفاهم نامه در راستای تحقق شعار سال و در اجرای سند راهبردی کشور در امور نخبگان، اساسنامه سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان و کلیات نظام تربیت استعدادهای برتر در آموزش و پرورش به امضا رسید تا تعامل اثر بخش مدارس، هنرستان‌ها و پژوهش سراهای دانش آموزی و کانون‌های فرهنگی و تربیتی با پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد و خانه‌های خلاق و نوآوری بیشتر شود.

«استفاده بهینه از ظرفیت‌های علمی، پژوهشی، فناورانه طرفین در جهت تقویت رسوخ فناوری و نوآوری در آموزش و پرورش»، «ترویج فرهنگ تولید دانش بنیان و تشویق فعالان حوزه دانش آموزی به گسترش فضای کسب و کار»، «ایجاد خانه‌های خلاق و نوآوری» و «بهره گیری از توانمندی‌های آموزش و پرورش در ایجاد شرکت‌های دانش بنیان و خلاق» محورهای این تفاهم نامه به شمار می‌رود.

*وزارت ارتباطات؛ تقویت شرکتهای دانش بنیان حوزه فناوری اطلاعات

جلسه هم اندیشی و هماهنگی برای تقویت شرکت‌های دانش بنیان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات از دیگر نشست‌هایی بود که بین معاون علمی و فناوری رئیس جمهور و زارع پور وزیر ارتباطات برگزار شد.

در این جلسه راهکارهایی برای تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات مورد بررسی قرار گرفت و ستاری از پیشنهاد وزیر ارتباطات برای تشکیل کارگروه تهیه پیش نویس حمایت از شرکت‌های دانش بنیان حوزه ICT استقبال و ابراز امیدواری کرد این پیش نویس ظرف یک هفته آینده آماده شود.

هم افزایی شرکتهای بزرگ دولتی و صنعتی با شرکتهای دانش بنیان

پرویز کرمی مشاور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به برگزای این نشست‌ها و برنامه معاونت علمی برای ادامه آن به خبرنگار مهر گفت: در راهبرد اصلی تحقق شعار سال باید مجموعه کارهایی صورت گیرد تا در انتهای سال به آن چیزی که فرمان رهبری و درخواست و مطالبه ایشان بوده برسیم، تامین امکانات لازم توسط وزارتخانه‌ها برای ۶۷۰۰ شرکت دانش بنیان ضرروی است.

وی با بیان اینکه رهبری نیز به دوبرابر شدن شرکتهای دانش بنیان اشاره و تاکید کرده‌اند، افزود: دوبرابر شدن شرکتهای دانش بنیان باعث می‌شود تعداد نیروی انسانی شاغل هم دوبرابر شود؛ این اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه همه توان وزارتخانه‌ها بکار گرفته شود، در این صورت می‌توانیم امیدوار باشیم که اتفاقاتی در زمینه دانش بنیان‌ها و تحقق شعار سال رخ دهد.

وی افزود: در ابتدا لازم است که برخی از شرکتهای دانش بنیان در دل وزارتخانه‌ها شکل بگیرند تا بدین واسطه نیروی‌های انسانی تحصیل کرده در این شرکتها، به سمت مشاغل و فعالیت‌های تخصصی بروند.

باید شرکتهای بزرگ دولتی و صنایع هم روی کار بیایند و با تمام توان خود خرید محصولات دانش بنیان را در دستور کار خود قرار دهند

کرمی با بیان اینکه اقدامات خوبی در زمینه اعطای مجوزها و معافیت‌های مختلف از سوی معاونت علمی صورت گرفته که شرکتها بتوانند رشد کنند، افزود: اما باید شرکتهای بزرگ دولتی و صنایع هم روی کار بیایند و با تمام توان خود خرید محصولات دانش بنیان را در دستور کار خود قرار دهند.

وی با تاکید بر اینکه هم افزایی و ممزوجیت شرکتهای بزرگ دولتی و صنعتی با شرکتهای دانش بنیان ضروری است، عنوان کرد: باید شرکتهای دانش بنیان زنجیره کاملی از تولید محصول را با کمک شرکتهای بزرگ صنعتی ایجاد کنند؛ تا زمانی که کشور ما از واردات محوری دوری نکند نمی‌توانیم به سمت تولید واقعی برویم و شاهد رشد شرکتهای دانش بنیان باشیم.

کرمی اضافه کرد: یک زمانی مناطق آزاد برای جلوگیری از واردات ایجاد شدند که مواد اولیه و دانش فنی در قالب کالا و خدمات تولید و باز طراحی شوند تا تشریفات گمرکی نداشته باشیم؛ اما اکنون به مرکز واردات تبدیل شده‌اند. باید این چرخه تغییر کند و تولید دانش بنیانی در این مناطق مد نظر قرار بگیرد. زیرا هزینه‌های حمل و نقل واردات افزایش یافته و لازم است که تولید دانش بنیان جایگزین واردات شود تا به مرحله صادرات هم برسیم.

مشاور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری تاکید کرد: جلوگیری از واردات باید به جد در دستور کار قرار بگیرد تا بدین واسطه به شرکتهای دانش بنیان کمک شود.

برگزاری شنبه‌های دانش بنیانی برای تحقق شعار سال

کرمی خاطر نشان کرد: قرار است شنبه‌های دانش بنیانی با حضور معاون اول رئیس جمهور، معاون علمی رئیس جمهور و حضور یک وزیر برگزار شود تا برنامه‌های مشترک حول محور شعار سال تدوین و استارت اجرایی شدن آن زده شود.

وی با بیان اینکه هنوز جزییات زیادی از جلسات مشخص نیست زیرا یک شبه نمی‌توان تصمیمات بزرگی برای تحقق شعار سال گرفت، گفت: پیش بینی شده تا پایان سال جلسات این چنینی برگزار شود تا اقدامات مشترکی انجام شود.

به گفته مشاور معاون علمی و فناوری، باید معاونت علمی و تک تک وزارتخانه‌ها در قالب کمیته‌ای مشترک، فعالیت‌ها و برنامه‌های خود را به مرحله اجرا در بیاورند.