اقتصاد دانش بنیان

کرونا، تهدیدی برای اقتصاد و تبادلات فناورانه و تجاری میان کشورها است. ویروسی که با آمدنش شکلی بی‌سابقه در روابط بین‌المللی ایجاد کرد. پیش از شیوع کرونا دنیای خبر هر روز پر بود از دیدار میان سران کشورها برای توسعه روابط تجاری، سیاسی و اقتصادی. اما این بیماری همه‌گیر، مدلی نوین از این روابط را شکل داد.

اواخر سال گذشته بود که خبر شیوع ویروسی خطرناک و کشنده در چین همه دنیا را متحیر کرد. ویروسی ناشناخته که می‌گویند از خفاش به انسان منتقل شد. همه کشورها در تکاپو بودند تا مردمشان را از همه‌گیری آن مصون کنند. اما نمی‌دانستند که این بیماری مرموز و کوچک تا چند صباح دیگر همه دنیا را می‌گیرد و درگیر می‌کند.

بلافاصله پس از چین اخباری از سراسر دنیا مبنی بر درگیری کشورها یکی پس از دیگری با این بیماری منتشر شد و آنقدر سرعت واگیری آن بالا بود که هیچ کشوری از شیوع آن مصون نماند و امروز تقریبا همه کشورها با بیماری کرونا دست به گریبانند.

کرونا ویروسی ناشناخته و موذی از خانواده آنفلوآنزا است با سرعت واگیری بسیار بالا. این بیماری همه ابعاد زندگی بشر از غذایی که می‌خورد تا نوع رفتارش را تحت تاثیر قرار داده است. این اتفاق کشورها را درو‌ن‌گرا کرده و کمتر به سمت دیگر کشورها تمایل دارند.

اما این ویروس، جهان را به سمت دیجیتالی شدن سوق داد. زندگی آنلاین و مجازی که از فردی‌ترین رفتارهای انسان گرفته تا برخی تعاملات بین‌المللی کشورها را پوشش می‌دهد. دنیا به این نتیجه رسیده که برخلاف تصور عموم، کرونا سالها باقی می‌ماند و این انزوای سیاسی و اقتصادی چاره آن نیست و باید برای هم‌زیستی با آن راهی یافت.

تبادلات آنلاین فناورانه ایران و دیگر کشورها

همین شد که بازار برگزاری نشست‌های آنلاین و برخط دو و چند جانبه میان کشورها شکل گرفت. نوع جدیدی از ارتباطات و تبادل میان کشورها که پیش از این چندان رونقی نداشت. اما امروز بزرگ‌ترین رویدادهای سیاسی و اقتصادی میان کشورها با شیوه‌هایی مبتنی بر زیرساخت‌های فناوری ارتباطات و اطلاعات انجام می‌شود. اتفاقی نادر و کم سابقه در مناسبات میان کشورها.

ایران جزء نخستین کشورهایی بود که به دلیل مناسبات اقتصادی و سیاسی با کشور چین به این گرفتاری دچا و اسفندماه سال گذشته بود که نخستین واگیری‌ها از بیماری کرونا در کشور مخابره شد. این شد که ایران با گذشت 8 ماه همچنان با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کند و تاکنون چند مرحله بحرانی را هم پشت سر گذاشته است.

اما هیچ کدام از این اتفاقات جلودار زیست‌بوم فناوری و نوآوری در کشور که با تلاشی مضاعف شکل گرفته و قدم به قدم پیش رفته تا به این مرحله از بلوغ رسیده است نبود. این زیست‌بوم که از همه کمبودها و سدها گذشته بود این‌بار هم راه خود را یافت و با تلاش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مناسبات حلقه‌های زنجیره خود با دیگر کشورها را قطع نکرد. فقط شکلی نو به آن داد.

مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با شیوع کرونا و محدودیت‌های جهانی برای توسعه ارتباطات بین‌المللی یک سرفصل با نام برگزاری آنلاین نشست‌های تجاری و فناورانه را به وظایف و ماموریت‌های سال 99 خود افزود.

بر اساس این ماموریت جدی از همه توانمندان و 30 کارگزار صادراتی همکار با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خواسته شد تا از ظرفیت‌های خود برای برگزاری نشست‌های آنلاین میان دانش‌بنیان‌ها و شرکت‌های خلاق ایرانی با طرفین خارجی استفاده کنند.

در این برنامه مقرر شده که تا پایان سال جاری همه نشست‌های بین‌المللی به صورت آنلاین برگزار شود. تاکنون هم نشست‌هایی در حوزه‌های آی‌تی و سلامت میان دانش‌بنیان توانمند ایرانی با شرکت‌های فناور و خلاق اسپانیایی، افغانستانی، آفریقایی، آلمانی و اتریشی و کشورهای جنوب شرق آسیا به ویژه مالزی، ویتنام و اندونزی و نیز حوزه اوراسیا برگزار شده یا برنامه‌ریزی‌ها برای برگزاری آن انجام شده است.

مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از برگزاری این نشست‌ها حمایت می‌کند و شرایط و مسیر برای برگزاری آنها را تسهیل کرده است.