اقتصاد دانش بنیان

این سامانه با حضور مهدی قلعه نوی رییس مرکز تعاملات بین المللی علم و فناوری، پرویز کرمی مشاور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری و مهدی محمودی مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور رونمایی شد.

هدف از راه‌اندازی برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان بین‌المللی، ثبت درخواست متخصصان و کارآفرینان غیرایرانی برای اعطای حمایت‌ها و تسهیلات مرکز تعاملات بین‌المللی معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری است. این هدف در راستای توسعه ساز و کار جذب، اقامت و بهره گیری ضابطه مند از ظرفیت و توان دانشمندان، پژوهشگران، فناوران و کارآفرینان تعریف شده است.

پرویز کرمی دبیر ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش بنیان و صنایع نرم و خلاق در این مراسم با اشاره به برنامه معاونت علمی برای استفاده از ظرفیت های ایرانیان مقیم دیگر کشورها، گفت: طرح همکاری با متخصصان و دانشمندان ایرانی غیرمقیم یکی از برنامه هایی بود که در معاونت علمی از سال 94 آغاز شده است.

مشاور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری ادامه داد: این برنامه به دنبال تسهیل شرایط ایرانیان بازگشتی به کشور است. در قالب این برنامه تاکنون یک هزار و 560 نفر ازنخبگان ایرانی از 100 دانشگاه برتر دنیا به ایران بازگشته اند و بیش از 6000 نفر هم در این برنامه بصورت ترددی همکاری مشترک علمی و فناورانه دارند و از تسهیلات این برنامه استفاده کرده‌اند.

ارائه تسهیلات به بیش از یک هزار فارغ‌التحصیل بازگشتی

دبیرستاد توسعه فرهنگ سازی اقتصاد دانش بنیان و صنایع نرم و خلاق در ادامه بیان کرد: از جمله مهم‌ترین دستاوردهای این طرح می توان به ارائه تسهیلات به بیش از یک هزار و 400 نفر از فارغ‌التحصیلان بازگشتی اشاره کرد. تعداد متخصصان ایرانی بازگشتی از اسفند 94 تا فروردین 99 به یک هزار و 560 نفر رسیده است. به عبارت دیگر، از زمان آغاز رسمی طرح همکاری با متخصصان ایرانی، به طور متوسط روزانه بیش از یک متخصص ایرانی به کشور بازگشته است. و در مراکز علمی و دانشگاهی و یا شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها مشغول به کار شده اند.

کرمی افزود: طرح دیگری که امروز در دستور کار است همکاری با متخصصان و دانشمندان بین المللی غیر ایرانی و نیز در دستور کار معاونت قرار گرفته که هدف از آن بهره گیری بهتر از نیروهای نخبه غیر ایرانی امام مقیم ایران می باشد این برنامه به منظور انتقال دانش، تجربه و ایده های فناورانه به کشور و همچنین ایجاد ارتباط موثر دانشمندان و متخصصان ایرانی با همتایان غیرایرانی داخلی در مراکز علمی و فناوری راه اندازی شده است.

آمار دانشجویان بین المللی در ایران

رییس مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به آمار دانشجویان بین‌المللی در ایران، گفت: تعداد دانشجویان بین المللی در ایران طی سالهای تحصیلی 91-90 تا 98-97 با رشدی تقریبا 5/4 برابری همراه بوده است. این آمار از 4 هزار و 512 نفر در سال تحصیلی 91-90 به 21 هزار و 601 نفر در سال تحصیلی 98-97 رسیده است.

مشاور رئیس بنیاد ملی نحبگان با اشاره به رشته تحصیلی دانشجویان بین‌المللی در کشور، بیان کرد: هم اکنون 55 درصد دانشجویان بین‌المللی در ایران مرد و 45 درصد زن هستند و بیشتر دانشجویان بین‌المللی در ایران در رشته‌های علوم انسانی مشغول به تحصیل هستند؛ اما باید توجه کرد که تقاضا برای ورود به رشته های پزشکی در ایران رو به افزایش است.

دبیر ستاد فرهنگ سازی اقتصاد دانش بنیان و صنایع نرم و خلاق افزود: در سال تحصیلی 98-97 رشته های مرتبط با علوم انسانی، فنی و مهندسی و علوم پزشکی به ترتیب با 47، 23 و 16 درصد سه حوزه برتر دانشجویان بین المللی برای تحصیل در ایران است. رشته های مرتبط با علوم پایه، هنر و کشاورزی و دامپزشکی به ترتیب در جایگاه های بعدی حوزه های علاقه دانشجویان برای تحصیل قرار دارد.

کرمی همچنین بیان کرد: عمده جمعیت دانشجویان بین‌المللی در ایران را دانشجویان مقطع کارشناسی تشکیل می‌دهند. تنها در سال تحصیلی 98-97، مقطع تحصیلی لیسانس با 64 درصد بیشترین تعداد دانشجویان بین المللی را به خود اختصاص داده است. دوره تحصیلی کارشناسی ارشد با 18 درصد، دکترای عمومی با 9 درصد، دکترای تخصصی با 6 درصد و کاردانی با 3 درصد در رتبه های بعدی بیشترین تعداد دانشجویان بین المللی قرار گرفته اند.

کشورهای آسیایی رتبه نخست مهاجر فرست به ایران

مشاور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در ادامه گفت: مهمترین کشورهای دانشجو فرست به ایران، کشورهای آسیایی هستند. در سال 98-97، کشور افغانستان با اعزام حدود 13 هزار و 851 دانشجو به ایران، عراق با ارسال 2 هزار و 810 دانشجوی بین‌المللی و لبنان با ارسال هزار و 368 دانشجوی بین‌المللی در رتبه های بعدی اعزام مهاجر به ایران قرار دارند.

کرمی با اشاره به سه کشوری که در مجموع 86 درصد از جمعیت دانشجویان بین المللی در ایران را تشکیل می‌دهند، بیان کرد: این آمار بیانگر تمرکز ایران بر جذب دانشجویان خارجی از کشورهای منطقه است. پس از این سه کشور، کشورهای سوریه، چین و پاکستان به ترتیب در رده های بعدی دانشجوفرستی به ایران قرار می‌گیرند.

تامین رفاه جامعه با نیروی انسانی مستعد

کرمی افزود: در بررسی های بعمل آمده مشخص شده که کسانی که به ایران مهاجرت می کنند، بیشتر کارگران ساده و بدون مهارت به شمار می‌آیند. اما شرایط کشور با توجه به رتبه بندی های جهانی علمی فناوری و نوآوری زیرساخت های فناورانه ایجاب می‌کند برای قرار گرفتن ایران در چرخه جابه‌جایی نخبگان در جهان و بهره‌گیری از دانش و تکنولوژی روز دنیا، زمینه برای حضور و نقش‌آفرینی نخبگان غیرایرانی در کشور فراهم شود.

مشاور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با بیان اینکه سرمایه انسانی در دنیای امروز به صورت روزافزونی در حال تبدیل شدن به محرک اصلی رشد و توسعه اقتصادی است، گفت: افراد با استعداد و ماهر، نقش کلیدی در رفاه آینده کشورها بازی می‌کنند.

کرمی ادامه داد: آن‌ها مشاغل کلیدی را در زمینه نوآوری و پیشرفت فناوری به دست می‌گیرند و در نهایت به رشد اقتصادی سریع‌تر، ایجاد فرصت‌های شغلی برای دیگران و شرایط زندگی بهتر برای همگان یاری می‌رسانند. از این رو تلاش برای جذب نیروی کار ماهر و آموزش‌دیده در راستای تقویت رقابت و به دست آوردن رفاه در بلندمدت حائز اهمیت است.

توسعه ساز و كار جذب، اقامت و بهره‌گيری ضابطه‌مند از ظرفيت و توان دانشمندان

دبیر ستاد فرهنگ سازی اقتصاد دانش بنیان و صنایع نرم و خلاق با اشاره به برنامه مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری، بیان کرد: این برنامه فرآیند برقراری ارتباط بین متخصصان بین‌المللی با شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور ایرانی را تسریع می کند. این برقراری ارتباط منجر به تعریف پروژه‌های مشترک بین شرکت‌های ایرانی و متخصصان بین‌المللی خواهد شد.

به گفته کرمی به کمک این برنامه، امکان استخدام این افراد در پژوهشکده‌ها و موسسات متمرکز بر حوزه علم و فناوری فراهم خواهد شد. علاوه بر این تلاش خواهد شد تا حمایت‌های مالی از پژوهشگران برجسته نیز صورت گیرد. برگزاری کارگاه‌ها، دوره‌های آموزشی و اردوهای علمی بخشی دیگر از این برنامه خواهد بود.

مشاور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری همچنین بیان کرد: امید است برنامه فوق اهداف سند جامع روابط علمی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران در این زمینه که بر توسعه ساز و كار جذب، اقامت و بهره‌گيری ضابطه‌مند از ظرفيت و توان دانشمندان، پژوهشگران، فناوران بین‌المللی تاکید دارد را عملیاتی کند.

با توجه به اینکه زیرساخت‌های لازم برای بهره‌مندی از ظرفیت مهاجران در کشور وجود نداشت، غربال‌گری مهاجران منطقه به شکلی ضعیف و ناکارآمد انجام می‌گرفت و دسترسی مهاجران به خدمات اجتماعی، شهروندی و آموزشی محدود بود، برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان بین‌المللی ایجاد شد. این برنامه در تلاش است تا شرایط را برای فعالیت مهاجران نخبه و کارآفرین فراهم کند.

این برنامه با تلاش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و در تعامل با وزارت کشور ایجاد شده و به دنبال دسترسی مهاجران نخبه و تحصیل کرده به حقوق شهروندی و سیستم‌های حمایتی ویژه است.

برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان بین‌المللی به آدرس اینترنتی http://iconnect.isti.ir/ در دسترس قرار دارد.

استفاده 9هزار نفر از متخصصان ایرانی خارج از کشور از خدمات معاونت علمی

در ادامه این مراسم، مهدی قلعه‌نوی رییس مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم با اشاره به اینکه استفاده از نیروی انسانی و ظرفیت و توانمندی آنها برای توسعه کشور ضروری است، گفت: ما در معاونت علمی و فناوری معتقدیم که اساس و پایه شکل گیری و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و فناور محور، نیروی انسانی تحصیل کرده، کارآفرین و نخبه است. بر همین اساس هم به سمت استفاده از این ظرفیت ها حرکت کردیم.

وی افزود: اقتصاد نفتی کشور را باید با کمک همین توان علمی تغییر دهیم و به سمتی حرکت کنیم که در کنار استفاده از توانمندی نیروی انسانی داخلی، از نیروهای با ظرفیت علمی و کارآفرینی دیگر کشورها هم استفاده کنیم.

استفاده از روش های مختلف برای جذب نیروی انسانی توانمند بین المللی

قلعه‌نوی معتقد است که برای استفاده از این توان علمی باید شبکه ای بین المللی ایجاد شود. شبکه ای که همه برنامه ها و طرح ها را در یک جا جمع کند و محور اصلی آن هم نیروی انسانی متخصص باشد. برای اجرایی شدن آن هم از 3 محور کاری ارتقا و توسعه نیروی انسانی، توسعه تعاملات بین المللی و توسعه همکاری‌ها در سطح جهانی استفاده کرده ایم.

رییس مرکز تعاملات بین المللی علم و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور، گفت: با کمک این برنامه تاکنون از توانمندی، خلاقیت و ظرفیت 9 هزار نفر از متخصصان ایرانی خارج از کشور استفاده شده است.

وی همچنین بیان کرد: برنامه بعدی ما استفاده از ظرفیت نیروی انسانی بین المللی برای توسعه فناورانه کشور است که برنامه همکاری با متخصصان بین المللی با هدف محقق شدن این کار شکل گرفته است. دراین برنامه از انواع روش ها برای جذب نیروی کارآفرین و هوشمند مهاجرانی بین المللی استفاده شده است. مهم ترین آن فراهم کردن شرایط اقامت مناسب و برخورداری آنها از امکانات و حقوق شهروندان ایرانی است.

دائر شدن اقامت برای 30 مهاجر واجد شرایط

مهدی محمودی مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور هم دیگر سخنران این برنامه بود. وی با اشاره به مهاجرپذیری 40 ساله ایران، گفت: ایران کشوری است که مهاجران زیادی را دل خود جای داده است. ما در تلاشیم تا بهترین شرایط اقامت را برای مهاجران قانونی به خصوص مهاجران کارآفرین و نخبه ایجاد کنیم.

وی افزود: با کمک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برنامه ای برای شناسایی و حمایت از مهاجران مستعد، کارآفرین و متخصص داریم تا برای آنها شرایط ویژه‌ای چون ارائه اقامت از 3 سال تا دائم را فراهم کنیم و این افراد از تسهیلات ویژه ای برای زندگی بهتر در ایران را تجربه کنند.

مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور همچنین بیان کرد: در قالب این برنامه 70 پرونده به وزارت کشور ارسال و 30 اقامت هم برای واجدان شرایط دائر شده است.