اقتصاد دانش بنیان

نیروی انسانی متخصص و کارآمد با اقدامات فناورانه خود راه گشای مشکلات زیادی هستند. در حال حاضر این نیروی متخصص در حوزه های مختلف علم و فناوری نقش آفرینی می کنند و برای رفع چالش‌ها با تمام توان در تلاش‌اند.

در این میان سلول های بنیادی یکی از حوزه های مهم و نوین برای هر کشوری است که توسعه فناوری های مربوط به آن مشکلات زیادی را در حوزه درمان رفع کرده است.

توسعه بازار محصولات ایران ساخت در این حوزه یکی از اقداماتی است که ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در راستای آن در تلاش است. نخست آنکه شناسایی ظرفیت های موجود در کشور در حیطه دانشمندان جوان ایده پرداز، تبدیل علم به ثروت، ایجاد شرکت های دانش بنیان و بررسی کشش بازار است. همچنین در گام بعدی ستاد در راستای توانمندسازی پژوهشگران جوان، حمایت از توسعه کیفی و کمی شرکت های فعال در زمینه تولید محصولات سلولی و جذب سرمایه گذار گام بر می دارد.

حمایت از فعالان زیست بوم فناوری سلول های بنیادی

اقداماتی اثر بخش که امید را برای بیماران افزایش می دهد و ورود محصولات سلول درمانی به بازار را بالا می برد. زیست بوم سلول‌های بنیادی به سرعت در حال گسترش است. در حال حاضر بیش از 160 شرکت دانش بنیان در این زیست بوم مشغول فعالیت هستندکه ستاد از بیش از 30 درصد آنها حمایت کرده است.

علاوه بر حمایت های مالی برای توسعه محصول، حمایت هایی همچون رفع مشکلات برای دریافت مجوز از سازمان غذا و دارو یا رفع چالش هایی در حوزه کارآزمایی بالینی را از این شرکت ها کرده است.

همچنین شــرکت های فعال در حوزه زیست فناوری که ســابقه کار با فرآورده های بیولوژیک داشتند به کارگروه فناوری و شــرکت‌های دانش بنیان ستاد مراجعه کرده و فعالیت های جدیدی را در این زمینه آغاز کردند.

تولید محصولات فناورانه و خودکفایی کشور

این تلاش ها به ثمر نشسته است. به عنوان مثال محصولی ایران ساخت با نام «اگزومین» به عنوان خدمت و راهکاری برای بیماری های نادر ژنتیکی به کار می رود. با این خدمت، با استفاده از هوش مصنوعی و تحلیل نتایج آماری جهش ژنتیکی عامل بیماری کشــف می شود.

همچنین یکی از شرکت های فناور با تمرکز روی کیت‌ها، محیط ها و تجهیزات مصرفی مراکز درمان ناباروری توانست با ساخت و تولید 30 محیط کشت، کیت و مواد مصرفی نام ایران را در لیست کشورهای سازنده محیط های کشت وارد کند.

این مسیر ادامه دارد و زیست بوم فناوری سلول های بنیادی هر روز دستاوردی تازه برایمان دارد. فعالان فناور در تلاش برای خودکفایی کشور هستند. به عنوان مثال مــاده کربــودی ایمیــد محلــول در آب یــک ماده شــیمیایی بســیار پراســتفاده در صنایع پزشــکی، شــیمی و بیوتکنولــوژی اســت که برای اتصــال مولکول های زیســتی از جمله پروتئین ها، پلیمرها و داروها به ســطح یک بســتر یا یک داربست استفاده می شــود. فرایند بومی سازی این ماده نیز با موفقیت توسط یک شرکت فناور پایان یافته است و به زودی وارد بازار می شود.

برای شتاب بخشی به حوزه تولید محصولات وابسته به علوم و فناوری های سلول های بنیادی، هدف گیری برای کوتاه نمودن مسیر تحقیق به بازار بوده است. در این راستا برای ترغیب دانشگاهیان و متخصصین به تأسیس شرکت های دانش بنیان و حمایت از این شرکت ها برای بومی سازی فناوری ها و زیرساخت های ضروری مورد نیاز، گام های اولیه برای توسعه اقتصاد دانش بنیان برداشته

است.

به دنبال توسعه زیرساخت های قانونی برای تجاریسازی محصولات، بخشی از پژوهشگران ایرانی، ایده پردازان جوان و شرکت های دانش بنیان فعال در حوزه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی توانستند با حمایت های مالی و معنوی ستاد، محصولات خود را تجاری کنند.

در حالی که در سال 1392 تنها دو شرکت دانش بنیان در حوزه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی مشغول به کار بودند، این تعداد در سال های بعد با توجه به بهبود قوانین و سیاست های تشویقی ستاد رشد قابل توجهی داشت و تا پایان شهریور 1399 به 163 شرکت افزایش یافت.

با قانونمند شدن بحث تولید در این حوزه، تعداد افراد علاقمند به تأسیس شرکت های دانش بنیان که به پیمودن مسیرهای قانونی امیدوار شده بودند، افزایش یافت و در سال های اخیر شاهد جهش چند برابری تعداد شرکت ها در این حوزه بودیم.