اقتصاد دانش بنیان

علی بابایی، مدیرعامل استارت آپ «ترب» متولد سال 70 است و پس از اخذ مدرک کارشناسی در رشته کامپیوتر، به تحصیل در رشته MBA در مقطع کارشناسی ارشد روی آورده است.
بابایی درباره «ترب» و مسیر پرفراز و نشیبی که برای راه اندازی این استارت آپ طی کرده است، می گوید: تجربه در مسیر یک کسب وکار پارامتری است که نمی توان به سادگی از آن گذشت. تجربه کردن به فرد درس هایی می دهد که شاید هیچ فرد دیگری نتواند آن را در اختیار دیگری بگذارد.
از مهر 93 تیم ترب شکل گرفت و بعد از گذشت چهار ماه از راه اندازی، سایت «ترب» نیز به همراه یک اپلیکیشن آزمایشی عرضه شد. لانچ اپلیکیشن اصلی «ترب» هم یک سال بعد از آن اتفاق افتاد. بابایی از نقش مهم اطمینان از ایده راه اندازی یک کسب وکار نوپا سخن می گوید و تاکید دارد: کسی که وارد اکوسیستم استارت آپی می شود و قصد دارد کسب وکار نویی را راه اندازی کند، باید بسیار پشتکار داشته باشد و اگر با اطمینان به ایده اش می پردازد، هرگز نباید عقب بنشیند.
 گفت و گوی دانش بنیان را با مدیرعامل استارت آپ «ترب» از نظر می گذرانید.

  استارت آپ «ترب» با چه هدف و منظوری راه اندازی شد؟
«ترب» یک موتور جست وجو برای خرید اینترنتی است. یعنی چیزی شبیه گوگل، ولی فقط برای فروشگاه های اینترنتی ایرانی است، با این امکان که شما بتوانید قیمت یک محصول را همزمان در چند فروشگاه ببینید و مقایسه کنید. در حال حاضر پنج میلیون محصول از هزار فروشگاه های اینترنتی در «ترب» وجود دارد. از طرف دیگر در «ترب» این امکان هم فراهم می شود که تخفیفات اجناس مختلف در فروشگاه های اینترنتی مختلف را یکجا مشاهده کنید.
  تا به حال محصولات چند فروشگاه اینترنتی در «ترب» گنجانده شده است؟
در حال حاضر حدود ۱۰۰۰ فروشگاه اینترنتی داخلی در «ترب» وجود دارد. این فروشگاه ها تمام کشور را پوشش می دهند و محصولات خریداری شده را به همه نقاط کشور ارسال می کنند.
  کاربر چطور می تواند از «ترب» استفاده کند؟
کاربر می تواند به صورت کاملا رایگان از این سرویس استفاده کند و از طریق وبسایت یا اپلیکیشن اندروید یا آی اواس از این سرویس بهره مند شود.
  «ترب» در مقایسه با سرویس های مشابه، چه برتری ای دارد؟
در «ترب» کاربر همه محصولات فروشگاه های اینترنتی اعم از پوشاک، لوازم الکترونیکی، محصولات سوپرمارکتی و... را یکجا می بیند. درواقع، وقتی کاربر از طریق «ترب» محصول مورد نظرش را جست وجو می کند، می تواند همزمان مثلا 100 فروشگاهی را که آن محصول را عرضه می کنند، مشاهده کند. این نکته را هم باید ذکر کنم که «ترب» تنها یک موتور جست وجو است، به این معنا که عملیات خرید در ترب انجام نمی شود، بلکه خرید در درگاه های خرید خود فروشگاه ها انجام می شود.
  با توجه به این که می گویید استفاده کاربران از این سرویس رایگان است، مدل درآمدی «ترب» چیست؟
ما مثل شبکه های تبلیغاتی کار می کنیم. از فروشگاه ها به ازای کلیک، پول دریافت می کنیم.
 چه جرقه ذهنی اتفاق افتاد که به فکر راه اندازی استارت آپ «ترب» افتادید؟
در سال 93 متوجه شدیم که فروشگاه های اینترنتی در حال رشد هستند. همان طور که امروزه هم شاهد رشد روزافزون آن ها هستیم. در چنین شرایطی جای چنین سرویسی خالی بود که قیمت همه فروشگاه ها را با هم مقایسه کند و به کاربر این امکان را بدهد که با یک کلیک بتواند همه فروشگاه ها را همزمان ببیند.

  روی تبلیغات «ترب» هم حساب باز کرده اید؟
ما اوایل که محصولمان را متناسب با بازار توسعه می دادیم، چندان روی تبلیغات مانور نمی دادیم، اما زمانی که «ترب» به بلوغ نسبی رسید، تبلیغات را بیشتر کردیم تا مردم از این سرویس آگاهی پیدا کنند. چون مردم چندان با مفهوم سرویس مقایسه قیمت آشنا نیستند. بسیاری از مردم تصور می کنند «ترب» یک فروشگاه اینترنتی است. در حالی که «ترب» درگاهی است برای جست وجو و مقایسه محصولات با یکدیگر برای یک انتخاب بهتر. به وسیله تبلیغات باید به مردم اطلاع رسانی کنیم که به وسیله «ترب» می توانند حجم زیادی از اطلاعات را به آسانی و باسرعت یکجا ببینند. درواقع «ترب» تنها یک درگاه برای جست وجوست و در خرید و فروش هیچ نقشی ندارد. ترب تنها قیمت ها و اطلاعات را از فروشگاه ها جمع آوری می کند و به مردم یکجا نشان می دهد. برای ایجاد فرهنگ استفاده از این سرویس باید به سراغ تبلیغات گسترده برویم.
  با چه سرمایه اولیه ای این استارت آپ را راه انداختید و الان با چند نفر «ترب» را اداره می کنید؟
بیش از این که سرمایه مالی در میان باشد، فرصتی که اعضای تیم برای ارتقای سایت و ساخت اپلیکیشن صرف کردند، سرمایه اصلی آغاز «ترب» بود. هرچند اگر بخواهم از بعد مالی هم به این مسئله بپردازم، ابتدا با 200 میلیون تومان سرمایه اولیه آغاز شد و تا 500 میلیون تومان هم رسید. در حال حاضر هم 15 نفر در این استارت آپ مشغول به کارند. هشت نفر نیروی برنامه نویسی و فنی، دو نفر فروش و بازاریابی، دو نفر دیجیتال مارکتینگ و تعدادی هم وظیفه تامین محتوا را برعهده دارند.
  فکر می کنید در آینده استارت آپ «ترب» به چه نقطه ای می رسد؟
ما ترجیح می دهیم «ترب» از لحاظ محتوایی و پوشش فروشگاه های اینترنتی سراسر کشور رشد کند و بزرگ و بزرگ تر شود، نه این که صرفا با افزایش تعداد اعضای تیم روبه رو باشیم. به طور کلی در برنامه کاری ما گنجانده شده که تا آخر امسال، تعداد سه هزار فروشگاه اینترنتی را در ترب داشته باشیم.
  از آمار تعداد فروشگاه های اینترنتی ایران خبر دارید؟
بله. در حال حاضر بیش از ۵۰ هزار سایت در کشور داریم که نماد اعتماد الکترونیک دارند که از این بین تخمین می زنیم حداقل یک سوم این ها فروشگاه اینترنتی باشند.
  راه اندازی یک استارت آپ همواره با دشواری های متعددی همراه است. در این راه با چه دردسرهایی دست وپنجه نرم کردید؟
چالش و مشکل همیشه وجود دارد. از جمله مشکلاتی که اغلب وجود دارد، مشکلات مالی است که خوشبختانه توانستیم بر آن فایق آییم. بیش از مشکلات مالی، چالش های فنی بود که ما را درگیر کرد. مثلا یک بار سرور ما به مشکل خورده بود و اطلاعاتمان از دسترس خارج شده بود و هزینه زیادی برای ما تراشید. بالاخره باید بپذیریم که هر کاری یکسری مشکلات دارد و باید با روحیه سرسختانه و پشتکار، یکی یکی آن ها را رفع کرد.
  عده زیادی از اعضای اکوسیستم استارت آپی معتقدند که چالش یافتن نیروی متخصص، بزرگ ترین چالشی بوده که در طول راه اندازی کسب وکارشان با آن روبه رو بوده اند. آیا شما هم چنین مسئله ای را تجربه کرده اید؟
کاملا درست است. یافتن نیروی متخصص و کارآمد همواره جزو دغدغه های یک کسب وکار نوپا به حساب می آید، اما بیش از آن، یافتن نیروی متخصصی که با تیم فیت شود و بتواند به خوبی با تیم همراه شود، مشکل تر است. این که هر نیرو با کارکرد تیم کنار آید و آن را بپذیرد، مسئله ای است که با آن روبه رو بوده ایم. اخیرا نیز که با نوسانات بازار ارز و کم بودن ارزش ریال مواجه هستیم، دستیابی به نیروی خوب و کارآمد هم سخت شده است. درواقع این وضع موجود باعث شده نیروهای خوب برای به دست آوردن پول بیشتر با خارج از کشور کار کنند که این مسئله کار ما را سخت تر کرده است.
  با توجه به جایگاه استارت آپ ها در ایران، آیا شما خلأ قانونی یا خلأ حمایتی در این حوزه احساس می کنید؟
از آن جا که اکوسیستم استارت آپی تا حدی در ایران نوپاست، خلأهای زیادی را می توان احساس کرد. مثلا موردی که ما خیلی با آن درگیر بودیم، در بحث های قراردادی و بیمه ای بود. حتی از طرف سازمان تامین اجتماعی هم اعلام شده که به شرکت های نوپا معافیت پرداخت حق بیمه داده شود، اما آنچه در عمل وجود دارد، با چیزی که در برگه و در حرف دیده می شود، کاملا متفاوت است و در این حوزه، سختگیرانه برخورد می شود.
  بعد از مدت ها کار کردن در اکوسیستم استارت آپی، چه تجارب تلخ و شیرینی دارید که بخواهید با افرادی در میان بگذارید که تازه می خواهند یک کسب وکار نوپا را راه اندازی کنند؟
تجربه در مسیر یک کسب وکار پارامتری است که نمی توان به سادگی از آن گذشت. تجربه کردن به فرد درس هایی می دهد که شاید هیچ فرد دیگری نتواند آن را در اختیار دیگری بگذارد. کسی که وارد اکوسیستم استارت آپی می شود و قصد دارد کسب وکار نویی را راه اندازی کند، باید بسیار پشتکار داشته باشد و اگر با اطمینان به ایده اش می پردازد، هرگز نباید عقب بنشیند. همواره مشکلات و چالش های زیادی در مسیر هر کاری وجود دارد. بسیار نادر است که کسب وکاری به سادگی و بدون چالش به مقصد برسد و استارت آپ ها نیز از این قضیه مستثنا نیستند.

منبع: مجله دانش بنیان