اقتصاد دانش بنیان

حمیدرضا اشجع، مدیرعامل هلدینگ عتیق گشت اصفهان که استارت آپ مستر بلیط را نیز راه اندازی کرده است، 25 ساله و متولد اصفهان است. او از سال 92 وارد حوزه گردشگری می شود و با راه اندازی وبسایت airplaneticket اولین قدم ها را در فروش آنلاین بلیط هواپیما برمی دارد.
اشجع درباره آن روزها می گوید: «در سال 87 به صورت خانوادگی یک شرکت خدمات گردشگری و آژانس مسافرتی تاسیس کردیم. من در آن زمان 14 ساله بودم و زمانی که دوران دبیرستان را تمام کردم در سال 92 همزمان با دوران دانشجویی در رشته مدیریت بازرگانی وبسایت airplaneticket را راه اندازی کردم که به صورت تلفنی به فروش بلیط هواپیما می پرداخت و جزو اولین وبسایت هایی بود که در سال 93 فروش آنلاین بلیط هواپیما را شروع کرد. بعد از این که علی بابا وارد بازار شد و رقابت در این بازار بیشتر شد، در سال 94 تصمیم گرفتیم که مستر بلیط را ایجاد کنیم. در ابتدا فقط بلیط ارزان قیمت هواپیما را عرضه می کردیم ولی به تدریج بلیط قطار و اتوبوس را نیز اضافه کردیم و در حال حاضر یک تیم 100 نفره هستیم که دو دفتر در تهران و اصفهان داریم.»
آنچه در پی می آید، گپ و گفتی است با اشجع، درباره استارت آپ مستر بلیط و آینده ای که این استارت آپ پیش روی خود می بیند.

چه تفاوتی بین مستر بلیط و airplaneticket وجود دارد؟ چرا خدمات را از طریق دو وبسایت ارائه می دهید؟
دلیل راه اندازی مستر بلیط این بود که بتوانیم برندی را ایجاد کنیم که استفاده از خدمات آن برای اغلب افراد کاربردی و کم هزینه باشد. به عبارتی برای کاهش بیشتر هزینه های کاربر، تمام خدمات از جمله کنسلی و تعویض پرواز توسط خود کاربر به صورت مکانیزه انجام می گیرد. در واقع تفاوت اصلی بین این دو وبسایت هم همین است؛ ما در airplaneticket خدمات را به طور کامل به صورت آنلاین ارائه نمی دهیم و مشتریان خاصی داریم که تمایل دارند خدمات را اپراتور برایشان انجام دهد، به همین دلیل هزینه خدمات در این سایت از مستر بلیط بالاتر است. این دو وبسایت نیازهای مختلفی را که در بازار وجود دارد، برطرف می سازند و هر یک مخاطبان خود را دارند.
 در مورد مستر بلیط بیشتر توضیح می دهید؟ چه خدماتی را ارائه می کنید؟
در حال حاضر تمام پرواز های داخلی و خارجی را پوشش می دهیم و بلیط سفر به صورت آنلاین برای عرضه وجود دارد. علاوه بر این، بلیط اتوبوس و قطار های داخلی نیز از دیگر خدماتی است که ارائه می شود و در آینده قصد داریم بلیط اتوبوس و قطار خارجی را نیز ارائه کنیم تا به یک بستر حمل ونقل داخلی و خارجی جامع برای ایرانیان تبدیل شویم.
 با چقدر سرمایه اولیه کار را شروع کردید؟ آیا جذب سرمایه داشتید؟
در سال 94 کار را با سرمایه 100 هزار تومانی خرید یک هاست شروع کردیم و تاکنون به صورت بوت استرپ رشد کردیم و جذب سرمایه نداشتیم. عقیده ما این است که فعلا بازار نیاز به سرمایه مالی ندارد، بیشتر به سرمایه انسانی نیاز دارد. در حال حاضر هزینه های شرکت میلیاردی است ولی موفق شده ایم به صورت بوت استرپ کار را پیش ببریم و تاکنون نیازی به جذب سرمایه نداشته ایم.
 در این مدتی که در بازار گردشگری فعالیت داشته اید، کشش بازار را چطور ارزیابی می کنید؟ به عبارت بهتر چقدر فکر می کنید مردم تمایل دارند عادات قبلی خرید بلیط به صورت سنتی را رها کنند و به شیوه های جدید خرید بلیط آنلاین روی بیاورند؟
از آن جا که خرید آنلاین قدرت انتخاب بیشتری به خریداران می دهد و می توانند قیمت های مختلف را در هر لحظه از شبانه روز مشاهده و با هم مقایسه کنند، تمایل برای خرید آنلاین در بین مشتریان وجود دارد و ما تقریبا تجربه خوبی در ارائه این خدمات داشته ایم.
 در حال حاضر جایگاه مستر بلیط را در بازار چطور می بینید؟
ما تقریبا با فاصله زیادی از رقبا، دومین بازیگر بازار در فروش آنلاین بلیط هواپیما، قطار و اتوبوس هستیم و بازار را پرکشش و رو به رشد می بینیم.

 به طور کلی اکوسیستم گردشگری را در ایران چطور ارزیابی می کنید و چه ظرفیت هایی را در آن شناسایی کرده اید؟
همان طور که می دانید گردشگری صادرات معکوس است و در شرایط فعلی می تواند راهگشا باشد. در گردشگری موضوعات مختلفی از نظر دسترسی، اطلاعاتی و مدیریتی وجود دارد که امیدواریم بتوانیم بخشی از این بازار را برای پررونق کردن این صنعت در دست بگیریم.
 در حال حاضر تمرکز اصلی شما روی گردشگران داخلی است یا خارجی؟
ما یک هلدینگ خدمات گردشگری هستیم و فعالیت ما ابعاد مختلفی دارد. قبل از سال 96 تمرکز ما بیشتر روی گردشگری داخلی بوده، اما از سال 96 رویکرد خود را عوض کرده ایم و در زمینه های مختلفی در حال فعالیت هستیم. در حوزه گردشگری خارجی نیز فعالیت هایی انجام داده ایم. البته هنوز قابل توجه نیست ولی فرصت های زیادی در این حوزه وجود دارد و ما هم تلاش می کنیم به قدر توانمان از این فرصت ها استفاده کنیم.
 نظر شما در مورد گردشگری سلامت چیست؟ آیا قصد ورود به این حوزه را نیز دارید؟
بله، گردشگری سلامت نیز حوزه پرکششی است که در آینده قصد داریم به آن ورود کنیم. از جمله ویژگی های این حوزه، هزینه های پایین آن برای گردشگران خارجی است. از طرف دیگر، متخصصان و پزشکان خبره ایرانی کمک می کنند تقاضای خوبی برای این حوزه وجود داشته باشد. علاوه بر این، در حال حاضر روادید کشور عراق برداشته شده و تعداد زیادی گردشگر روانه ایران می شوند که ظرفیت خوبی را برای فعالان این حوزه ایجاد می کنند. البته گردشگری سلامت قابل گسترش است و فعالیت هایی هم که در حال حاضر انجام شده است، به نظر من رقم ناچیزی از بازار بالقوه این حوزه را پوشش می دهد.
 تاکنون با چه موانع و مشکلاتی در این حوزه روبه رو بوده اید؟
در حوزه گردشگری مسائل مختلفی وجود دارد و از مهم ترین این مسائل می توان به عدم تعادل بین رشد بخش خصوصی و قوانین مربوط اشاره کرد. منفی بودن تصویری که از ایران در دنیا وجود دارد و همچنین عدم وجود فرهنگ گردشگری در داخل ایران از دیگر مشکلات این حوزه است که باید به تدریج برطرف شود.

منبع: مجله دانش بنیان