اقتصاد دانش بنیان

رییس بنیاد ملی نخبگان، در مراسم دیدار نخبگان با مقام معظم رهبری، شاخصه اصلی اقتصاد دانش‌بنیان را آموزش عنوان کرد و گفت: آموزش از دوره دبستان، دبیرستان، دانشگاه و حتی تا در لحظه مرگ نیاز است.

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سورنا ستاری رییس بنیاد ملی نخبگان، در مراسم دیدار نخبگان با مقام معظم رهبری، گفت: امسال نیز مطابق سال‌های گذشته خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم اما با شیوه‌ای جدید این اتفاق افتاد. افراد حاضر در این جلسه استعدادهای برتر، برندگان جوایز تحصیلی بنیاد نخبگان، نفرات برتر کنکور سراسری و المپیادهای دانش‌آموزی، برندگان جوایز علامه طباطبایی، استعدادهای برتر حوزه، برخی وزرا و سازمان‌هایی که سال گذشته بنیاد نخبگان را در راستای اهداف واگذاری کمک کردند هستند.

وی خاطرنشان کرد: دو مشکل اصلی در موضوع استعدادهای برتر وجود دارد. مشکل اول جامعه است. جهت‌گیری جامعه‌ای که پایه اقتصاد آن نفتی و منبع محور است به سمت اقتصادی که پایه اقتصادی خلاق با نیروی مؤمن و معتقد و با اعتمادبه‌نفس و خودباور باشد ساده نیست.
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با اشاره به تلاش‌های چهار ساله اخیر گفت: جامعه ما همواره گله می‌کند از خروج جوانان به کشورهای دیگر، اما خود جامعه و ما در سیستم آموزشی و دیگر حوزه‌ها در ارتباط با این اتفاق مؤثر هستیم. راه آن تغییر روش اقتصادی است.
وی ادامه داد: خوشبختانه اتفاق خوبی در چند سال گذشته رخ داده است به‌طوری که تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان به 3300 رسیده و ارزش اقتصادی که پایه آن از منابع نفتی جدا شده به حدود 40 هزار میلیارد تومان رسیده است.

ستاری با اشاره به تغیر جهت‌گیری دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی به سوی خلاقیت و کارآفرینی  گفت: چیزی که ما نیاز داریم یک زیست‌بوم جدید کارآفرینی و نوآوری در کشور مهم‌ترین لازمه اقتصاد دانش‌بنیان  است تا سرمایه‌گذار بخش خصوصی بتواند بر روی جوانان سرمایه‌گذاری کند. نیروی انسانی‌ای که از سوی آنکتاد به عنوان چهارمین نیروی انسانی فوق‌العاده در دنیا از آن نام برده شده است.
وی نکته مهم را معرفی مدل موفق از آموزش به توسعه اقتصاد دانست و افزود: این مدل موفق باید توسعه پیدا کند. امروز این زمینه با چند سال پیش متفاوت است و به شاخصه‌های دیگری نیاز دارد.

رییس بنیاد ملی نخبگان شاخصه اصلی اقتصاد دانش‌بنیان را آموزش عنوان کرد و گفت: آموزش از دوره دبستان، دبیرستان، دانشگاه و حتی تا در لحظه مرگ نیاز است. این بخش از آموزش در بستر شهرهای خلاق تعریف می‌شود که مردم هرروز که از خانه خارج می‌شوند وارد فضایی شوند که به آنها آموزش‌های تازه می‌دهد.
وی یکی از بحث‌های اصلی در این زمینه را اصلاح سیستم آموزش و پرورش بیان کرد و توضیح داد: حمایت‌های مختلفی در چهار سال گذشته از طریق معاونت علمی در این زمینه اتفاق افتاده است. تمام ستادهای ما بخش آموزشی دارند و تعداد زیادی از دانش آموزان تحت پوشش این آموزش‌ها قرار می‌گیرند.
ستاری ادامه داد: بسیاری از شرکت‌هایی که در حوزه نانو، بیوتکنولوژی، سلول‌های بنیادی اکثراً همان دانش‌آموزانی هستند که در آن سیستم تحت آموزش قرار گرفته‌اند.
وی تاکید کرد: بنیاد ملی نخبگان در 4 سال گذشته بیش‌ازپیش بر آموزش زمان صرف خواهد کرد. طرح «شهاب» که با استقبال فعلی وزیر آموزش‌وپرورش در حال پیگیری است، امسال با 1 یک میلیون و 800 هزار دانش‌آموز تحت پوشش خواهد رسید.

سمپاد احیا می‌شود
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری به احیا سمپاد به‌صورت جدی اشاره کرد و گفت: از طریق شورای عالی انقلاب فرهنگی این موضوع در حال پیگیری است و امیدواریم اساس‌نامه جدید آن به‌زودی تنظیم شود و اتفاق‌های جدی در چند سال آینده در بخش دانش‌آموزی داشته باشیم. چراکه به دانش آموزان خودباور، با اعتمادبه‌نفس و نیروهای خلاق احتیاج داریم. شروع کردن از زمان دانشگاه برای این امر دیر است و باید از آموزش‌وپرورش به آن برسیم.
وی نکته جدی را خود دانش آموزان دانست و بیان کرد: این سرزمین به فرزندانی خودباور و با اعتمادبه‌نفس نیاز دارد نه کسانی که از جامعه و خانواده طلبکار باشند. آنها نباید از ما بخواهند پول نفت را بدهیم و یا سهمیه‌ای برایشان در نظر بگیریم. برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان بر توانمندسازی تمرکز دارد.
ستاری ادامه داد: باید به قدری توانمند شویم که بتوانیم در جامعه تغییر ایجاد کرده، اشتغال ایجاد کنیم و بتوانیم کارآفرینی داشته باشیم. ایران به جوانانی نیاز دارد که ارزش افزوده برای جامعه ایجاد کنند. در این راستا جوایز بنیاد ملی نخبگان بر اساس یک مسیر نخبگانی طراحی شده است.
به گفته وی هرسال بیش از 4 هزارنفر تحت پوشش جوایز بنیاد ملی نخبگان قرار می‌گیرند. این جوایز طوری طراحی شده است که از تنوع خاصی برخوردار باشد و هرکسی در حوزه خود بتواند از این جوایز بهره‌مندشود. عدد جوایز نسبت به چند سال گذشته 8 برابر شده و امیدواریم از این طریق بتوانیم به یک مسیر نخبگانی برای جوانان امروز برسیم.

رییس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به «شبکه نخبگانی» گفت: این شبکه در اختیار اعضای بنیاد ملی نخبگان است. برای مثال سال گذشته بیش از 100 نفر از برندگان جوایز تحصیلی در دانشگاه‌های کشور عضو هیات علمی شده‌اند.
وی تاکید کرد: این اتفاق استفاده از سهمیه نیست. بنیاد ملی نخبگان فقط به صورت ویژه پرونده این افراد را پیگیری کرده است. اما آنها خود باید شایستگی‌های خود را در محیط کار نشان داده و روی پای خود باشند. باید بدانند بنیاد ملی نخبگان به عنوان یک گلخانه موقت است و پس از ورود به جامعه باید خود را با شرایط وقف داده و حتی تغییرات ایجاد کنند.
ستاری تاکید کرد: ما جوانانی می‌خواهیم که در جامعه تغییر ایجاد کنند. اما باید بیاموزیم که تغییر رایگان نیست و برای آن باید هزینه پرداخت کرد.

نخبگان ایرانی خارج از کشور، پتانسیل قابل‌توجه هستند
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری ایرانیان خارج از کشور را پتانسیلی فوق‌العاده عنوان کرد و گفت: بنیاد ملی نخبگان در دو سال گذشته برنامه ویژه‌ای برای این موضوع در نظر گرفته است. خوشبختانه روند برگشت نخبگان روند خوبی بوده است. لازم به ذکر است که در این زمینه نیز ما به یک مدل رسیده‌ایم و توانستیم تبادل را انجام دهیم.
وی ادامه داد: این همکاری چه برای کسانی که در نظر دارند به کشور بازگردند و چه برای افرادی که می‌خواهند با رویدادهای علمی ایران ارتباطات علمی داشته باشند خواهد بود. مدلی که به این منظور چیده شده است خوب و با اعداد قابل‌توجهی دنبال می‌شود.
ستاری بیان کرد: در مدل ارائه‌شده باید به این برسیم که با یک دهم هزینه یک بورس می‌توانیم فردی را به کشور بازگردانیم. این مدل به‌صورت وسیعی در بسیاری کشورها خصوصاً چینی‌ها در حال اجرا است و ما از آنان ایده گرفته‌ایم و در دو سال گذشته موفق بودیم.
وی گفت: این زیرساخت تبادل اتفاقات خوبی را برای ما رقم زده و شرکت‌های دانش‌بنیان امروز بیشترین منبع جذب افراد خلاق هستند. هزاران استارتاپ در کشور داریم که وقتی به حد قابل قبولی می‌رسند می‌توانند به‌عنوان یک شرکت دانش‌بنیان فعالیت کنند.
به گفته رییس بنیاد ملی نخبگان این زیست‌بوم خلاق است و پایه آن شرکت‌هایی است که زیرساخت‌های آن بر اساس دانش است.
 
آمارهای مهاجرت نخبگان دقیق نیست
وی به آمارهای مهاجرت اشاره کرد و گفت: متأسفانه درباره مهاجرت اعداد ژورنالیستی مطرح می‌شود. ما این اعداد را در اختیار شورای عالی انقلاب فرهنگی داده‌ایم. گزارش‌های بین‌المللی هرسال در این زمان منتشر می‌شود و به‌هیچ‌عنوان اعداد مطرح‌شده را تأیید نمی‌کند. یافته‌های ما در بنیاد ملی نخبگان نیز در صورت وسیع در اختیار مراجع مربوطه گذاشته‌شده است که تاکید می‌کند این اتفاق روند رو به رشد ندارد.
ستاری بیان کرد: اگر پایه اقتصادی ما درست شود می‌تواند اتفاقات خوبی را در این زمینه رقم بزند. خیلی مهم است مرکز آمار ایران بتواند آمارهای مهاجرت را هرسال منتشر بکند و استنادات بین‌المللی آن‌که به‌صورت وسیع در اختیار دارد به‌صورت رسمی منتشر کند. چراکه در غیاب آمارهای رسمی طبیعی است حرف‌های بی‌اساس مطرح شود.
ریس بنیاد ملی نخبگان افزود: امسال تغییرات پایه‌ای در ساختار بنیاد ملی نخبگان خواهیم داشت. تقویت جایگاه قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان از بحث‌های جدی در حال انجام است. در این تغییر ساختار قطعاً بحث دانش‌آموزی بخش عمده ای از تمرکز ما را خواهد داشت.
وی با اشاره به توجه جدی دولت به کارآفرینی، از حمایت همه‌جانبه مقام معظم رهبری قدردانی کرد و گفت: رشد چشمگیر و پرشتاب اقتصاد دانش‌بنیان با شرایط مطلوب کنونی مرهون حمایت‌های مقام معظم رهبری مدظله‌العالی است  و رهنمودهای حضرتعالی به‌عنوان چراغ راه برای همکاران و اعضای بنیاد ملی نخبگان بوده است.