اقتصاد دانش بنیان

بیش از 60 درصد از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال کشورمان نوپا هستند که این امر نشان می‌دهد فعالان جوان و شرکت‌های تازه پا به میدان گذاشته، تکه‌های بیش‌تری از پازل زیست بوم کارآفرینی و نوآوری اقتصاد به خود اختصاص داده‌اند و سلطه بیش‌تری بر پهنه وسیع اقتصاد دانش‌بنیان دارند.

به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری؛ شرکت‌های دانش‌بنیان بر اساس قانون حمایت از اینشرکت‌ها، در دسته‌بندی‌های نوپا، صنعتی و تولیدی قرار می‌گیرند، اما دانستن این‌که چه تعداد از این شرکت‌های دانش‌بنیان در دسته شرکت‌های تولید قرار می‌گیرند، چند شرکت دانش‌بنیان صنعتی داریم و شرکت‌های نوپا چه سهمی از دانش‌بنیان را به خود اختصاص داده‌اند، می‌تواند تصویری روشن‌تر از نقش که این شرکت‌های در زیست بوم کارآفرینی و نوآوری کشور ایفا می‌کنند و جایگاهی که می‌توانند در اقتصاد کشور داشته باشند، ارائه می‌دهد.

تا پایان سال 95 ، بیش از 2950 شرکت دانش‌بنیان تایید شده‌اند که از این تعداد،870 شرکت تولیدی هستند و بیش از 1700 شرکت دانش بنیان نوپا 360 شرکت صنعتی در زیست بوم دانش‌بنیان فعالیت می‌کنند؛ همان‌طور که آمار سال 95 نشان می‌دهد، شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا، بیش‌ترین سهم از این زیست‌بوم را به خود اختصاص داده‌اند.

این‌که بیش از 60 درصد از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال کشورمان نوپا هستند، نشان می‌دهد فعالان جوان و شرکت‌های تازه پا به میدان گذاشته، تکه‌های بیش‌تری از پازل زیست بوم کارآفرینی و نوآوری اقتصاد به خود اختصاص داده‌اند و سلطه بیش‌تری بر پهنه وسیع اقتصاد دانش‌بنیان دارند.

اما در این میان بررسی سهم شرکت‌های دانش‌بنیان هر حوزه می‌تواند به نقش هریک از حوزه‌های فناوری در صنعت، تولید و کسب و کارهای نوپا و نقشی را که در زیست بوم دانش‌بنیان کشور ایفا می‌کنند بهتر نمایان‌ کند.

بر اساس آخرین گزارش از وضعیت فعالیت‌ شرکت‌های دانش‌بنیان، در حوزه اپتیک و فتونیک 18 شرکت تولیدکننده کالا و خدمات و 43 شرکت نوپا دانش‌بنیان هستند.

فناوری نانو اما با فعالیت 26 شرکت در عرصه صنعتی و 26 فعال تولیدکننده، 54 شرکت دانش‌بنیان نوپا را درگیر فعالیت دانش‌بنیان کرده است.

فناوری‌های هوایی و فضایی نیز در سال‌های اخیر مورد توجه جدی فعالان زیست‌بوم فناوری و کارآفرینی کشور بوده است و بر همین اساس، حوزه هوافضا با 94 شرکت فناور تولیدکننده و 68 شرکت نوپا دارای 6 واحد دانش‌بنیان فعال در ابعاد صنعتی است.

115 شرکت نوپا در حوزه مواد پیشرفته پلیمرها، سرامیک‌ها، فلزات، کامپوزیت‌ها فعالند و 16 شرکت نیز در ابعاد صنعتی و 54 شرکت نیز در قالب تولیدی در این حوزه به فعالیت فناورانه مشغول هستند که نشان می‌دهد همچون جای دیگر حوزه‌های فعالیت شرکت‌های فناور، کسب و کارهای فناورانه نوپا پیشتاز هستند.

سخت‌افزارهای رایانه‌ای برق قدرت و الکترونیک و مخابرات  حوزه‌  صنعتی‌تری از  فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان است و 169 شرکت تولیدی، 34 شرکت دانش‌بنیان صنعتی  و 213 شرکت دانش‌بنیان نوپای دانش‌بنیان در این حوزه فعالیت میکنند ؛  بنابراین وزن صنعتی‌های دانش‌بنیان در شرکت‌های این حوزه سنگین تر است.

اما فناوری اطلاعات، ارتباطات و نرم‌افزارهای رایانه‌ای، در تمامی 3 حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان پیشروست و بیش‌ترین سهم از فعالیت دانش‌بنیان را این شرکت‌ها به خود اختصاص داده‌اند. 289 شرکت دانش‌بنیان نوپا، 156 شرکت صنعتی و 162 شرکت تولیدکننده خدمات و محصولات، این حوزه فناوری را برای کار دانش‌بنیان خود برگزیده‌اند.

خدمات تجاری‌سازی در عرصه فعالیت‌دانش‌بنیان، حوزه تازه‌وارد و جوانی است که با توجه به جوان بودن فرآیند اجرایی قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، به تازگی پارگرفته است. این حوزه 10 شرکت نوپا، 2 شرکت در بعد صنعتی و 13 شرکت ارائه کننده خدمت فعال هستند.

اما بیش از 267 شرکت دانش‌بنیان نوپا، 29 شرکت صنعتی و 124 شرکت تولیدکننده محصول یا ارائه‌دهنده خدمات در سایر حوزه‌های فناوری فعالند و سهم قابل توجهی از محیط کسب و کار دانش‌بنیان را به خود اختصاص داده‌اند.

از لحاظ جغرافیایی نیز کمی کمتر از نیمی از شرکت‌های مذکور در شهر تهران قرار دارند و بعد از آن، اصفهان و خراسان رضوی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.