اقتصاد دانش بنیان

پرویز کرمی*

مو به تن مان راست می شود از شنیدن و خواندن خاطرات آزادگان دوران دفاع مقدس. شکنجه ها و رنج های فراوان این عزیزان یک سو، اما مقاومت بی بدیل و خلاقیت های منحصربه فردشان برای ادامه راه و «دفاع مقدس» در خاک دشمن، وجدی مثال زدنی در ما؛ چه ایرانی باشیم، چه غیرایرانی، به وجود می آورد.
حالا، جغرافیای خط مقدم، تغییر کرده است. جور دیگری شده است. تشخیص شکل اش، کهنه کاری و کاربلدی ویژه ای را می طلبد. حالا دیگر، دشمن لزوما از پشت خنجر نمی زند. پشت و روی ماجرا، عوض شده است. علم و فناوری با قدرتی که دارد، حالا شده است عرصه جدل. میدان کارزار، دائما از رنگی به رنگ دیگر در می آید. هر دقیقه، یک جور است. تحریم ها، دیگر به سلاح و بمب افکن، محل نمی گذارد. اما تحریم علم و فناوری، انگار خوب جواب می دهد.
جوانان ما امیدوار، باهوش و پر از ایده اند. پژوهشکده هایمان بایگانی خلاقیت های بی شمارند. دانشگاه ها، تشنه تازگی اند. «اقتصاد دانش بنیان» حلقه واصل و واسط این داشته ها و توانمندی هاست. «اقتصاد مقاومتی» اسم شب ما برای آفندها و پدافندهای نوین امروزی است.
یادآوری این نکته بسیار ضروری است که «اقتصاد مقاومتی»، صرفا یک موضوع اقتصادی و فیزیکی نیست. چرا که «مقاومت» دیگر، امری نیست که فقط با تن و توان بازوی آدم ها سر و کار داشته باشند. «مقاومت» یک موضوع فرهنگی و اجتماعی و انقلابی است. همچنین یک امر کاملا علمی و فناورانه است «مقاومت».
آزادگان دوران دفاع مقدس، با شکنجه شدن ها و تن سپردن به دشمن، فقط بخشی از مقاومت مثال زدنی اش را انجام داد. اما مهم تر از آن، تفکر، خلاقیت و بازسازی را سرلوحه اش قرار داد و از حداقل ها، بهترین ها را ساخت. همه ما باید خاطرات تکان دهنده و آینده ساز این عزیزان را بخوانیم تا ببینیم اصل حماسه را. یکی از مهم ترین درس های بزرگ این عزیزان، آن است که هنگامی که دشمن محدودت کرده است، به خودت مراجعه کن و از مزیت ها و داشته هایت بهترین ها را بساز. تنها در همین شرایط است که دشمن عاجزانه، دست تسلیم بالا می گیرد.
«یک مسئله هم مسئله‌ی نقش‌آفرینی در اقتصاد مقاومتی است که اقتصاد دانش‌بنیان پایه‌ی آن است.» (بیانات رهبر فرزانه انقلاب، 20آبان 1394) اینک، ما باید از این درس بزرگ، بهترین بهره را ببریم. بله؛ «اقتصاد مقاومتی» با تحقق برنامه و قانون «اقتصاد دانش بنیان» به منصه ظهور می رسد. با توسعه و ترویج و فرهنگسازی اقتصاد دانش بنیان، موضوع «مقاومت» در جلوه امروزین خود شکل عملی و درست خود را در جامعه مان خواهد یافت.
بهره مندی از تجربه های آزادگان سرافراز در اردوگاه های بعثی، موضوع مهمی است که همه نهادها؛ از کوچک ترین تا بزرگ ترین شان، می باید به آن توجه داشته باشند. از اینها مهم تر، خود مردم اند که باید برنامه اقتصاد مقاومتی را عملیاتی کنند. می شود با نگاهی جدی به فرهنگ مقاومت آزادگان، فرهنگ اقتصاد مقاومتی در مردم رشد و تعالی پیدا کند. البته این کار، سهل و ممتنع خواهد بود. اگر باور داشته باشیم به توانایی ها و داشته هایمان، کارها آسان تر و روان تر انجام خواهد شد. اما نگاه و دست مان، تمناوار به سوی بیگانه باشد، دشواری و دوری راه، خسته مان خواهد کرد.
امسال که موقع اقدام و عمل در عرصه اقتصاد مقاومتی است، چه خوش خواهد بود که از تجربه غرورانگیز آزادگان دفاع مقدس، در نگاه به تولیدات و خدمات دانش بنیان «ساخت ایران»، این شعار مهم و کلیدی را به عمل تبدیل کنیم. ایجاد و بازسازی تمدن پیشرو، سرعت گرفتن در عرصه پیشرفت علم و فناوری و عزت نفس مردمان یک دیار، آنان را به آزادگی و استقلال واقعی خواهد رساند.
*مشاور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در امور ایثارگران