اقتصاد دانش بنیان

گزارش دانش بنیان از مطالبات و دغدغه های شرکتهای دانش بنیان

بدون اقتصاد دانش بنیان، رسیدن به اهداف چشم انداز توسعه میسر نخواهد شد. فقط در صورت بها دادن به کسب و کارهای دانش بنیان است که می توانیم امیدوار به کسب جایگاه اول علم و اقتصاد در منطقه باشیم. در طول چند سال اخیر، اقدام جهادی برای توسعه شرکت های دانش بنیان به ثمر رسید و موتور این شرکت ها روشن شد، اما هنوز تا رسیدن به جایگاهی که اقتصاد دانش بنیان حرف اول و آخر اقتصاد را بزند، فاصله طولانی داریم.

وقتی محصول دانش بنیانی به مرحله تولید می رسد، صاحبان این محصول انتظار دارند که در خارج از کارگاه و کارخانه خود با سیل مشتریانی مواجه شوند که هرکدام انتظار مصرف این محصول را می کشند. نباید بر این تولیدکنندگان خرده گرفت، چراکه بزرگ ترین نیروی محرکه برای به گردش درآمدن چرخه تولیدشان، داشتن مشتری و جلب رضایت آن هاست. بنابراین تامین بازار مطلوب برای این تولیدکنندگان دانش بنیانی، بزرگ ترین مطالبه است.

در این نوشتار به دغدغه های پیش روی شرکت های دانش بنیان پرداخته ایم. مدیران عامل شرکت هایی که با آن ها هم کلام شدیم، یک صدا تاکید داشتند که اگر بازار محصولات دانش بنیان تامین شود، راه برای توسعه شرکت های دانش بنیان هموار می شود.

قوانین مالیاتی برای شرکت های دانش بنیان اصلاح شود

شرکت دانش بنیان «گروه توسعه کسب و کار ارزش آفرین شریف» یک سال و نیم است که به عنوان یک شرکت دانش بنیان مشغول به فعالیت شده است. یکی از محصولات این شرکت، ساخت پلتفرم مالی «ارزش» در حوزه سرمایه گذاری است که توانسته طی این مدت کوتاه، درآمد خوبی را کسب کند. به طوری که پس از یک سال از دانش بنیان نوپا به دانش بنیان صنعتی تبدیل شده است.

احسان مدرس، دارای مدرک فوق لیسانس مدیریت مالی از دانشگاه شریف و مدیرعامل شرکت دانش بنیان ارزش آفرین شریف است که این شرکت را با همکاری چهار نفر از متخصصان به راه انداخته و در حال حاضر برای 20 نفر اشتغال آفرینی کرده است. او به مسئله مالیات اشاره می کند و می گوید: «نحوه اعمال قانون های مالیاتی بر شرکت های دانش بنیان بهتر است به گونه ای باشد که باعث تزریق فشار روانی بر اعضای آن ها نباشد.»

طبق قانون، شرکت های دانش بنیان نوپا از دادن مالیات معاف هستند. مدرس توضیح می دهد: «طبق اولین ارزیابی که از شرکت ما به عمل آمد، قرار شد از آذر 94 تا آذر 95 از پرداخت مالیات معاف باشیم، اما وقتی مسئولان بهمن ماه سال 95 برای ارزیابی سالانه شرکت آمدند، دستور دادند که چون از دانش بنیان نوپا به صنعتی تغییر وضعیت داده ایم، مشمول مالیات هستیم و باید از ابتدای سال 95 مالیات پرداخت کنیم. به عبارت دیگر ما فقط سه ماه معاف از مالیات شده ایم، در حالی که طبق بازرسی قبلی، یک سال معاف از مالیات بوده ایم.»

مدرس با اشاره به این که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری طی چند سال اخیر نگاه ویژه ای به شرکت های دانش بنیان داشته است، می گوید: «هدف دولت یازدهم همواره این بوده است که از شرکت های دانش بنیان حمایت کند و خوشبختانه در بسیاری از زمینه ها موفق شده است. البته ما هنوز تقاضای تسهیلات مالی نکرده ایم و خوشبختانه بدون دغدغه مالی، فعالیت های شرکت را پیش می بریم.»

محصول «ارزیاب» و سایر محصولات نیز بخش دیگری از پلتفرم این شرکت دانش بنیان هستند که به ارزیابی شرکت ها و فعالیت های دیگر می پردازد. البته به گفته مدرس، مخاطبان و مشتریان محصولات این شرکت دانش بنیان، همه افراد حقیقی فعال در بورس هستند. به این صورت که هر کسی که با مفاهیم اولیه و ساده سرمایه گذاری در بورس مثل باز کردن حساب کاربری آشنا باشد، می تواند از سرویس این شرکت استفاده کند.

مدیرعامل این شرکت دانش بنیان درباره مدل درآمدزایی شان می گوید: «ما سرویس های مختلفی را در قالب پلتفرم و با اشتراکات سالانه، ماهانه و حتی روزانه ارائه می دهیم که افراد می توانند به صورت آنلاین و با استفاده از اپلیکیشن یا سایت به دریافت خدمات مبادرت کنند. ما از سرعت پیشرفت شرکتمان خرسندیم و امیدواریم که تا پایان سال 96 بتوانیم مجموعه خود را به تعداد 100 نفر برسانیم.»

محصولات دانش بنیان به دستگاه های دولتی معرفی شوند

شرکت دانش بنیان «پایا تغذیه بیهق»، شرکت دانش بنیانی است که در حوزه تولید مکمل برای دام فعالیت می کند. این شرکت یک سال و نیم است راه اندازی شده است. دکتر محمد ملک خواهی، مدیرعامل 32 ساله این شرکت است که با سه نفر دیگر از فارغ التحصیلان مقطع دکتری، قدم در راه تولید این مکمل ها گذاشته است.

ملک خواهی از بازار تولیدات شرکت های دانش بنیان به عنوان اصلی ترین دغدغه اش یاد می کند و می گوید: «نهادهای دولتی و نیمه دولتی مثل ارتش، آستان قدس و بنیاد مستضعفان می توانند بهترین مشتریان ما باشند، اما از آن جا که حمایت زیادی از محصولات ما نمی شود، تنها از بخش کوچکی از ظرفیت کارگاه استفاده می کنیم. در واقع معرفی محصولات شرکت های دانش بنیان به دستگاه های دولتی و نیمه دولتی بر عهده دولت است تا از این طریق از بازار محصولات ما حمایت شود.»

او در ادامه بیان می کند: «ما انتظار داریم که دولت حتی به صورت دستوری، دستگاه های دولتی را مجاب به خرید محصولات شرکت های دانش بنیان کند. در این صورت نه تنها وضعیت ما بهبود می یابد، بلکه اقتصاد و اشغال در کشور نیز رونق خواهد گرفت، چراکه در حال حاضر تنها یک سری مراکز خصوصی و کوچک مشتریان ما هستند.»

این شرکت در یک اتاق دو در دو در دانشگاه فردوسی مشهد مستقر است و منتظر فرصتی است تا به سراغ تولید سه محصول دیگر که در برنامه دارد، برود. به گفته مدیرعامل این شرکت دانش بنیان، آن ها می توانند میزان تولیدات خود را به 80 تن مکمل در ماه برسانند، به شرطی که بازار مناسبی در انتظار تولیداتشان باشد.

ملک خواهی تاکید می کند: «دریافت مدرک دانش بنیانی از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری کار ساده ای نیست و نیازمند آن است که از چند فیلتر گذر کنید. با این وجود، بعد از این که محصولمان به عنوان دانش بنیان شناخته می شود، باید منتظر دریافت مجوز از دامپزشکی هم بماند و همین مسئله کار ما را با مشکل زیادی روبه رو می کند. در حالی که بهتر است همه نهادهایی که با محصولات شرکت های دانش بنیان ارتباط دارند، طبق یک قانون کلی بدانند که یک محصول دانش بنیان از فیلترهای خاص و ویژه ای رد شده تا به دست شما رسیده است. پس نباید بر آن ها ایراد گرفت یا چرخه فعالیتشان را کٌند کرد.»

تامین شرکت های خریدار تکنولوژی، نیاز شرکت های دانش بنیان

شرکت «طیف آزمون اسپادانا» هم شرکت دانش بنیان دیگری است که به سراغش رفتیم و از اوضاعش جویا شدیم. محصول ویژه این شرکت، ساخت دستگاه آنالیز مواد شیمیایی بر پایه تست سنجی تحرک یونی است که از مهر سال 94 گواهی دانش بنیان را دریافت کرده است. با استفاده از دستگاه هم می توان کارهای تحقیقاتی انجام داد و هم می توان در شرکت های داروسازی، صنایع پزشکی، کشاورزی و همین طور اندازه گیری آلاینده های محیط زیست از آن ها استفاده کرد.

محمدتقی جعفری، مدیرعامل این شرکت دانش بنیان، به بازاریابی محصولات شرکت های دانش بنیان اشاره می کند و می گوید: «اصلی ترین نیاز شرکت های دانش بنیان، بازاریابی برای محصولات آن هاست که در این زمینه، دولت باید وارد عمل شود و شرکت هایی را برای خرید تکنولوژی از صاحبان این محصولات تامین کند. درواقع تقاضا داریم که به فکر تامین شرکت های خریدار تکنولوژی باشند.»

او بیان می کند: «از آن جا که صاحبان محصولات تولیدشده در شرکت های دانش بنیان دانشگاهی هستند و با محیط بازار و خرید و فروش آشنایی چندانی ندارند، وجود شرکت هایی که بتوانند تکنولوژی را از آن ها خریداری کنند، به شدت احساس می شود. در واقع اگر این اتفاق بیفتد، دانشگاهیان به تخصص خود، یعنی تولید تکنولوژی می پردازند و بازاریان هم به تخصص خود، یعنی تامین بازار و فروش محصولات شرکت های دانش بنیان مشغول خواهند شد.»

مدیرعامل این شرکت دانش بنیان تاکید می کند: «در صورتی که این فرایند محقق شود و چنین شرکت هایی برای خرید تکنولوژی روی کار بیایند، نه تنها نیرو و تمرکز دانش بنیانی ها فقط روی تکنولوژی های جدیدتر و بیشتر خواهد بود، بلکه اشتغال و اقتصاد کشور نیز رونق خواهد گرفت. البته نباید نادیده گرفت که در طی سه، چهار سال اخیر، قدم های بزرگی در حوزه شرکت های دانش بنیان برداشته شده است.»

منبع: مجله دانش بنیان