گفتوگو با رانندگان و رئیس هیات مدیره اسنپ که میخواهد یکی از غولهای استارتآپی ایران باشد
تخت گاز به سوي تسخير بازار تاکسي آنلاين
تا همين چند سال پيش، وقتي صداي بوق مودم دايال‌آپمان نشانه‌اي از وصل شدن کامپيوترمان به اينترنت بود، تصور نزديک شدن دنياي مجازي به دنياي واقعي يا يکي شدن آنها با هم از ذهن کسي نمي‌گذشت. حالا مرزهاي اين دو دنيا بسيار کمرنگ‌تر شده است.
اين روزها در وب فارسي، در کنار غول‌هاي بزرگي مانند «ديجي‌کالا» و «زودفود» که کارشان برطرف کردن نيازهاي واقعي ماست، شاهد رشد يک غول ديگر به نام «اسنپ» هستيم که احتمالا در سالهاي آينده بيشتر درباره آن خواهيم شنيد. اسنپ يک نرمافزار تلفن همراه است که به طور خلاصه، کارش وصل کردن افراد نيازمند به تاکسي و رانندگان نيازمند به مسافر است. ايده ايجاد چنين نرمافزاري انديشه خيلي جديدي محسوب نمي‌شود و در دنيا «اوبر» و «ايزي تاکسي» چند سال است که دقيقا کاري مشابه اسنپ انجام مي‌دهند. اسنپ در ابتدا کار خود را با نام «تاکسي‌ياب» شروع کرد و پس از مدتي، بنا به دلايل نامعلوم، نام خود را به اسنپ تغيير داد.
مصاحبه گرفتن از مديران اسنپ يکي از کارهاي سخت روزگار است. با وجود آن‌که اسنپ تنها 2 سال است کار خود را شروع کرده و هنوز علي‌القاعده بايد استارتآپي عمل کند، به‌شدت بروکراتيک شده و دسترسي به مديران آن سخت است. به حورا وکيلي، مدير محتواي اسنپ زنگ مي‌زنم و درخواست مصاحبه با سروش، مديرعامل اسنپ را مطرح مي‌کنم. مي‌گويد: «هماهنگ مي‌کنم و نتيجه را اطلاع مي‌دهم». پس از چند دقيقه تماس مي‌گيرد و مي‌گويد: «قرار شده است ابتدا سوالات شما را ببينيم و بعد تصميم گرفته ميشود که مصاحبه انجام شود يا خير». بخشي از سوالات مصاحبه را ايميل مي‌کنم و هر چند روز يک بار، از طريق تلگرام، درباره روند تصميمگيري مديران شرکت پرس‌و‌جو مي‌کنم. پس از گذشت 25 روز به من زنگ مي‌زنند که مصاحبه شما آماده شده ولي شهرام شاهکار، رئيس هيات‌مديره، به سوالات شما جواب داده است، آن هم نه به همه آنها! با اين حال، اين پاسخ ها را ميتوان يکي از اولين گفت‌وگوهاي مديران اپليکيشني دانست که اين روزها در فضاي استارتآپي کشور حسابي سر و صدا به پا کرده و خيلي‌ها اعتقاد دارند بايد در آينده نزديک آن را يکي از کسب و کارهاي بزرگ آنلاين ايران به حساب آورد.
اگر مسافر باشيد، کافي است نرمافزار اسنپ را به طور رايگان از مارکت‌هاي اندرويد و اپ‌استور دانلود و نصب کنيد. نرمافزار روي نقشه شما را نشان مي‌دهد و شما تعيين ميکنيد که از کجاي شهر به کجا مي‌خواهيد برويد. بعد از اين، نرمافزار به طور هوشمند (بر اساس فاکتورهايي نظير مسافت، ترافيک، ساعت و...) هزينه سفرتان را اعلام ميکند و اگر با مبلغ مشکلي نداشته باشيد، درخواست خود را کامل ميکنيد.
حسين يکي از راننده‌هاي اسنپ، مي‌گويد: «بلافاصله پس از درخواست شما، گوشي تمام راننده‌هايي که در يک شعاع مشخص از مکان شما هستند و قبلا خودرو خود را در اسنپ ثبت‌نام کرده‌اند، به صدا درمي‌آيد و هر کس 20 ثانيه فرصت دارد درخواست مشتري را بپذيرد. اولين راننده‌اي که درخواست مشتري را پذيرفت، راننده شما براي رساندنتان به مقصد ميشود.»
از علي، يکي ديگر از راننده‌هاي اسنپ، مي‌پرسم که بر چه اساسي مشتري ميتواند به راننده‌هاي اسنپ اعتماد کند و او مي‌گويد: «تمام رانندگان اسنپ حداقل يک بار بايد به صورت حضوري به شرکت بروند و کپي مدارک شخصي و ماشين را ارائه دهند. بنابراين دقيقا مشخص است که چه کسي در حال جابه‌جايي کدام مسافر و به کدام مقصد است. روي عملکرد رفتاري ما نظارت ميشود و خود مسافران هم از طريق برنامه گزارش مي‌دهند که چقدر از راننده راضي هستند.»
مصطفي يکي ديگر از راننده‌هاي اسنپ است. از او مي‌پرسم براي راننده شدن در اسنپ حتما بايد مجوز حمل و نقل شهري داشته باشيد يا رانندگان عادي هم ميتوانند عضو اسنپ شوند و او پاسخ مي‌دهد: «اتفاقا جديدا سعي مي‌کنند رانندگان تاکسي شهري و آژانس‌ها را به خاطر مشکلات حقوقي جذب نکنند. بيشتر رانندگان اسنپ، رانندگان عادي هستند.»
از مصطفي مي‌پرسم اسنپ نسبت به مسافرکشي گذري يا کار در آژانس چه مزيتي براي مسافر و راننده دارد و او مي‌گويد: «نسبت به مسافرکشي عادي استهلاک ماشين کمتر است. اگر بخواهيم در آژانس هم کار کنم بايد 20 درصد کرايه را به عنوان کميسيون به آژانس بدهيم ولي اسنپ 13 درصد از ما کميسيون مي‌گيرد. همچنين، برخلاف آژانس‌ها، در اسنپ زمان کاري دست خود ماست. هر وقت دوست داشته باشيم کار مي‌کنيم و هر وقت دوست نداشته باشيم کار نمي‌کنيم. براي مسافر هم قيمت کمتر اسنپ نسبت به آژانس‌ها مزيت محسوب ميشود و براي آنها هم به‌صرفه‌تر است.»
اين هم متن مصاحبه ايميلي من با شهرام شاهکار، رئيس هيات‌مديره اسنپ که خواندنش خالي از لطف نيست:
¡ ايده تاسيس اسنپ از کجا آمد؟ چه انگيزهاي براي اين کار داشتيد؟
ايده درخواست خودرو از طريق نرمافزار در دنيا چند سالي است که در حال اجراست. طي سالهاي اخير، با توجه به بهبود شبکه زيرساختي اينترنت در کشور و نفوذ قابلقبول اينترنت همراه، بر آن شديم جاي خالي چنين سرويسهاي نرمافزاري را در کشور با اپليکيشيني ايراني پر کنيم.
¡ براي عملياتي کردن اين ايده چه کارهايي کرديد؟ آيا براي اين کار از شتاب دهندهها يا اسپانسرها کمک گرفتيد؟
عموما براي راهاندازي هر کسب و کاري به بررسي و مطالعه و سرمايهگذاري زماني زيادي روي موارد بسياري نياز است. استفاده از نخبگان و نيروي انساني برجسته در بخشهاي مختلف جزو مهمترين عوامل اجرا کردن طرحها و ايدههاست. اسنپ هم مانند تمام کسب و کارهاي موفق ماهها تلاش و بررسي را در اين زمينه انجام داد و در نهايت با پشتيباني گروه اينترنتي ايران IIG توانست عملياتي و اجرا شود.
¡ به طور واقعبينانه آينده کسب و کارتان را چگونه پيشبيني ميکنيد؟ چه فکري براي رقباي داخلي خود داريد؟
کسب و کارهاي نرمافزاري در ايران کم نيستند و هر کدام چالشهاي خاص خود را دارند. در بازار ايران، مانند تمام دنيا، کسب و کارهايي موفق خواهند بود که از نياز بازار آگاه باشند. رقابت سالم در هر بازاري به نفع همه بازيگران آن بازار است. اسنپ از حضور رقبا در بازار استقبال ميکند و آينده خود را بسيار روشن و موفق ميبيند. عملکرد اسنپ تاکنون گواه اين ادعاست.
¡ لطفا توضيحاتي درباره فضاي کاري اسنپ بدهيد. چند نفر کارمند داريد؟ دفتر کارتان چند متر است؟ چقدر فضاي کاري خودتان متکي به فضاي مجازي است (دورکاري و...)؟
در حال حاضر اسنپ بيش از 70 پرسنل دارد و همگي در يک محيط دوستانه و حرفهاي در حال کار کردن کنار هم هستيم. اسنپ محيطي پويا و خلاق دارد که با توجه به نيازهاي بازار هر روز در حال بهتر شدن است. امروزه استفاده از ابزارهاي نوين براي فراهم آوردن سهولت و سرعت بخشيدن به کارها جزو لاينفک کار در هر صنعتي است.
¡ مدل کسب و کارتان چگونه است و به زبان ساده، چطور پول درميآوريد؟
اسنپ اپليکيشن ارائه خدمات نرمافزاري است که کاربران را براي ارائه يا استفاده از خدمات به يکديگر وصل ميکند و بابت ارائه خدمات نرمافزاري درآمد کسب ميکند. خيلي سادهتر اگر بگويم، با يک کليک در اسنپ، نزديکترين خودرو منتظر شماست تا سفر درونشهري متفاوتي را تجربه کنيد.
¡ تاکنون با چه مشکلاتي دست و پنجه نرم کردهايد. در واقع سختترين چالشي که در راهاندازي کسب و کارتان وجود داشته چه بوده است و فکر ميکنيد چه چالشهايي پيش رو داريد؟
ما هم مثل بقيه استارتآپها با تمام چالشهاي شرکتهاي استارتآپي روبهرو بوديم. علاوه بر آنها، چالشهاي ديگري هم براي حوزه کسب و کار ما در تهران وجود دارد، مثل منطقه طرح ترافيک و تاثير شرايط جوي بر ترافيک شهر تهران که چالشهاي کوچکي هم نيستند.
¡ با توجه به تجربهاي که تاکنون به دست آوردهايد، براي کساني که ميخواهند از امروز يک استارتآپ را شروع کنند چه توصيهاي داريد؟ اگر به روز اول کاري خودتان برگرديد چه کارهايي را انجام نميدهيد يا چه کارهايي را زودتر انجام ميدهيد؟
شناخت بازار و نيازهاي آن اهميت بسياري دارد. قبل از شروع هر کاري، بهويژه شروع يک استارتآپ، بايد مطالعه و نيازسنجي هرچه دقيقتر و علميتر انجام شود. اين امر باعث ميشود در ادامه کار سرعت رشد بهتري داشته باشيم.
¡ براي ارتباط برقرار کردن ميان دانشگاه و دانشجويان و حوزه کارآفريني در فضاي آنلاين بايد چه کارهايي در دانشگاه و چه کارهايي در فضاي کسب و کار انجام داد؟
اسنپ به نوبه خود تعامل خوبي با دانشگاهها داشته است. علاوه بر حضور نخبگان دانشگاهي در بدنه تيم اسنپ، ما همواره تلاش کردهايم از نظرات متخصصان دانشگاهي بهره ببريم و تجربياتمان را در قالب سخنرانيها و همايشهاي متعدد در اختيار اين حوزه قرار دهيم. اميد داريم که اين تعامل در آينده بيشتر هم بشود.
¡ چه فرصتهاي ديگري را ميتوان در اين فضا پيشنهاد داد که براي راهاندازي چنين کسب و کارهايي مستعد باشند؟
براي همگرايي بيشتر و بهتر صنعت و دانشگاه راههاي متعددي هست که در سطح تصميمگيري کلان در دانشگاهها ميتوان از آنها بهره گرفت. ابزارهاي بهروز و متدهاي جديد که در صنعت مورد استفاده قرار ميگيرند، لزوما در دانشگاهها شناختهشده نيستند.
¡ پيدا کردن تيم و نيروي انساني يکي از سختترين کارها در راهاندازي کسب و کار در ايران است. چطور ميتوان بر اين مشکل غلبه کرد؟ دانشگاه و همکلاسيهاي دانشگاه چقدر ميتوانند به رفع شدن اين مشکل کمک کنند؟
نقش دانشگاه در پرورش نيروي انساني متخصص بسيار پررنگ است. البته کسب و کارها نيز با انتقال تجربه در اين حوزه بايد ايفاي نقش کنند. ما با استفاده از نخبگان و تعامل با دانشگاهها توانستيم چالش نيروي انساني را تا حد خوبي مديريت کنيم.
¡ اسنپ چه ارزشي خلق کرده که در مدل سنتي اين نوع کسب و کار وجود نداشته است؟ توجه به ارزشآفريني در راهاندازي کسب و کار چگونه ميتواند با خلق مدل کسب و کار پيوند بخورد؟
شعار اسنپ «يک کليک تا مقصد» است و اين يعني شالوده و هدف ما در ارائه خدمات سادگي است. قبلا شما در تاکسي شهري و آژانس با مسائلي مثل توافق نداشتن بر سر قيمت و پرداخت پول نقد مواجه ميشديد اما اسنپ اين مشکل را بهخوبي حل کرده و حالا شما بعد از مشخص کردن مبدا و مقصد، هزينه سفر خود را خواهيد ديد. از طرف ديگر، با بالاتر بردن اعتبار حساب کاربري اسنپ خود ميتوانيد هزينه سفر را بدون نياز به وجه نقد پرداخت کنيد. اسنپ در حال حاضر در تمام نقاط شهر تهران و در آينده در شهرهاي ديگر به ارائه خدمات خود ميپردازد که اين موضوع نيز ميتواند خيلي از مشکلات روشهاي سنتي را بهبود بخشد.
¡ چقدر شکستهايتان به شما کمک کرده است که اکنون اينجا ايستادهايد؟ چه درسهايي از شکستهاي قبلي گرفتهايد؟
هميشه گفته شده که شکست مقدمهاي بر پيروزي است. ما هنوز راهي بسيار طولاني پيش رو داريم ولي در اين مسير و تا اينجا هم که آمدهايم بارها فشارها و مسائل مختلفي را تجربه کردهايم. اما - به دور از شعار دادن - بايد بگويم که به تمام مسائل به عنوان يک فرصت براي بهبود عملکرد و پيشرفت بيشتر نگاه کرده و نهايت تلاشمان را به کار گرفتهايم که مسائل قبلي حل بشوند و پيشرفتمان سرعت بيشتري به خود بگيرد. w
منبع: مجله دانش بنیان
ارسال به دوستان