اقتصاد دانش بنیان

معرفی ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش بنیان دریایی

درياها و اقيانوسها عرصههايي هستند که بسياري از کشورهاي پيشرفته حضوري پرقدرت در آن داشتهاند و دارند و اين موضوع توانمندي در عرصه جهاني را براي آنها به ارمغان آورده است. حتي دورههاي مختلف پيشرفت اقتصادي، صنعتي و علمي و فناوري در محوريت تسلط دريايي تغييري ايجاد نکرده است.

توجه به مسائلي همچون اشتغالزايي و درآمد در حوزه دريا، کاهش ذخاير نفت و گاز دنيا، جايگاه سياسي ايران در جهان، لزوم افزايش قدرت اقتصادي و منابع بسيار حايز اهميت درياها، ايجاب ميکند که با تامل بيشتري به موضوع درياهاي کشور بپردازيم.

ايران نيز با توجه به مرزهاي دريايي طولاني در شمال و جنوب کشور و موقعيت جغرافيايي خود، نيازمند تدوين برنامه راهبردي توسعه فناوريهاي دريايي است و بر اين اساس ستاد توسعه فناوريهاي صنايع دريايي کار خود را ذيل معاونت علمي و فناوري رياستجمهوري آغاز کرده است.

ساختار اجرايي

ستاد توسعه فناوري و صنايع دانش بنيان دريايي در راستاي بهرهگيري هرچه بيشتر از توانمنديهاي موجود در کشور، در جهت توسعه فناوريهاي دريايي قصد دارد اهداف و ماموريتهاي خود را با بهرهگيري از منابع موجود در نهادها و ارگانهاي دريايي کشور و با سازماندهي واحدهاي ويژه شامل تشکيل شورا، کميتهها و شبکه ماتريسي دنبال کند. لذا به منظور تعامل سازنده بين بخشي و ايجاد همافزايي، همگرايي و هدفمندي فعاليتهاي توسعهاي دريايي کشور، نمايندگاني از همه دستگاههاي اجرايي دعوت خواهند شد.

ساختار کلي ستاد متشکل از چهار کارگروه «توسعه بازار»، «توسعه فناوري»، «مطالعات و برنامهريزي» و «ترويج و اطلاعرساني» است. کميتههاي تخصصي اين ستاد نيز عبارتند از: کشتيسازي، فراساحل، مواد و تجهيزات، بنادر، شيلات، دريانوردي، انرژيهاي تجديدپذير دريايي، اقيانوسشناسي، صنايع نظامي، گردشگري دريايي و استانداردها و قوانين.

برنامه ها

در حال حاضر محورهاي اصلي فعاليت ستاد عبارت است از:

1- حمايت از شرکتهاي دانش بنيان دريايي در جهت توسعه فناوري و تقويت فرايند تجاريسازي

2- ايجاد هماهنگي و هم افزايي بين برنامههاي توسعه دريايي کشور و حمايت از پروژه هاي ملي دريايي

3-  حمايت از ايجاد کردن و توانمندسازي انجمنها و تشکل هاي تخصصي در زمينه توليد و توسعه محصولات و خدمات دانش بنيان دريايي

4- ارتقاي کارآفريني فناورانه و بهبود فضاي کسب و کار دانش بنيان دريايي از طريق برگزاري جشنوارههاي نوآوري، حمايت از مسابقات دانشجويي، انتخاب پايان نامه هاي برتر و... در حوزه دريا

5- کمک به ارتقاي فعاليتهاي رسانه اي و فرهنگسازي در حوزه علوم و فنون دريايي از طريق راه اندازی پايگاه اطلاع رساني، تالار گفتوگو، وبسايت ستاد و...

6- رصد فرصتهاي بین المللی به منظور توسعه فناوري و به ويژه شناسايي و کسب فناوريهاي نوظهور دريايي

اقدامات

برخي از اقدامات صورتگرفته در اين ستاد در راستاي اهداف آن، به شرح زير است:

- تشکيل شبکه ملي ناوگان تحقيقات دريايي کشور: هدف از تشکيل اين شبکه، همافزايي ناوگان تحقيقات دريايي براساس پتانسيل موجود در کشور بوده است.

در همين راستا با برگزاري جلسات همانديشي با سازمانهاي داراي شناور تحقيقاتي، هسته شبکه ملي ناوگان تحقيقات دريايي تشکيل شده و فعاليتهاي خود را آغاز کرده است.

- تدوين تقشه راه فناوريهاي دريايي کشور: ستاد دريايي از پاييز سال 93 به منظور برنامه ريزي فناورانه و براي بهره گيري از توانمنديهاي کشور با مشارکت 18 سازمان دريايي به عنوان نهاد فرابخشي، مديريت تدوين نقشه راه فناوريهاي دريايي کشور را بر عهده گرفت. در نهايت با تلاشهاي صورتگرفته طي 4 فاز اصلي پروژه، چارچوب نهايي اين نقشه راه در آبانماه 94 براي جامعه فعال دريايي کشور ارسال شد. نتايج اين طرح ميتواند راهنماي مناسبي براي اولويتبندي طرحها و استفاده بهينه از منابع مالي موجود براي توسعه دريايي کشور باشد.

- طراحي و ايجاد پايگاه اطلاعات دريايي ايران: پايگاه اطلاعات دريايي ايران به نشاني www.imarine.ir با حمايت اين ستاد، از اواسط سال 93 برنامهريزي شد و در مهرماه 94 به پايان رسيد.

- فعاليتهاي ترويجي و دانشآموزي: در راستاي ترويج و فرهنگسازي دريا در ميان دانشآموزان و خانوادههاي ايراني، ستاد اقدام به برگزاري جشنواره دانشآموزي دريا کرده است.

- حمايت از اخذ گواهينامههاي دريايي براي تجهيزات ساخت داخل: در راستاي توسعه توليد داخلي و حمايت از توليدکنندگان جهت ورود به عرصه ساخت تجهيزات دريايي، ستاد طي تفاهمنامهاي با موسسه ردهبندي ايرانيان، با تامين بخشي از هزينه ارزيابي و صدور گواهينامههاي دريايي، از توليدکنندگان داخلي حمايت ميکند.

- تهيه و تدوين کتب جهت انعکاس توانمنديهاي دريايي کشور

- توسعه شرکتهاي دانش بنيان دريايي و حمايت از طرحهاي فناورانه: اين ستاد با تشکيل کارگروه تخصصي براي ارزيابي محصولات و فناوريهاي دريايي، شرايط لازم را جهت ورود شرکتهاي دانش بنيان براي فعاليت در حوزه هاي اصلي صنعتي دريايي فراهم کرده است.

شرکتهاي دانش بنيان دريايي در صورت تاييد و انطباق با شرايط و آييننامههاي مربوطه، از تسهيلات و حمايتهاي قانوني بهرهمند خواهند شد. اين اتفاق در قالب حمايتهايي از طرح کلان ملي، شرکتها و موسسات دانش بنيان، فرصتهاي مطالعاتي کوتاهمدت، چاپ مقالات ISI در مجلات برتر، سفر اساتيد برجسته خارجي، چاپ کتا، طرح پژوهشي، تحقيقاتي، پسا دکتري و رسال دکتري خواهند بود.

منبع: مجله دانش بنیان