اقتصاد دانش بنیان

انرژی آبی؛ پرمخاطرهترین در میان انرژیهای پاک

سالهاست که هشدارهايي راجع به مخاطرات ناشي از استفاده بيرويه انسان از انرژيهاي فسيلي ميشنويم؛ انرژيهايي که نه تنها بسيار آلاينده هستند و اثرات مخرب زيست محيطي دارند، بلکه به دليل فرايند بسيار کند تجديدشان سرانجام روزي به پايان خواهند رسيد و با پايان گرفتن آنها تمدن بشري که بستگي مستقيم به انرژي دارد، دچار چالش جديد و بزرگ خواهد شد. اين امر سبب شده است که کشورهاي توسعهيافته صنعتي با جديت هرچه تمامتر استفاده از انرژيهاي پاک موجود در طبيعت و بهخصوص انرژيهاي تجديدشونده را مورد توجه قرار دهند و نيز باعث توجه جدي جهانيان به توسعه و گسترش استفاده از انرژيهاي تجديدپذير و افزايش سهم اين منابع در سبد انرژي جهاني شوند.

مخاطرات شيرجه زدن در انرژيهاي پاک
در حالي که موج استفاده از انرژيهاي پاک و جايگزيني سوختهاي فسيلي با آنها هر روز خروشانتر از قبل پيش ميرود و شاهد افزايش چشمگير فعاليتها و بودجه دولتها و شرکتها در امر منع استفاده از سوختهاي فسيلي به نفع منابع انرژي تجديدپذير و نيز تحقيق، توسعه و عرضه سيستمهاي انرژيهاي تجديدپذير هستيم، برخي انديشمندان اعلام داشته اند که در اين فرايند جايگزيني و به کارگيري انرژيهاي پاک بايد با دقت بيشتري عمل کرد، چراکه نتايج تحقيقات آنها نشان ميدهد در صورت توسعه بيرويه و بيبرنامه صنايع مرتبط با انرژيهاي پاک اين خطر وجود دارد که بشر از چاله انرژيهاي فسيلي به چاه انرژيهاي تجديدپذير بيفتد. بسياري از مطالعات انجام شده در اين زمينه با تمرکز بر مخاطرات اکوزيستي ناشي از موج انرژي سبز به نمايش روي ديگر سکه استفاده از انرژيهاي پاک پرداختهاند.
دکتر لوک گيبسون، استاديار افتخاري دانشکده علوم زيستشناسي دانشگاه هنگکنگ، در اينباره ميگويد: «ميدانيم که استفاده از سوختهاي فسيلي به محيط زيست آسيب ميرساند و آب و هوا را گرم ميکند، اما بايد توجه داشت که خطراتي نيز وجود دارند که ناشي از ازدياد جهاني پانلهاي خورشيدي، توربينهاي بادي و سدهاي برقآبي هستند.
دانشمندان اثرات زيستمحيطي ناشي از انرژيهاي آبي، خورشيدي و بادي را با هم مقايسه کردند و در نهايت به اين نتيجه رسيدند که انرژي آبي بيشترين آسيب را به همراه دارد. پروفسور ويليام لارنس از دانشگاه جيمز کوک در استراليا ميگويد: «انرژي آبي غناي زيستي برخي از زيستگاه‌ هاي سيارهمان را تضعيف کرده است.» اين استاد دانشگاه همچنين ميافزايد: «پروژه‌ هاي مرتبط با انرژي آبي براي جنگلهاي باراني استوايي فاجعهآفرين بودهاند، از اينرو است که من به هيچ وجه آنها را در زمره انرژيهاي سبز در نظر نميگيرم. توربينهاي بادي و پانلهاي خورشيدي نيز ميتوانند باعث آسيب زيستمحيطي شوند، اما حجم آسيب آنها در مقايسه با انرژيهاي آبي بسيار پايينتر است. با اين حال، اين صنايع در طي دهه گذشته بهشدت گسترش يافتهاند.»

کمي طمانينه لازم است
در حال حاضر انرژيهاي تجديدپذير براي توليد يکچهارم برق جهان به کار ميروند. چين با 28 درصد توليد انرژي از آب، 26 درصد از انرژي خورشيدي و 35 درصد از انرژي باد، از پيشروترين کشورها در اين صنعت است. حال با توجه به مخاطرات موجود تلاش کشورها، بهويژه کشورهايي چون چين که با سرعت بالايي در حال بسط زيرساختهاي مرتبط با انرژيهاي پاک هستند، به منظور کاهش اثرات زيستمحيطي انرژيهاي تجديدپذير در آينده امري حياتي است.
گيبسون در اينباره ميگويد: «ما بايد با چشماني باز و با دقت تحولاتي را که در حوزه انرژيهاي سبز در حال وقوع است، رصد کنيم تا اطمينان حاصل شود که پروژه‌ هاي جديد به حيات وحش يا زيستگاه‌ هاي حساس آسيب نرسانند، به ويژه در مسيرهاي مهاجرتي که قرارگيري توربينهاي بادي در آنها ميتوانند باعث مرگ بسياري از پرندگان يا خفاشهاي مهاجر شوند.»
گيبسون همچنين ميافزايد: «انرژي تجديدپذير داراي تواني بالقوه براي برقراري تعادل و حل مناقشه بين نيازهاي رو به رشد انرژي و امنيت زيست محيطي است؛ اما ما بايد اثرات زيستمحيطي اين منابع انرژي پاک را شناسايي کنيم و کاهش دهيم تا اطمينان حاصل کنيم آينده آن واقعا سبز است.»

منبع: مجله دانش بنیان