راهکارهایی برای آینده یک نیاز اساسی
فناوري اينترنت را تا کجا پيش خواهد برد؟
دسترسي به اينترنت سريع، آسان و در همه‌جا ممکن است. ارائه‌دهندگان خدمات مخابراتي بسته‌هاي حجمي نامحدود را با سرعت بالا در اختيار کاربران قرار مي‌دهند. اي کاش جملات قبلي به واقعيت نزديک بودند. حقيقت اين است که امکان استفاده از شبکه جهاني اينترنت تقريبا براي کساني تعريف شده است که در کشورهاي صنعتي و به‌ويژه شهرهاي بزرگ زندگي مي‌کنند اما براي ميلياردها انسان دسترسي به اينترنت به صورت چيزي لوکس، گران و با مشقت و سرعت پايين ممکن ميشود. خوشبختانه شرايط ياد شده در حال بهبودي است و به سمت مجموعه‌اي از تحولات اساسي حرکت مي‌کند.
قدم بعدي اينترنت
ساختار اينترنت پس از سال‌ها پژوهش هنوز کامل نشده و شايد بتوان گفت اين شبکه جهاني دچار نوعي تکامل روزمره است. از قدم‌هاي بعدي در تکامل اينترنت، استفاده از ماهواره‌هاست. در حال حاضر تنها يک درصد ترافيک وب بر دوش ماهواره‌ها سنگيني مي‌کند و مسابقه‌اي در جريان است تا حجم رد و بدل داده به وسيله ماهواره را به10 درصد برسانند.
بازيگران اصلي اين جريان پروژه‌هاي OneWeb با پشتيباني ريچارد برنسون و SpaceX متعلق به آلون ماسک هستند. هدف هر دو پروژه ارسال صدها ماهواره در ارتفاعات پايين‌تر براي ايجاد امکان دسترسي به اينترنت براي همگان است. پروژه مشابه ديگري به وسيله مايکروسافت طراحي شد که ادامه آن بدون موفقيت قابل توجهي رها شد. آيا اين دفعه نتيجه‌اي حاصل ميشود؟ استفاده از ماهواره براي دسترسي به اينترنت يکي از آخرين روش‌هاي کاربردي است و بيشتر در مناطق دورافتاده به کار گرفته ميشود.
بيش از 2 هزار ماهواره در مدار زمين مي‌چرخند و خدماتي مانند جي‌پي‌اس، هواشناسي، مخابرات و تلويزيون را ارائه مي‌دهند. پرتاب ماهواره و امکان ارتباط دوطرفه با آن حدود 60 ميليون دلار هزينه دارد. همچنين، انتقال داده با کمک ماهواره حدود نيم ثانيه تاخير خواهد داشت. تکنولوژي در حال تغيير است و اندازه و هزينه ماهواره‌ها به صورت معناداري در حال کاهش است. پرتاب نسل‌هاي جديد ماهواره شامل Cubesat، Nanosat و Smallsat با ابعادي کوچک (طول، عرض و ارتفاع 10 سانتي‌متر) هزينه‌اي حدود 120 هزار دلار دارد که در مداري بسيار پايين‌تر (حدود 500 کيلومتري سطح زمين) جاي مي‌گيرند در نتيجه تاخير انتقال داده از کابل‌هاي فيبر - اپتيک (امروزه در شهرهاي بزرگ براي دسترسي به اينترنت استفاده ميشود) کمتر ميشود و آن را وسيله مناسبي براي پوشش زمين در دسترسي به اينترنت مي‌سازد. البته بايد تعداد زيادي ماهواره در مدار قرار بگيرند تا دسترسي همگاني از شمال کانادا تا مناطق آفريقايي ممکن شود و اين‌جاست که پاي پروژه‌هاي SpaceX و Virgin Galactic به اين معادله باز ميشود. در پروژه OneWeb قرار است 700 ماهواره در مدار زمين قرار بگيرند. اسپانسرهاي اين پروژه گروه ويرجين، کوکاکولا، بوئينگ، ايرباس، اينتلست و شبکه هيو هستند. آغاز پرتاب ماهواره‌ها سال 2018 خواهد بود. موشک‌هاي پرتاب به وسيله ايرباس ساخته مي‌شوند و هر کدام 6 گيگابايت پهناي باند خواهند داشت. 700 ماهواره 2/4 ترابيت بر ثانيه حجم دسترسي را ايجاد مي‌کنند.
SpaceX
SpaceX پروژه موازي ديگري است که به وسيله بنيان‌گذار سايت خدمات مالي PayPal، ميلياردر معروف آلون ماسک، پيشنهاد شده که شامل پرتاب 4 هزار ماهواره به مدار زمين (اندکي بالاتر از پروژه Oneweb) و ايجاد نوعي پوشش جهاني واي‌فاي براي دسترسي همگان به اينترنت است. با کمک شرکت گوگل، پروژه SpaceX در نظر دارد شگفتي بزرگي در سال 2020 ميلادي بيافريند. البته همه چيز در حال حاضر به صورت طرح و نقشه‌هاي ابتدايي است. آلون ماسک حتي در نظر دارد از ليزر براي انتقال داده استفاده کند که در اين صورت سرعت دسترسي به داده‌ها به صورت تصاعدي افزايش مي‌يابد.
Outernet
پروژه خيريه Outernet که در شهر نيويورک ريشه دارد، در نظر دارد اينترنت آزاد، بدون سانسور و مجاني را براي همه نسل بشر فراهم آورد. براي اجراي اين پروژه قرار است از ماهواره‌هاي کوچک Cubesat در مدارهاي پاييني جو استفاده شود که از سلول‌هاي خورشيدي نيرو مي‌گيرند. اين پروژه دسترسي يک‌طرفه (براي دانلود) به اينترنت مجاني را ميسر مي‌کند اما در اين پروژه محدوديت حجمي 10 مگابايت در روز براي هر نفر در نظر گرفته شده است. در واقع اين پروژه نوعي کتابخانه ديجيتال بزرگ است که دسترسي به داده‌ها را در دورترين روستاها و مناطق صعب‌العبور امکان‌پذير مي‌کند.
پهپادهاي آکيلا
فيس‌بوک و گوگل، دو غول دنياي ديجيتال، هر دو خواستار سهم خود از اين مشارکت جهاني براي دسترسي همگان به شبکه اينترنت هستند. فيس‌بوک در نظر دارد از نوعي پهپاد که از سلول‌هاي خورشيدي براي پرواز انرژي مي‌گيرد، استفاده کند. اين پهپادها در فاصله 65 هزار پايي (بالاتر از مسير پرواز هواپيماهاي تجاري)، در منطقه‌اي که باد شديد يا ساير عوامل جوي ايجادکننده اختلال ندارد، قرار مي‌گيرند و نوعي پوشش سراسري واي‌فاي ايجاد مي‌کنند.
پروژه لون
در شماره پيشين در مورد اين پروژه به تفصيل توضيحاتي ارائه شد و در اين‌جا فقط به صورت مختصر اشاره ميشود. اين پروژه در حال حاضر در مرحله آزمايش‌هاي اوليه به سر مي‌برد. بالون‌هاي انتقال داده براي بهترين فاصله (بين 10 تا 60 کيلومتري سطح زمين) در حال بررسي هستند. اين بالون‌ها در نهايت با تجهيزاتي که دارند نوعي پوشش جهاني واي‌فاي را ايجاد مي‌کنند. پيش‌بيني ميشود که اين بالون‌ها پس از حوادث غيرمترقبه مانند سيل، سونامي و زلزله به‌خوبي به کار خود ادامه مي‌دهند و امکان دسترسي سريع و بدون اختلال به اينترنت را ايجاد مي‌کنند. اين پروژه با تجهيزات ارزان‌قيمت ساخته شده است و سطح وسيعي را به ويژه مناق محروم و دورافتاده پوشش مي‌دهد. اگر تلاش‌هاي گوگل در اجراي اين پروژه به حقيقت بپيوندد بر ماهواره‌ها برتري خواهد داشت زيرا نيازمند پرتاب پرهزينه موشک‌ها نخواهد بود اما از سوي ديگر عمر بالون‌ها کوتاه است و پس از 100 روز نياز به تعويض آن‌ها وجود خواهد داشت.
آيا اينترنت روزي واقعا جهاني خواهد شد؟
بسياري از اين پروژه‌ها عجيب و نشدني به نظر مي‌آيند. به هر روي، اولين ارتباطات با کمک کابل‌هايي که در بستر دريا قرار گرفته‌اند هم در نگاه اول به همين صورت امري دشوار فرض مي‌شد اما به لطف نوآوري‌هاي تکنيکي نوعي شبکه جهاني ايجاد شد که همان اينترنت را مي‌سازند. به احتمال بسيار زياد در مورد اين پروژه‌هاي عظيم هم اتفاقات مشابهي رخ خواهد داد. به عنوان مثال، بالون‌هاي گوگل تا درجاتي موفق ارزيابي مي‌شوند و بر اساس دانش به دست آمده از اين پروژه تلاش‌ها ادامه مي‌يابند تا در نهايت رويا يا هدف نهايي محقق شود.
به هر حال، وجود پروژه‌هاي يادشده نشان‌دهنده نياز به تغيير در ماهيت دسترسي به اينترنت براي همگان است. چالش بزرگ در اين بين تامين هزينه‌هاي مالي آن‌هاست.
منبع:مجله دانش بنیان
ارسال به دوستان