قوانین دستوپاگیر، بزرگ‌ترین مانع توسعه پروژه‌ها
قوانین دستوپاگیر، بزرگ‌ترین مانع توسعه پروژه‌ها
گفت‌و‌گو با احمد امینی‌خواه، مدیر سرمایه‌گذاری‌های جایگزین تامین سرمایه لوتوس پارسیان
در سیستم اقتصادی‌ای که سرمایه‌گذاری در بانک‌ها، گاه از سرمایه‌گذاری در هر حوزه دیگری پرسودتر و کم‌خطرتر است و در روزگاری که بسیاری برای حفظ یا افزایش دارایی‌های خود به سمت خرید سکه و ارز هجوم می‌برند، شاید دست گذاشتن روی سرمایه‌گذاری‌های جسورانه غیرعادی به نظر برسد. اما نگاه بلندمدت به ما می‌گوید این بهترین راه برای افزایش تولید، اشتغال، رونق گرفتن بازار کسبوکار و حرکت چرخه اقتصاد در مسیر صحیح است. و چنانچه اقتصاد در مسیر درست گام بردارد، سود آن به همه نسل‌ها و همه افراد خواهد رسید. بر این اساس صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه یا همان وی‌سی‌ها مسئولیت سنگینی بر عهده دارند. آن‌ها به وجود آمده‌اند تا از کسب‌و‌کارهای نوپا به‌درستی حمایت کنند؛ کسب‌و‌کارهایی که هر چند مدیرانشان صاحب ایده‌های درخشانند، اما معضل تامین سرمایه برای شروع و گسترش کار همواره پیش رویشان قرار دارد. احمد امینی‌خواه، مدیر سرمایه‌گذاری‌های جایگزین تامین سرمایه لوتوس پارسیان، در گفت‌و‌گوی پیش رو از پروژه‌هایی می‌گوید که مورد حمایت این مجموعه قرار گرفته است و همچنین بزرگ‌ترین مانع توسعه پروژه‌ها را قوانین دستوپاگیر می‌داند.
صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه تامین سرمایه لوتوس پارسیان در چه حوزه‌‌هایی به فعالیت می‌پردازد؟
شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان در سال 95 صندوق جسورانه رویش لوتوس را به عنوان اولین صندوق وی‌سی در بازار سرمایه کشور عرضه کرد. بر اساس سیاست‌های تدوین شده در این صندوق، سه حوزه آی‌تی -آی‌سی‌تی، فین‌تک و سلامت به عنوان صنایع هدف صندوق انتخاب شده‌اند و رویش لوتوس برای سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها، در مرحله‌ای وارد می‌شود که محصول اولیه‌ای ایجاد شده باشد و برای مقیاس‌گیری، افزایش نیروی انسانی و بازاریابی نیاز به منابع مالی وجود داشته باشد.
تامین مالی صندوق رویش در استارت‌آپ‌ها به صورت خرید سهام است و خروج از استارت‌آپ نیز بر اساس افق سرمایه‌گذاری‌ای که در نظر گرفته شده است، انجام می‌شود. روش خروج نیز می‌تواند IPO و فروش سهام در بورس باشد یا می‌توان در قالب فرایندهای ادغام و تملیک و فروش سهام به یک سرمایه‌گذار دیگر عمل کرد.
مهم‌ترین پروژه‌هایی که این صندوق در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده است، چه هستند؟
صندوق رویش لوتوس تاکنون روی هفت استارت‌آپ سرمایه‌گذاری کرده است که شامل چهار مورد سرمایه‌گذاری روی استارت‌آپ‌های حوزه آی‌تی و سه مورد سرمایه‌گذاری در حوزه سلامت می‌شود.
استارت‌آپ «دراپز» که در حوزه فین‌تک فعالیت دارد، در واقع یک سامانه پس‌انداز هوشمند است که با آنالیز هوشمند حساب مشتری و ایجاد الگوریتم‌های خاص، می‌تواند امکان پس‌انداز به صورت هوشمند را برای مشتری فراهم کند. صندوق رویش در دی‌ماه سال 95 روی این استارت‌آپ سرمایه‌گذاری کرده است.
«بیمه بازار» دومین کسبوکار استارت‌آپی است که موفق به جذب سرمایه از اولین صندوق جسورانه بازار سرمایه شده است. این استارت‌آپ بیمه‌های مختلف از شرکت‌های مختلف را در یک بستر آنلاین به مشتری ارائه می‌دهد و ضمن فراهم کردن امکان سهولت دسترسی برای مشتری، مزیت امکان مقایسه از جنبه‌های مختلف را نیز فراهم می‌کند.
سومین کسب‌وکاری که موفق به جذب سرمایه از صندوق جسورانه رویش لوتوس شده است، «شیپور» است. این استارت‌آپ در حوزه تبلیغات طبقه‌بندی‌شده فعالیت می‌کند و از نظر میزان جذب مخاطب تاکنون عملکرد خوبی داشته است، به نحوی که می‌توان گفت این کسبوکار در حال حاضر جزو 10 استارت‌آپ بزرگ کشور است.
«ایران رنتر» نیز چهارمین مورد سرمایه‌گذاری صندوق جسورانه رویش لوتوس است. این استارت‌آپ در واقع یک پلتفرم اجاره به صورت کوتاه‌مدت یا بلندمدت است.
در حوزه سلامت سیاست سرمایه‌گذاری صندوق رویش لوتوس، سرمایه‌گذاری در حوزه داروهای نوترکیب، سلامت الکترونیک و پزشکی بازساختی است. در این حوزه سه مورد سرمایه‌گذاری تاکنون توسط صندوق جسورانه رویش لوتوس با همکاری پژوهشگاه رویان انجام شده است که شامل سرمایه‌گذاری در شرکت‌های «رویین تن سلول»، «رویان بن سلول» و «رویان بینا سل» است. این استارت‌آپ‌ها به ترتیب درخصوص درمان سوختگی و ایجاد پوست دولایه، درمان دیسک و درمان نوعی بیماری بینایی فعالیت دارند.
رقم سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در این صندوق به چه میزان است؟
تاکنون برای چهار استارت‌آپ حوزه سلامت مبلغ 20885 میلیون ریال سرمایه‌گذاری شده و مبلغ 64500 میلیون ریال به این پروژه‌ها تزریق شده است. در حوزه فین‌تک نیز مبلغ 95710 میلیون ریال به تصویب هیئت مدیره صندوق رسیده که از این مبلغ 78900 میلیون ریال به پروژه‌ها پرداخت شده است. مجموع سرمایه‌گذاری‌ها 304560 میلیون ریال بوده است که تاکنون 143400 میلیون ریال در اختیار استارت‌آپ‌ها قرار گرفته است.
نگاه شما به آینده صندوق‌های جسورانه چیست؟
صندوق‌های جسورانه بهترین محل جهت متنوع‌سازی سبد دارایی است. از آن‌جا که شرکت‌های بورسی عمدتا مبتنی بر تولید کالاها و مواد خام هستند، سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها امکان ورود شرکت‌ها و سبدهای سرمایه‌گذاری به بخش خدمات مبتنی بر تکنولوژی و شرکت‌های تکنولوژی‌محور را امکان‌پذیر می‌کند. از آن‌جا که بخش خدمات مبتنی بر تکنولوژی در ایران دارای بالاترین سرعت رشد در اقتصاد است (رشد مرکب سالانه 72 درصد CAGR)، ورود به این حوزه فرصت دستیابی به بازدهی‌های چشمگیر را فراهم می‌کند. طی چند سال آینده که میزان بازدهی استارت‌آپ‌ها در خالص ارزش دارایی (NAV) این صندوق‌ها نمایان شود، ابهامات و شبهه‌ها در این صندوق‌ها کمرنگ شده و بازدهی‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاران خود فراهم می‌کند و افزایش سرمایه این صندوق کمک زیادی کرده و استقبال از آن‌جا دوچندان خواهد شد. با ورود چند شرکت سرمایه‌پذیر و استارت‌آپ در بورس که صندوق‌ها در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند، به‌مرور سرمایه‌گذاران به مزیت‌های این صندوق پی خواهند برد و NAV آن‌ها شفاف خواهد شد.
از زمان فعالیت شما بیشترین موانع برای توسعه پروژه‌ها چه بوده است؟
بزرگ‌ترین مانع، قوانین دست و پاگیر حسابرسی و مشکلات حقوقی جهت سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌هاست. ساختارهای حقوقی و قوانین شرکتی نسبت به نیازهای استارت‌آپ‌ها انعطاف لازم را ندارند و حق و حقوق طرفین به‌درستی بازتاب پیدا نمی‌کند. شرکت‌های استارت‌آپ که عملا دارایی خاصی ندارند و ارزشگذاری آن‌ها صرفا بر اساس جریان‌های نقد آتی یا حتی گاه صرفا بر اساس تعداد کاربران و مشتری‌ها صورت می‌گیرد، با حسابرسی مورد قبول سازمان بورس گاه در تضاد قرار دارد و این خود یکی از موانع سرمایه‌گذاری توسط صندوق‌های بورسی است. مانع دوم ناآشنایی شرکت‌ها و صندوق‌های بزرگ سرمایه‌گذاری در حوزه سرمایه‌گذاری جسورانه است. روند‌های مذاکره فرسایشی متدهای ارزشگذاری گذشته‌نگر و دارایی‌محور، اصرار بر توسعه محصول در داخل مجموعه به جای اعتماد بر استارت‌آپ و درخواست امتیازات جاه‌طلبانه و انحصارطلبانه از جمله تهدیدات و موانع جدی برای توسعه استارت‌آپ‌هاست.
چه مشکلات حاکمیتی و قانونی برای توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه وجود دارد؟
مشکلات قانونی این صندوق بیشتر در محدودیت‌های اعلامی توسط امیدنامه و اساسنامه خلاصه می‌شود. نحوه پرداخت صندوق‌ها به شرکت‌های استارت‌آپ، بزرگ‌ترین مشکل رویه اجرایی صندوق است. از آن‌جا که استارت‌آپ‌ها اکثرا در استیج‌های پایین سرمایه‌گذاری، ساختار دو دفتره یا سرمایه ثبتی پایین دارند، نحوه سرمایه‌گذاری صندوق در این فرصت‌ها به‌شدت محدود است؛ اجبار این شرکت‌ها به ارائه گزارش‌های حسابرسی تک‌دفتره گاه منجر به از دست دادن مزیت‌های رقابتی می‌شود به گونه‌ای که باعث کاهش انگیزه استارت‌آپ جهت همکاری با صندوق می‌شود. همچنین توافق‌نامه سهامداران که در آن امتیازات و تعهدات طرفین به تفسیر اعلام شده است، توسط حسابداران به رسمیت شناخته نمی‌شود و پرداخت‌های صندوق در جهت خرید سهام این شرکت‌ها همواره مشمول بند حسابرس است.
برخورد شما با سرمایه‌گذاران در این صندوق چیست؟ با توجه به این‌که سرمایه‌گذاری در وی‌سی‌ها شرایط متفاوتی با سرمایه‌گذاری‌های دیگر دارد؛ استقبال از سرمایه‌گذاری به ویژه از سوی سرمایه‌گذاران حقیقی چگونه بوده است؟
از آن‌جا که صورت‌های مالی صندوق به‌تنهایی بازتاب‌دهنده عملکرد صندوق نیست، بنابراین سعی بر این بوده که گزارش‌های تفسیری به سرمایه‌گذاران ارائه شود تا پتانسیل‌های استارت‌آپ سرمایه‌پذیر و ابعاد متنوع آن برای سرمایه‌گذاران روشن شود. از آن‌جا که لازم است بیزینس مدل‌های پیچیده و میزان رشد این استارت‌آپ‌ها برای سرمایه‌گذاران به‌وضوح مشخص شود، اقدام به برگزاری جلسات مدون و دوره‌ای برای سرمایه‌گذاران عمده این صندوق کرده و طی این جلسات نحوه و متدولوژی ارزشگذاری و امتیازات گرفته شده از شرکت‌های سرمایه‌پذیر به تفسیر ارائه می‌شود. در مجموع استقبال حقیقی‌ها از این صندوق به نسبت پایین بوده است، چراکه نیازمند یک نگاه بلندمدت چندساله به صندوق است و همچنین ریسک‌های جدی در ذات فعالیت این حوزه وجود دارد. توصیه اکید برای سرمایه‌گذاران حقیقی آن است که بخش بسیار کوچکی از دارایی خود را به این‌گونه صندوق‌ها اختصاص دهند چراکه میزان ریسک و بازدهی آن مناسب ریسک بسیاری از افراد نیست.
راهکار شما برای توسعه سرمایه‌گذاری افراد حقیقی چیست؟ آیا افزایش دانش می‌تواند موثر باشد؟
بهترین راهکار برای توسعه این نوع صندوق‌ها استفاده از مشاوره مدیریت ثروت است. افراد با پاسخ دادن به پرسشنامه‌های سطح تحمل ریسک، می‌توانند حداکثر میزان اختصاص دارایی خود به این صندوق‌ها را از طریق نتایج مشاوره خود دریافت کنند. چشم‌پوشی کامل از این صندوق‌ها بازدهی سبد دارایی را به طور موثری کاهش می‌دهد اما حضور در این صندوق‌ها و بازدهی چشمگیر آن‌ها مخاطبان حقیقی زیادی را جذب خود خواهد کرد. بنابراین عملکرد این صندوق‌ها خود بهترین راهکار توسعه سرمایه‌گذاری توسط حقیقی‌هاست. حضور صندوق در مالکیت شرکت‌های استارت‌آپ که مردم به صورت روزانه از خدمات و سرویس‌های آن‌ها استفاده می‌کنند و برند معتبری نزد مردم دارند یا نزدیک شدن شرکت‌هایی که صندوق در آن سهم دارد به عرضه اولیه در بورس (IPO)، باعث افزایش انگیزه مردم جهت سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها می‌شود.
منبع: مجله دانش بنیان
ارسال به دوستان