اقتصاد دانش بنیان

به اعتقاد معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری، نیروی انسانی خلاق محور اصلی توسعه اقتصاد دانش‌بنیان است و آموزش و تربیت نیروی انسانی خلاق، کارآمد و اعتماد به نفس برای تحقق کسب و کارهای مبتنی بر نوآوری مورد توجه قرار بگیرد.

 به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری در نشست با حضور هیئت رئیسه و رؤسای اتاق‌های بازرگانی و فعالان اقتصادی سراسر کشور، با بیان این‌که رشد اقتصاد دانش‌بنیان نیازمند زیست بوم کارآفرینی و نوآوری است اظهار کرد: مهم‌ترین ویژگی این شرکت‌ها فرهنگ جدیدی است که همراه خود دارند و خلاقیت، نوآوری و توانمندی فناورانه نیروی انسانی را محور خود قرار می‌دهند.

رئس ستاد فرهنگ سازی علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیان، با تأکید بر ضرورت آموزش خلاق به عنوان مهم‌ترین اساس تحول ساختار اقتصادی کشور بر محور نیروی انسانی افزود: برای ارائه نیروی انسانی خلاق و توانمند به عنوان مهمترین رکن اقتصاد دانش‌بنیان، فرهنگسازی و آموزش دارای نقشی محوری است اما آموزش و پرورش و آموزش عالی ظرفیت تربیت نیروی انسانی با اعتماد به نفس، خلاق و نوآور را ایجاد نکرده است.

ضرورت آموزش نیروی انسانی با اعتماد به نفس و خلاق

ستاری با اشاره به جهت‌گیری مراکز آموزشی برای تربیت نیروی انسانی خلاق به عنوان مهم‌ترین بازیگر میدان اقتصاد دانش‌بنیان کشور گفت: در دانشگاه‌ها نیز به واسطه تکیه اقتصاد بر منابع زیرزمینی به همین شکل برای تربیت نیروی انسانی خلاق، نوآور و با اعتماد به نفس برای کارآفرینی کم‌تر تلاش شد، چراکه بر پایه اقتصاد مبتنی بر منابع، دانشگاه‌ها تمام درآمد خود را از بودجه دولت تأمین می‌کردند اما با شکل‌گیری فرهنگ اقتصاد دانش‌بنیان و اصلاح روند پیشین، دانشگاه‌ها در حال حرکت به سوی ترتبیت نیروی خلاق با شکل دادن مراکز نوآوری و تأمین درآمد از محل سهم خود از شرکت‌های فناور هستند. چراکه اقتصاد دانش‌بنیان مستلزم وجود دانشگاه‌هایی است که بخش قابل توجهی از درآمد خود را از محل فروش فناوری و ارتباط با صنعت کسب کنند.

وی با اشاره به این‌که مفهوم شهر خلاق ضرورتی است که بر پایه آموزش مستمر و ایجاد زمینه‌های نوآوری مطرح می‌شود افزود: آموزش مربوط به یک دوره زمانی خاص نیست و هیچ محدودیتی برای آموزش جامعه وجود ندارد. تهران به عنوان یکی از زمینه‌های بکر برای خلق نوآوری ظرفیتی بکر برای شکل گیری شهر خلاق است و با حمایت معاونت علمی و شهرداری تهران، ایجادیک شهر خلاق برای بروز نوآوری و ایجاد ارزش افزوده پیگیری می‌شود.

تحول جدی به واسطه کسب و کارهای نوپا

ستاری با اشاره به توانمندی کسب و کارهای فناور و استارتاپ‌ها در لایجاد تحول ساختاری در بدنه اقتصادی و فرهنگی کشور گفت: کسب‌وکارهای فناور به خصوص در حوزه خدمات می‌توانند با نوآوری و کارآمدی خود ساختاری ناکارآمد اقتصادی را در هم بشکنند و ضمن رفع کاستی‌ها و چالش‌ها متناسب با نیاز جامعه ارزش افزوده بالا تولید کنند.

رشد فزاینده و تحولی یکی دیگر از ویژگی‌های استارتاپ‌ها بود که معاون علمی و فناوری به  اهمیت آن اشاره کرد و گفت: استارتاپ‌های موفق به طور میانگین هفته‌ای حدأقل 10 درصد رشد را تجربه می‌کنند و نمونه‌های موفق این دست شرکت‌ها در حوزه خدمات که در کمتر از یک سال توانسته‌اند به رشدی بالا  برسند کم نیست. این دست شرکت‌ها می‌توانند ضمن حل مشکلات جامعه، با اصلاح ساختارهای نادرست و رفع محدودیت‌ها، قیمت‌ها را شفاف کنند و فضا را برای ارائه خدمات بهتر به سوی رقابت ببرند.

وی کسب و کارهای فناور را بهترین زمینه سرمایه‌گذاری سودآور دانست افزود: این کسب و کارهای نوآور و خلاق که بار ارائه مستمر نوآوری و خدمتی جدید، رشد فزاینده کسب و کار، پایین آمدن هزینه خدمات و ایجاد ارزش افزوده را به همراه دارند بهترین زمینه برای حضور سرمایه‌گذاران هستند اما باید با تعریف سازوکارها و الگوهای ارزش‌گذاری و اعتبارسنجی این کسب و کارها که خلاقیت نیروی انسانی مهم‌ترین سرمایه آن‌هاست، فرهنگ سرمایه‌گذاری جسورانه بر روی این کسب و کارهانهادینه شود.

ردش فزاینده

معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری با اشاره به رشد قابل توجه شرکت‌های فعال در حوزه فناوری‌های پیشرفته گفت: در حوزه‌های فناوری‌های پیشرفته چون نانوفناوری و زیست‌فناوری ظرفیت بسیار خوبی داریم. به طور مثال در حوز زیست‌فناوری شرکت‌هایی فعال هستند که داروهای حساس را تولید می‌کنند و حجم صادرات این شرکت‌ها به کشورهای منطقه باز مرز یکصد میلیون دلار عبور کرده است، همچنین فروش شرکت‌های فعال در حوزه نانوفناوری با رشدی 2برابری نسبت به سال پیش خود به بالای 700 میلیارد تومان رسید.

رئیس بنیاد ملی نخبگان به توانمندی علوم انسانی در ایجاد ارزش افزوده مبتنی بر شرکت‌های فناور افزود: علاوه بر فناوری‌های پیشرفته، شرکت‌های فناور فعال در حوزه‌های نرم، صنایع خلاق و فرهنگی دارای ظرفیتی بالا برای خلق ارزش افزوده و حل مشکلات هستند اما باید سازوکار ارزش‌گذاری و معرفی این شرکت‌ها به عنوان ظرفیت‌های اقتصادی ایجاد شود.

معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، ظرفیت نیروی انسانی کشورمان را فرصتی برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان دانست و گفت: با تکیه بر این سرمایه ارزشمند که در اختیار کم‌تر کشوری در دنیا قرار دارد، در بسیاری از عرصه‌ها همچون نانوفناوری در رتبه چهارم قرار داریم و ایران جزو چهار کشور برتر در تربیت نیروی انسانی تحصیل کرده به شمار می‌رود همچنین بر مبنای گزارش آنکتاد از وضعیت علمی و فناوری ایران که نهادی زیرمجموعه  سازمان ملل به شمار می‌رود، کشورمان در شاخص‌های اثرگذار نیروی انسانی رشدی جهشی را تجربه کرده است اما باید با تقارن در رشد کسب و کار به موازات این عرصه، رشد نامتقاران میان تولید علم و کسب و کار اصلاح شود.

رشد فضای کسب و کار شرکت‌های دانش‌بنیان با  تعامل اتاق بازرگانی و معاونت علمی و فناوری

در ادامه این نشست، مهندس شافعی رئیس اتاق ایران و نایب رئیس و رؤسای اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور و فعالان اقتصادی به بیان دغدغه‌ها و دیدگاه‌های خود در حوزه هرچه بهتر فراهم شدن زمینه رشد کسب و کارهای دانش‌بنیان پرداختند.

ضمن تأکید بر ضرورت توجه به فرآیند ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان، اصلاح روندها و معیارهای ارزیابی این شرکت‌ها، انجام ارزیابی توسط شتاب‌دهنده‌ها و کسب و کارهای این حوزه مطرح شد.

فعالان اقتصادی حاضر در این نشست  با اشاره به نیاز تبیین شاخص‌های دانش‌بنیانی همچنین تخصص‌گرایی و ارتقای کیفی محصولات و خدمات، به ایجاد نهضتی برای جلب سرمایه‌گذاران و عرصه صنعت به کسب و کارهای دانش‌بنیان اشاره شد.

بازنگری در سرفصل‌های آموزش و پرورشی و دانشگاهی، به طوری که بر سرفصل‌های کارآفرینی و نوآوری توجه شود، توجه به ابزارهای تولید ارزش افزوده و تسهیل دسترسی جامعه به این ابزارها برای ردش کسب و کارهای خدماتی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات، پیگیری فرآیند اقتصاد سبز با ارائه طرح جامع اقتصاد مبتنی بر حفظ محیط زیست توجه به ایجاد تعامل و بهره‌گیری از نقش بخش خصوصی در فرآیند اجرایی توسعه اقتصاد دانش‌بنیان از دیگر محورهایی بود که توسط فعالان عرصه اقتصاد کشور با معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری محور تعامل و گفت‌وگو قرار گرفت.

در ادامه این نشست  زمینه ایجاد کمیته دائمی مشترک میان اتاق بازرگانی و معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهوری برای پیگیری مستمر تسهیل فضای کسب و کار دانش‌بنیان، با حضور ستاری معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری، محمود شیخ‌زین‌الدین معاون نوآوری و تجاری‌سازی معاونت علمی، پرویز کرمی مشاور معاون علمی و فناوری و دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیان، علیرضا دلیری معاون توسعه مدیریت و جذب منابع و مهدی الیاسی معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی دکتر ستاری را همراهی می‌کردند.