اقتصاد دانش بنیان

14 اسفند 7 سال پيش بود که ماهواره اميد را به فضا فرستاديم و به کشورهاي داراي فناوري پرتاب ماهواره پيوستيم. در اين سال‌ها خبرها حاکي از رشد صعودي اين صنعت داشت و با ايجاد مرکز ملي فضايي قرار است اين رشد صعودي شتاب بيشتري به خود بگيرد؛ مرکزي که در اسفند سال گذشته با حکم معاون علمي و فناوري رئيس جمهوري تاسيس شده است و رياست آن را دکتر منوچهر منطقي بر عهده دارد.

 مرکز ملي فضايي با چه هدفي تاسيس شده است و اصلا وظيفه آن چيست؟

اين مرکز چهار وظيفه بر عهده دارد. اولين وظيفه‌اش اين است در سطح کشور، کساني را که در زمينه هوافضا کار مي‌کنند، با هم هماهنگ کند. هماهنگ کردن يعني اين‌که توانمندي‌هايشان را در راستاي هم قرار دهد و کارهاي بزرگ‌تر و با ارزش افزوده بالاتر و نزديک به بهترين فناوري روز دنيا انجام دهد. دومين وظيفه مرکز ملي فضايي، سياست‌گذاري است. يعني ببينيم با توجه به بودجه و توانمندي که داريم، چگونه قرار است به اين اهداف دست پيدا کنيم. قسمت سوم وظايف ما به اجراي اين سياست‌گذاري‌ها برمي‌گردد. براي اين منظور، سياست‌ها به پروژه تبديل مي‌شوند و نهايتا، حين اجراي اين پروژه‌ها، وظيفه نظارتي نيز بر عهده مرکز ملي فضايي است.

 اقدامات اين مجموعه براي انجام وظايفي که ذکر کرديد، چه بوده است؟

اولين قدم سرعت بخشيدن به روند انجام کارهاي نيمه‌تمام بود که به دلايل مختلف، کند يا متوقف شده بودند. براي اين منظور، يک کنسرسيوم بين معاونت علمي و فناوري رياست‌جمهوري و ديگر دستگاه‌هاي مربوط ايجاد شد که با همکاري هم اين پروژه‌ها را به اتمام برسانند. مهرماه امسال اين کار انجام شد. ما ابتدا سراغ ماهواره‌بر جديد «سيمرغ» رفتيم که فاز اول آن اواخر امسال يا اوايل سال آينده مورد بهره‌برداري قرار مي‌گيرد. همچنين، فاز اول «ايستگاه پرتاب امام خميني (ره)» که ايستگاه مجهزي است و قابليت پرتاب ماهواره‌هاي سنگين را دارد، به اتمام رسيده و ماهواره «طلوع» قرار است با اين ماهواره‌بر پرتاب شود.

در دومين اقدام، بررسي کرديم و ديديم شش دانشگاه روي موضوع ماهواره کار مي‌کنند که ما با ايجاد هماهنگي بين اين دانشگاه‌ها مي‌خواهيم چند محصول ملي در سطح استاندارد ملي توليد شود. در حال حاضر به اين جمع‌بندي رسيده‌ايم که در سطح کشور سه ماهواره استاندارد داشته باشيم و بتوانيم در دانشگاه‌ها آن‌ها را توسعه دهيم. معاونت علمي و فناوري در حال بستن قرارداد فاز اول است و ما هم وظيفه نظارت بر پروژه را بر عهده داريم.

 اين اقدامات شما در راستاي برنامه‌هاي از پيش تعيين شده بوده است؟

از سال 85 تا 94 يک برنامه 10 ساله در نظر گرفته شده بود که امسال تمام مي‌شود به همين دليل ما روي يک راهبرد جديد کار کرده‌ايم. اين راهبرد جديد براي سال‌هاي 1395 تا 1404 است که اگر در شوراي عالي فضايي معاونت علمي و فناوري تصويب شود، مي‌توانيم بگوييم براي 10 سال آينده نيز يک راهبرد مشخص داريم که مي‌توانيم بر مبناي آن سياست‌گذاري کنيم. بايد به اين هم اشاره کنم که يک بخش از وظايف مرکز ملي فضايي، کاربري فناوري‌هاست که ما توجه ويژه‌اي به آن داشته‌ايم. چون الان در مقدمه کار هستيم، نمي‌توانم نتايج آن را به شما بگويم اما اگر يک ماه ديگر به سراغم بياييد، به شما خواهم گفت که چگونه مي‌خواهيم از دستاوردهاي فضايي در جهت توسعه اقتصادي کشور استفاده کنيم.

منبع: مجله دانش بنیان