اقتصاد دانش بنیان

استارتاپ‌هایی که در حوزه‌ی مارکت‌پلیس فعالیت می‌کنند، معمولا واسطه‌ای میان ارائه‌دهنده‌ی خدمات و متقاضی خدمات هستند و انجام هر تراکنش برای سه طرف معامله سودآور است. این روزها نام مارکت‌پلیس زیاد به چشم می‌خورد اما معنی آن چیست و استارتاپ‌های این حوزه معمولا چه خدماتی ارائه می‌دهند؟ مارکت‌پلیس، بستری است که امکان خرید کالا از چند تأمین‌کننده‌ی مختلف را برای کاربر فراهم می‌کند. درواقع مارکت‌پلیس واسطه‌ای است که فروشنده و خریدار را به یکدیگر معرفی می‌کند و نیازی نیست تمامی کالاهایی که برای فروش در این بستر گذاشته می‌شود را در انبار خود موجود داشته باشد.

مارکت‌پلیس‌ها کالاهای مختلفی را از چند فروشنده عرضه می‌کنند و درواقع کاربر برای خرید محصول مورد نظر خود می‌تواند با ورود به مارکت‌پلیس‌ها، انواع محصولات یا خدمات ارائه‌شده توسط تأمین‌کنندگان را مشاهده کرده و با مقایسه‌ی قیمت و کیفیت، کالای مورد نظر را خریداری کند.

همه‌ی ما برای خریدن محصول مورد نظر خود، به دیدن یک فروشگاه اکتفا نمی‌کنیم و تا زمانی‌که همه‌ی مغازه‌های یک مرکز خرید را بررسی نکنیم، خریدی انجام نمی‌دهیم. مارکت‌پلیس‌ها دقیقا همین کار را انجام می‌دهند و تمامی تأمین‌کنندگان یک محصول خاص را به کاربر نشان می‌دهند. درنتیجه تنها کافی است که خریدار دسته‌بندی مورد نظر را خود را در وب‌سایت مارکت‌پلیس انتخاب کند تا فهرستی از فروشندگان به او نشان داده شود.

مارکت‌پلیس‌ها محل خوبی برای کسب‌وکارهای کوچک هستند تا اجناسی که ارائه می‌دهند، از سوی کاربران زیادی دیده شود؛ همچنین تنوع خوبی را در اختیار خریداران قرار می‌دهند و بابت انجام هر معامله، بخشی از مبلغ را به‌عنوان سود خود در نظر می‌گیرند؛ درنتیجه هر سه طرف معامله سود می‌کنند.

خرید و فروش کالای دست دوم، خریدن تحقیقات علمی، پیدا کردن مناسب‌ترین ملک و رستوران ارائه‌دهنده‌ی خدمات کترینگ تنها بخشی از ایده‌های خلاقانه‌ی استارتاپ‌ها در حوزه‌ی مارکت پلیس هستند. در ادامه به معرفی بیشتر تعدادی از موفق‌ترین استارتاپ‌های مارکت‌پلیس می‌پردازیم.

۱- استارتاپ گروپان (Groupan)

گروپان یک مارکت‌پلیس تجارت الکترونیکی است که محصولات ارائه‌دهندگان خدمات از جمله  خدمات مسافرتی، کالاهای گوناگون و فعالیت‌های تفریحی را با کاربران خود به اشتراک می‌گذارد. درواقع گروپان، یک پلتفرم آنلاین تجارت الکترونیک است که امکان خرید هر محصولی را برای کاربران خود فراهم می‌کند.

گروپان به‌عنوان واسطه‌ای بین خریداران و ارائه‌دهندگان کالا یا خدمات عمل کرده و آن‌ها را با یکدیگر آشنا می‌کند. درعوض فروشندگان نیز حق بازاریابی را به‌صورت تخفیف روی قیمت کالاهای خود، لحاظ می‌کنند. درنتیجه اغلب کالاهایی که در گروپان ارائه می‌شود، دارای تخفیف هستند.

ایده‌ی راه‌اندازی استارتاپ زمانی به ذهن اندرو میسون، بنیان‌گذار آن رسید که قصد داشت یک قرارداد تلفن همراه را لغو کند؛ او به این فکر افتاد که از قدرت اتحاد مردم برای تخفیف گرفتن در خرید استفاده کند. او در سال ۲۰۰۷ وب‌سایتی به‌نام The Point راه‌اندازی کرد تا کاربرانی که قصد خرید کالای یکسانی را دارند، ازطریق شبکه‌های اجتماعی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و بتوانند از فروشنده تخفیف بگیرند.

اریک لفکفسکی، دیگر بنیان‌گذار استارتاپ تصمیم گرفت فعالیت شرکت را تغییر دهد و تنها روی خرید گروهی تمرکز کند و استارتاپ گروپان در سال ۲۰۰۸ بنیان‌گذاری شد. نام گروپان ترکیبی از کلمه‌ی گروه (Group) و کوپن (Coupon) است و اولین معامله‌ی این استارتاپ مربوط‌به پیتزافروشی بود که دو پیتزا را به قیمت یک پیتزا به مشتری‌ها عرضه می‌کرد. طولی نکشید که ایده‌ی خرید گروهی گروپان پرطرفدار شد و این استارتاپ تنها ۱۶ ماه بعد از راه‌اندازی، به ارزش بیش از یک میلیارد دلار رسید و یونیکورن شد.

گروپان اولین شرکتی است که در این مدت زمان کوتاه به چنین ارزشی رسیده و رشد سریع آن باعث شد شرکت در سال ۲۰۱۱ سهام خود را به‌صورت عمومی عرضه کند. عمومی شدن سهام این شرکت، بزرگ‌ترین عرضه‌ی اولیه‌ی عمومی سهام یک شرکت اینترنتی بعد از گوگل در سال ۲۰۰۴ بود. گوگل در سال ۲۰۱۱ محصولی به‌نام Google Offer برای رقابت با گروپان عرضه کرد و تلاش کرد گروپان را به قیمت ۶ میلیارد دلار خریداری کند اما موفق نشد و گروپان به توسعه‌ی محصولات خدمات خود ادامه داد.

۲- استارتاپ توکوپدیا (Tokopedia)

توکوپدیا نیز یک مارکت‌پلیس آنلاین در اندونزی است که به اشخاص و کسب‌وکارهای کوچک و متوسط اجازه می‌دهد فروشگاه آنلاین خود را به‌راحتی و به‌طور رایگان در این پلتفرم راه‌اندازی کنند و تجربه‌ی بهتر و امن‌تری را برای مشتری‌های خود رقم بزنند. هدف توکوپدیا ساخت اکوسیستمی است که هر کاربری بتواند محصولات خود را بفروشد یا تمامی محصولات و خدمات مورد نظر خود را خریداری کند.

خدمات توکوپدیا، به میلیون‌ها کاربر شخصی و صاحبان کسب‌وکار در اندونزی کمک می‌کند محصولات و خدمات خود را در سراسر اندونزی عرضه کنند و درواقع این استارتاپ میلیون‌ها موقعیت شغلی در این کشور ایجاد کرده است و یکی از استارتاپ یونیکورن به شمار می‌آید.

استارتاپ توکوپدیا در سال ۲۰۰۹ توسط ویلیام تانوویجایا و لئونتینوس آلفاادیسون بنیان‌گذاری شد و در حال حاضر به‌عنوان یک شرکت تکنولوژی، در چند رشته‌ی مختلف فعالیت می‌کند، که معروف‌ترین آن مارک‌پلیس است. درواقع توکوپدیا یک پلتفرم رایگان C2C (تجارت میان مشتری و مشتری) برای ارائه‌دهندگان خدمات و خریداران است. این مارکت‌پلیس میلیون‌ها کالا را در ۲۵ دسته‌بندی گوناگون به کاربران معرفی کرده و به ارائه‌دهندگان خدمات کمک می‌کند مشتری بیشتری جذب کنند.

توکوپدیا همچنین محصولات دیجیتال از جمله خدمات مربوط‌به پرداخت بیمه و تسهیلات، پرداخت تلفن، کارت اعتباری، بلیت هواپیما، بلیت همایش و... نیز ارائه می‌دهد. توکوپدیا در سال ۲۰۱۶ محصولات دیگری مبتنی‌بر فناوری مالی (فین‌تک) مانند کیف پول دیجیتال، سرمایه‌گذاری، وام کسب‌وکار، کارت اعتباری مجازی، سیستم امتیازدهی برای وام و... نیز عرضه کرد. توکوپدیا در سال ۲۰۱۸ اپلیکیشن جدیدی به‌نام Mitra Tokopedia راه‌اندازی کرد که هر شخص با استفاده از آن می‌تواند محصولات دیجیتال توکوپدیا را بفروشد.

۳- استارتاپ مرکاری (Mercari)

مرکاری یک استارتاپ ژاپنی و مارکت‌پلیس موبایلی است که امکانی را فراهم کرده تا مردم بتوانند به‌راحتی اجناس دست دوم مورد نظر خود را ازطریق تلفن هوشمند در ژاپن، آمریکا و انگلیس بخرند یا بفروشند. محصول اصلی این استارتاپ یعنی اپلیکیشن مارکت‌پلیس مرکاری در سال ۲۰۱۳ راه‌اندازی شد و امروزه به‌عنوان بزرگ‌ترین مارکت‌پلیس ژاپن با بیش از ۱۰ میلیارد ین ژاپن تراکنش ماهانه شناخته می‌شود.

استارتاپ مرکاری در سال ۲۰۱۴ وارد بازار آمریکا و در سال ۲۰۱۶ وارد بازار انگلیس شد و اپلیکیشن آن بیش از ۱۰۰ میلیون بار در سراسر دنیا دانلود شده است. استارتاپ مرکاری اولین شرکتی است که در ژاپن عنوان یونیکورن را کسب کرده است.

۴- استارتاپ اِزکَتر (ezCater) 

استارتاپ ازکتر در سال ۲۰۰۷ در بوستون آمریکا بنیان‌گذاری شد و بزرگ‌ترین مارکت‌پلیس دنیا برای خدمات کترینگ است. کیترینگ، به آماده‌سازی، تهیه و طبخ غذا و نوشیدنی در محلی مشخص و سرو آن در محلی دیگر برای پذیرایی گفته می‌شود.

استارتاپ ازکتر خدمات سفارش آنلاین غذا برای مقاصد مختلف ازجمله ناهار کارمندان یا ملاقات‌های رسمی شرکت را برای ۵ تا دو هزار نفر ارائه می‌دهد. درواقع ازکتر مارکت‌پلیسی است که بیش از ۶۰۰ هزار رستوران کترینگ محلی را به کاربران خود معرفی می‌کند و سیستم پشتیبانی قوی دارد.

ازکتر، کار خود را با تعدادی از رستوران‌های کترینگ در بوستون آمریکا آغاز کرد و سپس در نیو انگلند و جنوب شرقی آمریکا نیز گسترش پیدا کرد. امکان امتیازدهی و نظردهی در مورد رستوران‌ها، کمک می‌کند تا کاربران خدمات مورد نظر خود را راحت‌تر انتخاب کنند.

طبق اعلام کرانچ‌بیس، استارتاپ ازکتر تا به حال بیش از ۳۱۹ میلیون دلار سرمایه جذب کرده و یکی دیگر از استارتاپ‌‌های یونیکورن صنعت مارکت‌پلیس است.

برگرفته از سایت زومیت