اقتصاد دانش بنیان

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، تبعیت از علوم و دانش غربی و اتکا نداشتن به توان متخصصان داخلی یکی از مشکلات اساسی است که اکنون تولید کنندگان داخلی و شرکت‌های دانش‌بنیان با آن مواجه هستند. در حالی که اکنون در شرایط تحریم به سر می‌بریم و رهایی از فروش منابع طبیعی و حرکت به سمت «تولید دانش‌بنیان» بیش از پیش گذشته ضرورت پیدا کرده است.با توجه به اینکه هم‌اکنون کشور در شرایط تحریم به سر می‌برد، توجه به توسعه شرکت‌های دانش بنیان و کمک به ارتقاء توانمندی آنها برای تولید محصولات داخلی به منظور کاهش و رهایی از فروش منابع طبیعی مانند نفت و گاز بیش از گذشته ضرورت پیدا کرده است. امسال نیز مقام معظم رهبری با تعیین شعار" تولید، دانش بنیان و کارآفرین" بر توسعه تولید محصولات نوآور و افزایش شرکت‌های دانش بنیان به منظور اشتغال‌زایی و کارآفرینی نسل جوان تاکید فراوان داشته‌اند. در این میان نقش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان متولی این زیست بوم بیش از سایر دستگاه‌ها و وزارتخانه‌هاست.

پرویز کرمی، دبیر ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق در این خصوص به آنا می‌گوید: زمانی که مقام معظم رهبری، شعار سال ۱۴۰۱ را اعلام کردند، واقعا برای معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مایه خرسندی و شگفتانه بود که شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق در دید عموم جامعه قرار گرفته‌اند. حدود ۱۰ سالی است که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری پیرو فرمایشات مقام معظم رهبری در حوزه تولید دانش‌بنیان و اقتصاد دانش بنیان که شاه کلید اقتصاد مقاومتی است؛ فعالیت‌هایی را انجام داده‌است؛ اکنون این فعالیت‌ها منجر به شکل‌گیری بیش از شش هزار و هفتصد شرکت دانش‌بنیان و هزار و پانصد شرکت خلاق شده است. این امر باعث شده تا حدود حدود ۳۵۰ هزار نفر از فارغ التحصیلان دانشگاهی و دانشمندان جوان ما در حوزه‌های فناوری و نوآوری به صورت مستقیم اشتغال پیدا کنند. همچنین انجام چنین فعالیت‌هایی باعث شد حدود ۱۰ هزار استارتاپ در حوزه‌های مختلف به وجود آید که نزدیک به ۲۵۰ هزار میلیارد تومان گردش مالی آنها بود.

وی می‌گوید: هرساله عملکرد این گزارش‌ها در نشست‌های مختلفی که در دیدارهای میان معاونت علمی و نخبگان جوان با رهبری معظم انقلاب صورت می‌گرفت، در محضر ایشان ارائه می‌شد اما امسال با توجه به نگاهی که ایشان به موضوع زیست بوم فناوری و نوآوری داشتند، امکانات، استعدادها و بالغ شدن عناصر مختلف و بازیگران این اکوسیستم و زیست بوم را می‌دانستند، تاکید فرمودند که باید تعداد شرکت‌های دانش بنیان ضمن حفظ کیفیت‌شان دو برابر شود. اشتغال آنها نیز باید دو برابر افزایش یابد. تحقق این مساله یک دغدغه و چالشی را برای معاونت علمی(به عنوان متولی این زیست بوم) به وجود آورد زیرا باید در انتهای سال پاسخ مثبتی به فرمان رهبری در این خصوص دهیم. این چالش و دغدغه‌مندی باعث شد که فعالیت‌های معاونت علمی به صورت جهادی به صورت انقلابی افزایش پیدا کند و نامه نگاری و نشست‌هایی با ریاست جمهوری، جناب آقای دکتر رئیسی صورت بگیرد. در نهایت رئیس جمهور برای تحقق شعار سال دستور تشکیل یک ستاد به دکتر مخبر، معاون اول‌شان دادند.

کرمی خاطرنشان می‌کند: این ستاد تشکیل و دبیری آن به دکتر ستاری یا معاونت علمی ریاست جمهوری واگذار شد. سپس قرار بر این شد که نشست‌ها و جلسات مختلف در بین ۸ وزارتخانه اصلی کشور که متولی اصلی حوزه صنعت واشتغال و کارآفرینی هستند، برگزار شود. برنامه‌های راهبردی سال نیز به صورت کوتاه مدت و میان مدت طراحی شود. اکنون ما با محوریت دکتر مخبر، فعالیت‌هایی با وزارتخانه‌های "جهاد کشاورزی"، "صمت"، "تعاون، کار و رفاه اجتماعی"، "نفت"، "نیرو" و" راه و شهرسازی" آغاز کرده‌ایم. تقسیم کار و مسوولیت هرکدام از این وزارتخانه‌ها در این ستاد انجام شده است. این ستاد تقریبا هر دو هفته یکبار در روزهای شنبه برگزار می‌شود و موضوع‌های هر وزارتخانه به تفکیک مورد بررسی و مطالعه قرار می‌گیرد.

اشتغال‌زایی شرکت‌های دانش بنیان دو برابر می‌شود

دبیر ستاد فرهنگ سازی اقتصاد دانش بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق می‌گوید: امسال نخستین بار است که تقریبا شعار سال به صورت یک سنجش و ارزیابی کمی فرا روی ما قرار دارد یعنی انتهای سال ما باید ۲ برابر شرکت دانش بنیان و ۲ برابر اشتغال‌زایی در این حوزه‌ها به جامعه و رهبری ارائه دهیم تا مطالبه فرمان مقام معظم رهبری تحقق پیدا کند به همین منظور ما برای ارزیابی شرکت‌ها شاخص‌های دانش بنیان را ملاک قرار داده‌ایم.

وی یادآور می‌شود: در فرمایشات رهبری انقلاب عنوان شده بود که باید به سمت شرکت‌های بزرگ تولیدی برویم و به این شرکت‌ها کمک کنیم تا دانش بنیان شوند و میزان تحقیق و توسعه یا R&D این شرکت‌ها بالا برود و این شرکت‌ها برای تولید دانش‌بنیان و ماندگاری و رقابت با بازارهای جهانی بتوانند از نوآوری‌ها و فناوری‌های روز استفاده کنند. ما اکنون برای این منظور باید هر سه ماه یکبار در این ستاد، ارزیابی، رصد و پایش کنیم و داشبورد مدیریتی داشته باشیم تا مشاهده کنیم سهم وزارتخانه در تولید شرکت‌های دانش‌بنیان و اشتغال‌زایی، افزایش صادرات و تولید و همچنین انجام پروژه‌های بار اولی چقدر است. همچنین کارهایی که آنها انجام می‌دهند به انتهای سال واگذار نشود. از سوی دیگر اگر قرار است سهم اشتغال دانش‌بنیان و تولید دانش‌بنیان و اقتصاد دانش‌بنیان در) GDP تولید ناخالص داخلی) کشور بالا برود، باید ما کمک کنیم تا شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های خلاق موجود از نظر توسعه محصول و بازار و همچنین توسعه خود شرکت، رشد بالاتری پیدا کنند تا بتوانند این مهم را انجام دهند.

وی با اشاره به تحقق این شعار در شرایط کنونی جامعه می‌افزاید: در شرایط کنونی و اعمال تحریم‌ها هرچقدر میزان تولید محصولات شرکت‌های دانش بنیان‌مان افزایش یابد، می‌توانیم از خروج ارز کشور جلوگیری کنیم. به عنوان مثال اکنون برنامه‌هایی با وزارت جهاد کشاورزی برای امنیت غذایی داریم. ضمن اینکه این موضوع در کشورمان مورد بررسی، تحقیق و اجرا قرار می‌گیرد، هرچقدر میزان تولیدات ما در این حوزه بیشتر شود، ضمن حفظ امنیت غذایی‌مان از خروج ارزمان نیز پیشگیری می‌شود.