اقتصاد دانش بنیان

پرویز کرمی دبیر ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به موفقیت ایران در تحقیقات و دستاوردهای حوزه کرونا، بیان کرد: ایران با تلاش شرکت‌های دانش‌بنیان در تولید دانش فنی و ساخت محصولات و تجهیزات پیشگیرانه، تشخیصی و درمان بیماری کرونا، هم‌پای کشورهای پیشرفته دنیا حرکت می‌کند. حرکت پرشتابی که تحمل روزهای سخت شیوع بیماری کرونا در کشور را آسان‌تر کرد و دغدغه‌های نظام بهداشت و درمان و مردم در این حوزه را کاهش داد.   

به گفته کرمی، مثلا ساخت دستگاه ونتیلاتور، سی‌تی‌اسکن و انواع کیت‌های تشخیصی، تولید مواد ضدعفونی کننده، ماسک، تب‌سنج‌ها و سوآپ نمونه‌گیری از جمله اقدامات شرکت‌های دانش‌بنیان در چند ماه گذشته است که به نتیجه رسیده و این محصولات به بازار داخلی عرضه  یا حتی بازار بین‌المللی صادر شده است. همه این تجهیزات به صورت تولید داخل تامین شده است و هیچ نیازی به واردات این محصولات نداریم.

رییس مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ادامه داد: اما در این میان، زیست‌بوم فناوری و نوآوری به تامین این نیازها بسنده نکرد و گامی فراتر گذاشت. ورود به عرصه تحقیقات و پژوهش‌های علمی مبحثی بود که به دست جوانان ایرانی میسر شد. گاهی خبرهای خوشی هم از این حوزه به گوش می‌رسد؛ اما هنوز همه این تحقیقات در سکوت خبری و در محافل علمی پیش می‌رود.

کرمی همچنین بیان کرد: تقریبا همه کشورها به حوزه تحقیقات علمی برای کشف منبع و شیوه درمان این بیماری ورود کرده‌اند و از گوشه و کنار دنیا هم هر از چندی اخباری مبنی بر کشف دارو و واکسن کرونا به گوش می‌رسد. اما مدتی بعد با به نتیجه نرسیدن این تحقیقات، به فراموشی سپرده می‌شوند. مثلا چند روز پیش بود که روسیه با قاطعیت اعلام کرد واکسن این بیماری را در کشورش تولید کرده است.

جهان در انتظار نتایج تحقیقات

هر چند هنوز تایید رسمی از سوی سازمان بهداشت جهانی در این خصوص نداشته ایم و یا با چالش هایی در آن کشور در راستی آزمایی این واکسن روبرو هستیم. اما جهان منتظر نتایج این تحقیقات است.

مشاور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری افزود: گاهی در رسانه‌های خارجی اعلام می‌شود که تحقیقاتی این حوزه را آغاز کرده است. ایران هم در شرایط سخت اقتصادی و تحریم‌ها و فقط با اتکا به توان داخلی توانسته هم‌پای این کشورها تحقیقات علمی خود را پیش ببرد. ایران از نظر تحقیقات علمی حوزه کرونا نه تنها از دیگر کشورها عقب نمانده است بلکه می‌توان ادعا کرد در برخی حوزه‌ها از آنها هم جلوتر هستیم.

به گفته کرمی، یک تیم علمی و فناوری بسیار قوی با مدیریت کمیته علمی کشوری در خدمت مردم است که بتواند به موقع هم بیماری را درمان کند، هم واکسن برای آن طراحی کند و هم شیوه‌های تشخیصی جدیدی را ارائه کند. ما در مورد تشخیص بیماری کرونا خوشبختانه به خودکفایی رسیده ایم.

دبیر ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در ادامه گفت: برخی از تحقیقات در راستای جلوگیری از تکثیر این ویروس در حال انجام هستند؛ همچنین محققان کشور در حال انجام تست هایی روی برخی داروها در راستای ضدالتهابی و ویروسی هستند.

کرمی با اشاره به این‌که تحقیقات در حوزه بیماری کرونا به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های این روزهای سرآمدان علمی و متخصصان داخلی بدل شده است، تاکید کرد: اگر این کار به نتیجه برسد در کنار قرار دادن ایران در لیست کشورهای دارای درمان بیماری کرونا به نگرانی‌های مردم هم پاسخی قابل قبول می‌دهد.

وی همچنین بیان کرد: باید یادآوری کنم که هم اکنون شش شرکت بزرگ دانش بنیان دارویی هم زمان روی واکسن کرونا مشغول تحقیق و مطالعه هستند و برابر با اعلام مسئولان وزارت بهداشت به نتایج امیدوارکننده‌ای هم در مراحل انسانی رسیده اند. ما در ایران هم روی راستی آزمایی و کار بالینی واکسن کرونا مطالعات بیشماری انجام داده‌ایم و هم روی اعلام اینکه برخی داروها هیچ اثر خاصی روی کرونا نداشته اند. زیرا هر رد و قبولی باید بر پایه پژوهش و مطالعات علمی و کارآزمایی های بالین انجام شود. اما مهم دانشی است که در این میان برای کشور حادث شده است.

باور به داشته‌های علمی خودمان

رییس مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری باور توانمندی‌های داخلی را مهم‌ترین عامل عامل شتاب‌دهی به روند تحقیقات دانست و گفت: اینکه جامعه به این یقین برسد که دانشمندان ایرانی توانمندند و به خوبی از پس تامین نیازهای کشور برمی‌آیند باید به همه جامعه تسری یابد. همانطور که تاکنون ثابت کرده‌اند هیچ کدام از تجهیزات مورد نیاز این حوزه به واردات نیاز ندارد و ظرفیت‌های علمی و دانشی جوانانمان برای پاسخ‌گویی به این نیازها کافی است.

کرمی همچنین بیان کرد: چندی پیش اعلام کرده بود در دانشگاه تهران تعدادی کارگروه علمی و فناوری در حوزه‌های مختلف درمان، واکسن، تست و داده‌کاوی در زمینه کرونا و استفاده از هوش مصنوعی تشکیل شده است. این کارگروه ها در طرح‌های پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران و برخی نهادهای درگیر همکاری می‌کنند.

دبیر ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان معتقد است که بازیگران این حوزه باید بدانند تهیه دارو و واکسن کرونا موضوع پیچیده‌ای است که تنها یک بخش نمی‌تواند آن را به نتیجه برساند. این کار بزرگ و پیچیده علمی به یک همکاری و هم‌افزایی دانشی و حمایتی نیاز دارد تا بتواند کشور و حتی دنیا را از عواید این تحقیقات و نتایج بهره‌مند کند.