اقتصاد دانش بنیان

سورنا ستاری در این کنگره با بیان این که قانون جهش تولید دانش‌بنیان، جهشی در توسعه زیست بوم نوآوری و فناوری است ادامه داد: خبر خوشی برای شرکت های دانش‌بنیان و خلاق دارم و آن این است که با تصویب این قانون، مسیر آینده زیست بوم فناوری و نوآوری طی دو دهه آینده ترسیم خواهد شد.

وی، ضمن تشکر از مجلس شورای اسلامی قانون جهش تولید دانش بنیان را گامی با دامنه اثر بلند مدت در تحول زیست بوم نوآوری دانست و گفت: کار بزرگ و خوبی که توسط مجلس شورای اسلامی رخ داده و قانون جهش تولید دانش بنیان مصوب شد که اتفاق ارزشمندی است و جهت گیری شرکت های دانش بنیان تا 2 دهه آینده را ترسیم می کند. حرکتی جدی در تحول آینده کشور است و اتفاقات خوبی را برای کشور رقم خواهد زد. همان گونه که قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان، راهی را برای توسعه این زیست بوم هموار کرد این قانون جدید نیز زمینه را برای هموارتر شدن مسیر کسب و کارهای دانش بنیان و خلاق فراهم می‌کند.

توسعه محصولات بیوتک ایران ساخت

وی با بیان این‌که تلاش مستمر و رنج‌ بی شمار فعالان زیست فناوری اکنون در تولید  محصولات دانش‌بنیان قابل ارائه به بازارهای  جهانی نمایان شده است، با قرائت شعری از حافظ شیرازی ادامه داد: خون جگر خوردن‌های فعالان این حوزه اکنون سنگ را به لعلی گران بها بدل ساخته است. تمامی کسانی که در این زیست بوم تلاش کردند و خون جگر خوردند تا این مسیر عوض شود و تحولات  بسیاری در این حوزه صورت دادند، مزد رنج ها و تلاش هایشان را خواهند گرفت.

ستاری، با اشاره به شکل گیری بازار زیست فناوری و صنایع وابسته در سال های اخیر ادامه داد: اکنون با سرمایه  گذاری بخش خصوصی در پژوهش که به محصولات ایران ساخت رسیده، به ایجاد یک زیست بوم وابسته است. مهم تر از سرمایه گذاری های دولتی، حضور سرمایه گذار بخش خصوصی در پژوهش است.

رئیس بنیاد ملی نخبگان، با بیان این‌که حضور بخش خصوصی نیازمند وجود این زیست بوم است ادامه داد: اگر اکنون شرکت های دانش بنیانی در صنعت زیست فناوری داریم که صدها میلیارد تومان را فقط صرف تحقیق و توسعه می‌کند، به این دلیل است که سرمایه گذاری بخش خصوصی نقش آفرین بوده و یک نیاز مهم را هدف گرفته و اگر دولت صدها برابر در این میان هزینه می‌کرد نمی توانستیم به چنین موفقیتی دست پیدا کنیم.

شکل گیری زیست‌بوم

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری با بیان این‌که اکنون به زیست‌بومی رسیده‌ایم که شرکت‌های دانش‌بنیان در مسیر تولید پیشرفته‌ترین داروها حرکت می‌کنند، ادامه داد: این توانمندی به مدد بخش خصوصی محقق شده است. دیدیم که در کوتاه زمانی پس از شیوع کرونا، شرکت‌های دانش‌بنیان به میدان آمدند و در حالی که دنیا برای تامین ماسک و تجهیزات اتاق های آی سی یو دچار مشکل جدی بود، ایران در تولید تجهیزات ماسک و پیشرفته‌ترین تجهیزات بیمارستانی به خودکفایی رسید.

ستاری، دستاوردهای امروز را حاصل یک حرکت مستمر برای ایجاد زیست بوم مساعد فعالیت شرکت های دانش بنیان و خلاق دانست و گفت: هیچ فناوری با پول و به صورت خلق الساعه ایجاد نمی‌شود. توسعه، نیازمند یک فرآیند زمان‌بر، پیوسته و مبتنی بر راهبرد است که خوشبختانه امروز ثمرات این حرکت را در حوزه زیست فناوری می بینیم. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در این مسیر کاری که انجام داد تسهیل گری مسیر بود و تلاش کرد ریسک سرمایه گذار بخش خصوصی را کاهش دهد.

وی با اشاره به ایجاد تسهیلات و حمایت‌ها برای ایجاد این زیست‌بوم گفت: تلاش کردیم بر مبنای قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و با ارائه تسهیلات در 140 محور، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق محقق شود. با اولویت قرار دادن ورود محصولات ایران‌ساخت به بازارهای بین المللی، تلاش کردیم تصویر جدید ایران با فناوری های پیشرفته به دنیا و جهانیان معرفی شود و در حال مبارزه با فرهنگ اقتصاد نفتی و جایگزینی اقتصاد مبتنی بر خلاقیت، نوآوری و فناوری هستیم.

رئیس بنیاد ملی نخبگان با تاکید بر ضرورت تغییر رویکرد تمامی بخش‌ها نسبت به مفاهیم نوآوری، خلاقیت و اقتصاد دانش‌بنیان گفت: توسعه هیچ چیزی جز فرهنگ نیست و با تاسیس کارخانه، به توسعه نمی‌رسیم اگر فرهنگ اصلاح شود، سخت افزار نیز در پی آن خواهد آمد. کنار گذاشتن فرهنگ اشرافی و نگریستن به توانمندی فناورانه، خلاقیت و نوآوری یک جوان دانش آموخته به جای توجه به دارایی های مالی او، فرهنگی است که باید جاری شود.

ضرورت ورود شرکت های دانش‌بنیان به حوزه امنیت غذا

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری با اشاره به نقش کلیدی شرکت های دانش بنیان زیست فناور در تحقق امنیت غذایی گفت: از چند سال پیش شرکت‌ها را به ورود به حوزه کشاورزی، غذا و دارو ترغیب و تشویق و از شرکت هایی که به این حوزه ورود پیدا کنند حمایت می‌کنیم. با وجود این توانمندی فناورانه، نباید در پایین دستی ترین بخش های کشاورزی و غذا وابستگی داشته باشیم و میلیون ها دلار ارز از کشور خارج شود.

به گفته ستاری، در کشاورزی به ویژه حوزه غذا، وابستگی های جدی داریم که این تهدید می تواند به کمک شرکت های دانش‌بنیان در حوزه زیست فناوری تبدیل به یک فرصت شود. وابستگی بخش‌های مختلف صنعت تولید مرغ، با کمک شرکت های دانش بنیان حوزه زیست فناوری با ورود بخش خصوصی و نوآوری برطرف خواهد شد.

وی با اشاره به توانمندی تامین نیازها در سایر حوزه ها از جمله دریایی و آبزی پروری گفت: بخش قابل توجهی از اقتصاد دریا در حوزه جلبک‌ها است و آب های شور ظرفیتی بسیار خارق العاده هستند که شرکت های دانش بنیان با پیاده سازی ایده های نوآورانه و گذار از روش های قبلی در این حوزه می توانند ارزش افزوده ای در خور توجه خلق کنند.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری از عزم جدی برای نقش آفرینی کردن شرکت های دانش بنیان و خلاق در حوزه های دارای وابستگی گفت و ادامه داد: هرجایی که تعداد شرکت های دانش بنیان کمتری دارد، بیش ترین ضربه و هدررفت سرمایه های ارزی به کشور تحمیل می شود. غذا حوزه مهمی برای کشور است و از شرکت های توانمند زیست فناوری انتظار دارم به این حوزه ورود پیدا کنند که بازار بسیار خوبی دارد و می تواند زمینه ساز تحول جدی در صنعت غذا باشد و ایده های فناورانه، بازیگران و صنعتگران جدید را به این بازار وارد می کند.

ستاری همچنین گفت: دولت به دلیل ساختاری که دارد نمی تواند در حوزه پژوهش محصول محور وارد شود و اگر می خواهیم زیست بومی پویا، شرکت های دانش بنیان و نوآور با قابلیت صادراتی داشته باشیم، این اتفاق نمی افتد مگر این که بخش خصوصی در این حوزه سرمایه گذاری کند و سرمایه گذار بخش خصوصی نیز برای این کار نیاز به یک زیست بوم مساعد دارد تا او را به سوی این کار هدایت کند. نسبت سرمایه گذاری بخش خصوصی به دولتی باید چندین برابر باشد و این نسبت در ناحیه نوآوری پردیس یک به 25 است یعنی در ازای یک میلیارد تومان سرمایه گذاری دولت، بخش خصوصی 25 میلیارد تومان سرمایه گذاری می کند.

وی با تاکید بر این که باید فعالان این حوزه مشکلاتشان را با هم دلی و تعامل حل کنند ادامه داد: مشکلات این حوزه صرفا باید توسط فعالان داخلی و اعضای این زیست بوم حل شود و این زیست بوم باید با تلاش همه فعالان این بخش توسعه یابد. من هرجا می بینم که مدیر یا مسئولی با این تفکر و این زیست بوم همراه است، کمکش می کنم و از فعالان این زیست بوم می خواهم هرجا که می توانند به بخشی از فعالان این زیست بوم کمک کنند، چون رشد این زیست بوم رشد همه است.

حمایت معاونت علمی و فناوری از تولید داروهای بیولوژیک

سیدحسام الدین مدنی رئیس هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی ایران با اشاره به فعالیت حدود 40 شرکت در حوزه زیست فناوری فعال گفت:این شرکت‌ها محصولاتشان را به بازار ارائه کرده اند. بیش از نیمی از شرکت‌های در دوران فعالیت و حمایت دکتر ستاری به واسطه شتابدهنده ها فعال شدند که 5هزار نیروی انسانی را با میانگین فوق بیسانس فعال کرده‌اند.

وی افزود: در حوزه زیست فناوری اکنون 15 محصول در حال تحقیق و توسعه است و 15 محصول در حوزه مطالعات بالینی داریم. محصولات دانش‌بنیانی چون واکسن های اسپایکوژن، واکسن پاپیلوگارد، واکسن آنفولانزا، اسپوتنیک شرکت دارویی اکتوور زمینه ساز صرفه جویی سالانه 550 میلیون دار در بیمه شده اند

مدنی با اشاره به جایگاه نخست ایران در زیست فناوری گفت: از نظر رتبه قاره ایران در رتبه اول است و در چین و هند هم چنین تنوع تولیدی ندارند و از نظر توانمندی تولید در رتبه سوم هستیم.  اعتقاد داریم ارز ترجیحی نباید حذف و بباید در زمان خودش به صاحبان این حوزه فناوری ارائه شود. هسته ها و کمیته هایی دانشجویی در حال تشکیل است تا دانشگاه ها در تولید محصولات دانش‌بنیان نقش آفرین شوند.

رئیس هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی ایران ادامه داد: این دستاورد حاصل ایجاد یک شبکه از شتابدهنده ها بوده است و با توجه به حمایت معاونت علمی و فناوری به این دستاوردها منجر شده است.

وی با تاکید بر ضرورت حرکت در مسیر فناوری‌های پیشرفته و نوآوری ها گفت: این توانمندی در 10 سال آینده بسیار متفاوت از امروز خواهد بود و شاهد طلوع سپیده دمی در حوزه زیست فناوری که تلفیقی از فناوری های مختلف است خواهیم بود و باید مسئولان حمایت کننند تا در مسیر توسعه این جنس فناوری ها حرکت کنیم و فاصله خود را با توسعه فناوری کاهش دهیم.

تقدیر از برگزیدگان

در این مراسم با حضور رئیس هیت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، رئیس هیئت مدیره سندیکای تولیدکنندگان مکمل های رژیمی غذایی ایران و رئیس هیئت مدیره انجمن انجمن تولیدکنندگان داروها و فرآورده های گیاهان داروئی از معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری با اهداء لوح یادبود تقدیر شد.