اقتصاد دانش بنیان

معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری به منظور توسعه زیست‌بوم نوآورانه صنعت گیاهان دارویی، ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی را تاسیس کرد. این ستاد موفق شده است با ارائه خدمات و حمایت‌های هدفمند، سطح فناوری در صنعت گیاهان دارویی   را به شکل محسوسی توسعه بخشد.

یکی از راهبردی‌ترین اهداف ستاد توسعه زنجیره ارزش در صنعت گیاهان دارویی است. زنجیره‌ای که از تحقیق و توسعه در زمینه کشت گیاهان دارویی آغاز و به صادرات فرآورده‌های فناورانه استحصال شده از گیاهان دارویی منجر شود.

زنجیره ارزش (به انگلیسی: Value Chain) مجموعه عملیاتی است که در یک صنعت به‌صورت زنجیرگونه انجام می‌گیرد تا به خلق ارزش منجر شود. بر پایه دیدگاه‌های پیشین، هر شرکتی یک جایگاه در زنجیره ارزش را به خود اختصاص می‌داد. در این جریان تأمین‌کنندگان ورودی‌ها را مهیا می‌کنند، شرکت ارزش را به این ورودی‌ها اضافه می‌کند و سپس آن را به عامل دیگری در زنجیره، انتقال می‌دهد تا در پایان به مشتری برسد. اما اکنون در ابرشرکت‌ها این زنجیره به‌طور کامل در یک مجموعه واحد کنارهم قرار می‌گیرند.

مفهوم زنجیره ارزش صنعت یک ابزار قوی، مؤثر و ساده است که درباره‌ی جایگاه، قدرت و توزیع در صنعت صحبت می‌کند. به بیان ساده، این زنجیره طرحی از یک صنعت و تمام بازیگرانی که در آن دخیل هستند، از تولیدکننده‌ی مواد اولیه گرفته تا فروشگاه‌های خرده‌فروشی را به تصویر می‌کشد.

در صورت توسعه بیشتر زنجیره ارزش در صنعت گیاهان دارویی، شرکت‌های خلاق، دانش‌بنیان، پژوهشگران، کشاورزان گیاهان دارویی، تامین کنندگان، صادرکنندگان و وارد کنندگان، همه جایگاه خاص خود را خواهند داشت و مانند اجزای یک شبکه کار می کنند.

در حال حاضر بیش از یک هزار شرکت فناور در زنجیره ارزش صنعت گیاهان دارویی و طب سنتی کشور فعالیت می‌کنند که ۱۸۶ مورد آنها پس از ارزیابی و تایید محصولات و خدماتشان به عنوان شرکت‌های دانش بنیان مطرح هستند.

همچنین صدور مجوز تولید داروها و فرآورده های گیاهی از سوی سازمان غذا و دارو به بیش از ۲۰ درصد کل مجوز تولید داروها و فرآورده های کشور رسیده است.

بیش از ۵۰۰۰ دارو و فرآورده گیاهی و سنتی از سازمان غذا و دارو مجوز تولید گرفته اند. این در حالی است که در سال ۱۳۸۷ تنها حدود ۴۰۰ محصول در این حوزه دارای مجوز از سازمان غذا و دارو بود.

سطح زیر کشت گیاهان دارویی در کشور براساس سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی تا سال ۱۴۰۴ باید به ۵۰۰ هزار هکتار برسد.

با تلاش ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی، پایه‌ها و بستر ایجاد زنجیره ارزش صنعت گیاهان دارویی در کشور، تا جد زیادی ایجاد شده است. این امیدواری در میان فعالان این صنعت وجود دارد که با ادامه فعالیت‌های قابل توجه این ستاد، زنجیره ارزش در این صنعت مسیر خود را به سمت تکامل طی کند.