اقتصاد دانش بنیان

به اعتقاد دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی به حاکمیت و جامعه، همچنین درک اهمیت مصرف دانش بنیان و مطالبه‌گری برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان، راه‌کار توسعه و حل مشکلات خرد و کلان جامعه بر مبنای این اقتصاد است.

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، پرویز کرمی دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری در برنامه تیترامشب شبکه خبر درک آحاد جامعه نسبت به اهمیت و ضرورت ورود دانش‌ و فناوری به عرصه زندگی روزمره و مصرف دانش بنیان و ارتقاء ذائقه مصرفی جامعه در کالا و خدمات دانش بنیان را ضرورتی برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان دانست و افزود: هرگاه به مشکلی برخورده‌ایم از یک محصول یا خدمت خارجی کمک گرفته‌ایم و یا نازلترین و آسان ترین راه را برگزیدیم و میدان نقش‌آفرینی را از شرکت دانش‌بنیان ایرانی سلب کرده‌ایم. بنابراین جامعه باید به این درک برسد که حل مشکلات خرد و کلان جامعه، مستلزم حضور و بهره گیری از  دانش و فناوری و نوآوری شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور است.

کرمی، با اشاره به اهمیت وجود دولت و حاکمیت مقتدر در فرهنگ‌سازی و مصرف دانش‌بنیان اظهار کرد و گفت: همیشه مردم نقش دولت را در تعریف دولت خدمتگزار می جویند و این لباس را به دولت می پوشانند اما باید به سمتی برویم که مردم دولت و حاکمیت مقتدر را طلب کنند در دولت خدمتگزار به طور مثال در موضوع ترافیک محدوده بندی و فقط به فکر ورود عده ای محدود به منطقه طرح ترافیک هستیم و راه کار پیدا کردن برای عمده ای از شهروندان متوقف است و بقیه نباید بیرون بیایند و یا حداکثر می شود طرح دم دستی زوج و فرد و خلاقیت افراد هم می شود در غده دستکاری پلاک خودرو و ورود به محدوده طرح اما در دولت و حاکمیت مقتدر و مصرف دانش بنیان بهره گیری از علم و فناوری در پیدا کردن راه های نو و خلاقیت مصروف ساخت و طرحی ایده های دانش پایه می شود و موتور برقی، هیبرید و تسهیل خدمات عمومی با بهره گیری از آی تی و ... از آن در می آید.

مردم باید از دولت بهترین ها را مطالبه نمایند البته خودشان هم راضی به مصرف نازلترین ها هم نشوند و اینجا نقش دولت و حاکمیت مقتدر و با حمایت مردمی نمود پیدا می کند. مطالبه جمعی برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان از دولت و حاکمیت صورت نگرفته است و این مطالبه می بایست سوی مردم و جامعه شکل گیرد. برای ایجاد این مطالبه باید نسبت به درک ضرورت و جایگاه ویژه اقتصاد دانش‌بنیان فرهنگ‌سازی و ترویج انجام شود و اقتصاد دانش بنیان باید از حمایت و پشتیبانی جامعه برخوردار گردد باید روی ذائقه مردم کارکرد.

شرکت‌های دانش‌بنیان ستون‌های مستحکم اقتصاد مقاومتی
دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی، شرکت‌های دانش‌بنیان را ستون های مستحکم اقتصاد مقاومتی دانست و افزود: اکنون بخش قابل توجه دستگاه‌ها از جمله معاونت علمی و فناوری عزم خود را جزم کرده‌اند تا برای کمک به رشد و توسعه اقتصاد کشور حمایت از این شرکت‌ها را در دستور کار خود قرار دهند.

مشاور معاون علمی و فناوری رئیس جمهور با  تأکید بر ضرورت هماهنگی تمامی قوا، دستگاه‌ها و نهادها در رفع موانع تولید و کسب و کار دانش بنیان و ایجاد پنجره واحد در رسیدگی به امور شرکت‌های دانش‌بنیان در نهادهای زیر مجموعه آنها افزود: برای تحقق این مهم، می‌بایست تمامی دستگاه‌های قوای مقننه، قضائی و اجرایی می بایست به این سمت بروند که معضلات و موانع این حوزه نوظهور را شناسایی و برای رفع و تعدیل آن گام بردارند.

ضرورت نقش‌آفرینی تمامی بازیگران میدان اقتصاد دانش‌بنیان
مشاور رئیس بنیاد ملی نخبگان، مرکز ثقل توسعه اقتصاد دانش‌بنیان نیروی انسانی متخصص، خلاق و کارآزموده دانست و اظهار کرد: برای این که اقتصاد دانش‌بنیان شکل بگیرد، علاوه بر نقش‌آفرینی بازیگران اصلی مانند دانشگاه‌ها، مراکز نوآوری، شتاب‌دهنده‌ها، پارک ها و استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان هستند وصندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر شکل امروزی بانک‌ها و بازار سرمایه در این زیست بوم به شمار می‌روند مردم نیز نقش‌آفرینی و مطالبه‌گری داشته باشند چراکه اقتصاد دانش‌بنیان در کنار جامعه و  مصرف دانش بنیان از طریق ایجاد بازار مناسب و تحریک تقاضا برای خدمات و محصولات دانش‌بنیان شکل می‌گیرد.

کرمی با بیان این‌که مصرف دانش‌بنیان با نقش‌آفرینی دانشگاه‌ها و رسانه ها ممکن می‌شود افزود: تحقق مصرف دانش‌بنیان، نیازمند دانشگاه‌هایی است که صرفاً مدرک تولید نمی‌کنند و به انتهای چرخه علم و فناوری و تجاری سازی ایده یعنی تولید دانش‌بنیان توجه دارند و باید دانشجو را به نقطه‌ای ‌رسانند که به کارآفرینی از طریق راه‌اندازی یک کسب و کار، استارتاپ و یا شرکت دانش‌بنیان یا حضور در مرکز پژوهشی و دانشگاهی باشد.

دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری توسعه زیست بوم کارآفرینی را مستلزم نقش‌آفرینی تمامی بازیگران این عرصه دانست و گفت: با قرار گرفتن حلقه‌های مختلف این زیست بوم و تکامل چرخه، اقتصاد دانش‌بنیان شکل می‌گیرد.
وی با اشاره به ضرورت ترویج فرهنگ اقتصاد دانش‌بنیان در دانشگاه‌های کشور بر مبنای زیست‌بوم کارآفرینی و نوآوری افزود: دانشگاه‌ها باید حرکت در مسیر ایجاد ارزش افزوده و کسب بخشی از درآمد خود را از محل فروش فناوری و محصولات یا خدمات شرکت‌های فناور دانشحویان و اساتید دانشگاه آغاز کنند و برای تأمین درآمدها صرفاً به بودجه‌های دولتی اکتفا نکنند.

«تسهیل‌گری» مهم‌ترین حمایت معاونت علمی از اقتصاد دانش‌بنیان
مشاور معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری، اظهار کرد: دولت و معاونت علمی و فناوری تسهیل‌گری را به معنای آماده‌سازی بازار و فضای کسب و کار برای  به وجود آمدن، استمرار، رشد و قوت استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان بوده است.
وی با بیان این‌که استارتاپ‌ها حول یک مشکل و یا رفع یکی از نیازهای جامعه شکل می‌گیرند، اظهار کرد: 4میلیون و 700هزار دانشجوی کشور که نیازمند اشتغال و ارائه توانمندی و آموخته‌های خود در قالب یک کسب و کار هستند که استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان بهترین زمینه برای تحقق این موضوع به شمار می‌رود.

کرمی، با اشاره به این‌که معاونت علمی و فناوری  برای استمرار و ماندگاری این کسب و کارها بیش از  110 خدمت و حمایت ذیل قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان را اجرایی کرده است، تصریح کرد: برخی موارد مانند معافیت های گمرکی و مالیاتی و یا بیمه و نظایر آن در ذیل قانون تعریف شده است اما برخی موارد هم از طریق تفاهم نامه و پی گیری معاونت اجرایی می شود مانند کمک دولت و شهرداری برای فعالیت استقرار شرکتهای دانش بنیان و استارتاپ‌ها در اماکن با کاربری مسکونی، معافیت‌های سربازی افراد اثرگذار این کسب و کارها، معافیت های مالیاتی و گمرکی بخش از حمایت‌‌های ذیل این قانون در راستای تسهیل‌ فعالیت کسب و کارهای فناور و دانش‌بنیان به شمار می‌رود.

وی با اشاره به ضرورت فراهم ساختن فضای مساعد برای عرض اندام شرکت‌های دانش بنیان ایرانی در صحنه بین‌الملل و فراسوی مرزهای کشور افزود: در همین راستا خدمات کریدور صادرات فناوری تا بازار معاونت علمی و فناوری، با حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان برای حضور در پاویون جمهوری اسلامی در نمایشگاه های خارجی یا حضور شرکت‌های دانش‌بنیان همراه با هیئت‌ دولت در سفرهای خارجی، این فرصت را فراهم کرده است تا شرکت‌ها بتوانند محصولات و خدمات خود را به دیگر کشورها معرفی کنند.

کرمی اظهار کرد: اقتصاد دیجیتال از کارهایی که معاونت علمی و فناوری در حال پیگیری دارد  زیرا این حوزه  بکر و دارای ظرفیت بالقوه، می‌تواند اشتغال بخش عمده‌ای  آحاد جامعه را در کسب و کارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات ممکن کند.

طراحی و ارائه دقیق ایده لازمه رشد  و سرمایه‌گذاری بر روی کسب و کارهای نوپا
در ادامه مجید دهبیدی‌پور معاون پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف،  با اشاره به نوآوری و ارائه محصول یا خدمت کیفی به عنوان مهم‌ترین تضمین‌کننده موفقیت استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: بسیاری از کسب و کارهای نوآور سبک و رویه زندگی ما را دست خوش تحول جدی ساخته‌اند زیرا آسودگی و رفع نیازهای ما را به ارمغان آوردند و بر همین اساس برای آن هزینه می‌کنیم. بنابراین فرآیند طبیعی بقای کسب و کارهای دانش‌بنیان و نوآور، کیفیت، نوآوری به منظور رقابت‌پذیری در بازار است. 

وی با اشاره به اهمیت سرمایه‌گذاران خطرپذیر برای رشد و استمرار این کسب و کارها گفت: سرمایه‌گذاری خطرپذیر به معنای هدررفت سرمایه برای یک کار مبهم نیست؛  اتفاقا سرمایه‌گذاری به معنای یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه و با آینده، اما در جایی است که علی‌رغم ریسک بالا، ارزش افزوده بالایی نیز به همراه دارد.

وی افزود: نوآوران و فعالان فضای کسب و کارهای نوپا، باید طراحی مناسب و ارائه خدمت یا محصول با کیفیتی داشته باشند تا سرمایه‌گذار بخش خصوصی برای حضور در این عرصه ترغیب شود.

دهبیدی‌پور، تربیت نیروی آگاه و خلاق و حمایت از آنان برای ورود به بازار کسب و کار فناور را مهم‌ترین رسالت دانشگاه‌ها برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان دانست و  گفت: اتفاق مهمی که در دانشگاه ها افتاده عمل به ماموریت اصلی آنها یعنی ایجاد آگاهی و دانش لازم در دانشجویان است؛ اما در گام‌های بعدی، تربیت نسلی از نیروی کارآفرین و نوآور به عنوان جدیدترین و مهم ترین رسالت دانشگاه‌های کشور به شمار می‌رود.

وی با اشاره به اینکه در مرحله دوم بحث پروهش هم مطرح شد گفت: در حال حاضر دانشگاه از ماموریت کارآفرینی و نوآوری را نیز بر دوش دارد است تا براین اساس بتواند نیروی انسانیتحصیل کرده کشور را برای حضور در بازار کسب و کار آماده و زمینه حل مشکلات جامعه را فراهم کند.

معاون پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف افزود: وضعیت دانشگاه ها توانسته به انتظارات پاسخ دهد اگرچه بهتر از این هم می تواند باشد و بخش خصوصی نقش اصلی را در توسعه شرکتهای دانش بنیان ایفا می کند و دولت قادر نیست به تنهایی از پس این حمایت ها برآید.
وی با اشاره به اینکه قانون کپی رایت در کشور ما مورد توجه نیست گفت: آنچه مهم است این است که ایده چندان مهم نیست بلکه تیمی که این ایده را عملیاتی می کند مهم است.

دهبیدی ادامه داد: دزدی ایده در فضای شرکتهای دانش بنیان وجود ندارد زیرا ایده تنها یک نقطه شروع است مهم این است که این ایده را چه کسی تبدیل به محصول می کند و به بازار عرضه می‌کند.

وی افزود:درخواست من از ایده پردازان این است که خود را 99 درصد کار ندادند بلکه باید از این توهم دور شوند زیرا جایگاه آنها تنها 5 درصد است.

معاون پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به اینکه آنچه باید به تاسیس کنندگان شرکت های دانش بیان یاد بدهیم این است که باید بدانند که مردم پول جنس خوب را می دهند حتی ممکن است بهای بیشتری هم پرداخت کنند،گفت:سرمایه گذاری خطر پذیر به این معنا نیست که سرمایه گذار سرمایه خود را از دست می دهد بلکه بدان معناست که این سرمایه گذاری می تواند ارزش افزوده بالایی ایجاد کند و حتی سود بالایی هم داشته باشد.