اقتصاد دانش بنیان

 معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، در نشست صندوق‌های سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر گفت: یکی از بحث‌های مهمی که اکوسیستم کارآفرینی ایران در آن ضعف دارد نبود سرمایه‌گذاری جسورانه (VC) است. ما باید به این برسیم که با وام دادن به استارتاپ ها خیانت به آنهاست.

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، در نشست صندوق‌های سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر که با حضور اعضا و نمایندگان شبکه انتقال و تبادل فناوری D8 در پارک فناوری پردیس معاونت علمی آغاز شد گفت: روزهای اولی که در نظر داشتیم استارتاپ ها را آغاز کنیم، مطالعه‌ای را به جوانان فعال در سیلیکون ولی سفارش دادیم این مطالعه نتیجه نسبتاً منسجمی داشت که چرا سیلیکون ولی تنها در کالیفرنیا است؟ چرا در اروپا نیست؟ حتی چرا دوبی با وجودی که 30 سال قبل بنا داشت سیلیکون ولی راه‌اندازی کند هنوز این اتفاق نیافتاده است؟

وی بیان کرد: پاسخ تنها این بود که ما احتیاج به یک زیست‌بوم داریم و البته این به معنای سیستم دولتی داشتن نیست. همه باید در این بازی حضور داشته باشند. نیروی انسانی، جوان بودن، زیرساخت‌های سرمایه‌گذاری، زیرساخت‌های علمی، خلاقیت، پارک ها، مراکز رشد، شتاب‌دهنده‌ها و غیره هرکدام یک فاکتور مهم هستند.

ستاری یکی از بحث‌های مهمی که اکوسیستم کارآفرینی ایران در آن ضعف دارد نبود سرمایه‌گذاری جسورانه (VC) است. ما باید به این برسیم که با وام دادن به استارتاپ ها خیانت به آنهاست. معاونت علمی پیش‌ازاین از طریق صندوق‌های وابسته به بیش از دو هزار شرکت وام داده است. اما امروز اثرات آن را می‌بینیم. بسیاری از این شرکت‌ها شکست‌خورده‌اند و امروز باید پول‌های وام گرفته‌اند را پس بدهند.

وی ادامه داد: وام برای شرکتی است که از آب و گل درآمده و می‌تواند بازار، قیمت، رقبا و ریسک‌ها را پیش‌بینی کند. اما این در اختیار یک استارتاپ نیست. هیچ‌کس نمی‌داند یک ماه بعد چه اتفاقی برای یک استارتاپ و شرکت نوپا می‌افتد.

معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری رشد حوزه ICT را زمینه‌ای برای رشد قابل‌قبول استارتاپ های این حوزه در ایران دانست و گفت: این شرکت‌ها هفته‌ای 10 تا 15 درصد رشد دارند. قطعاً سرمایه‌گذاران هم خوشحال خواهند شد در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند.

وی با اشاره به این که  یک حرکت فرهنگی در استارتاپ های کشور در حال شکل‌گیری است، بیان کرد: گاهی دانشجویان دانشگاه شریف به من مراجعه می‌کنند و از روز اول درخواست پول دارند. اما وقتی در شتاب‌دهنده‌ها حضور می‌یابند و بزرگ می‌شوند بعد از 3 تا 4 ماه حرف‌هایشان با قبل قابل‌مقایسه نیست و رشد را می‌توان در آنها دید.

دانشگاه‌ها با شرکت‌های استارتاپی می‌توانند به قله اقتصادی دنیا تبدیل شوند

رییس بنیاد ملی نخبگان ایران ابراز خرسندی کرد که در دانشگاه‌ها دیگر کسی درخواست وام ندارد و افزود: ساختار تازه‌ای ایجاد کرده‌ایم که توسعه بدون تأثیر پول دولتی است. هر پولی که منشأ دولتی داشته باشد و حضور دولت رانت می‌آورد. پس باید این بازار را از دولت جدا کرد و به بخش خصوصی سپرد.

وی بیان کرد: جا انداختن این موضوعات در ابتدا سخت است. اما اگر ما با هم متحد شویم و یک جبهه تشکیل دهیم می‌توانیم موفق باشیم. متاسفانه تأمین مالی در کشور ما بیش از 95 درصد از طریق وام است. بسیار از مسوولین نیز ایجاد شغل را کمک بلاعوض یا وام می‌بینند. اما باید حرکتی ایجاد کرد که داقل 40 درصدتامین مالی کل کشور از طریق شرکت‌های استارتاپی باشد.

ستاری این امر را مستلزم ایجاد زیرساخت‌های تازه دانست و گفت: اتفاقی که امروز در بورس افتاده است ما را امیدوار کرده که فرابورس ایران به نمونه‌ای از بزرگ در نوع خود تبدیل شود. بورسی از شرکت‌هایی که نمود ملموس فیزیکی ندارند. مهم‌تر از همه شرکت‌های دانش‌بنیانی هستند که سهام آنها پس از 8 ماه 3-4 برابر شده و پر سودترین سهم در بازار می‌شود.

وی ادامه داد: همین امر موجب تحریک سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای ورود به این بازار می‌شود. اما نیازمند این است که اکوسیستم به‌درستی شکل بگیرد. امروز هنوز در اعتبار سنجی این محصولات دچار مشکل هستیم. چراکه پیش‌ازاین باید زمینه و سوله و تجهیزات بررسی می‌شد، امروز نمی‌دانند چه چیزی را باید محاسبه کنند؟

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری بیان کرد: امروز بسیاری از سرمایه‌گذاران بزرگ به‌جای  سیمان و فولاد بر روی استارتاپ های بزرگ سرمایه‌گذاری می‌کنند. اطراف دانشگاه‌های بزرگ ما بسیاری ساخت‌وسازهای خصوصی در حال شکل‌گیری برای شتابدهنده ها است.

وی با اشاره به دانشگاهی که تنها یک شرکت آن به اندازه کل درآمدی که  در سال از دولت دریافت می‌کند بازدهی داشته است، گفت: این همین کاری است که در دانشگاه‌های بزرگ دنیا در حال انجام است. وقتی دانشگاهی مثل استنفورد تنها 14 درصد از شهریه دریافت می‌کند اما دهمین قله اقتصادی دنیا است. این درآمد از این شرکت‌ها به دست می‌آید.

ستاری افزود: همین امر موجب می‌شود دانشگاه‌های بزرگ دنیا به نیروی انسانی اهمیت می‌دهند. دانشگاه‌ها دنبال دانشگاه‌های خوب هستند و روی مغز آنها سرمایه‌گذاری می‌کنند.

وی بیان کرد: بسیاری از دانشجویانی که امروز استارتاپ هایی را در ایران راه‌اندازی کرده یا در آنها کار می‌کنند از همین دانشگاه‌ها برگشته‌اند. ماهیانه 500 تا 600 هزار دلار حقوق داشته‌اند اما بازگشته‌اند. این یعنی چنین راهی در ایران نیز از درآمد بالاتری برخوردار خواهد بود.

سرمایه‌گذار خارجی اتفاق فرهنگی اکوسیستم استراتاپی ایران است

رییس بنیاد ملی نخبگان ایران ابراز امیدواری کرد ایران در همکاری با سرمایه‌گذاران خارجی قدم‌های موثرتری بردارد و گفت: دلیل استقبال ما از سرمایه‌گذار خارجی پول آنها نیست. بلکه یک اتفاق فرهنگی برای پیاده‌سازی اکوسیستم مورد نظر است. پول در ایران به وفور پیدا می‌شود، اگر درست زیست‌بوم شکل بگیرم همه مردم و سرمایه‌گذاران پول خود را در این راه خرج می‌کنند.

وی در نشست صندوق‌های سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر که با حضور اعضا و نمایندگان شبکه انتقال و تبادل فناوری D8 خاطرنشان کرد: شما سفیران موفقی هستید که این ایده را می‌توانید فرهنگ‌سازی کنید. شرکت‌های موفقی که با رشد سرسام‌آوری در حرکت هستند، الگویی برای مردم خواهند بود.

ستاری ادامه داد: بسیاری از سرمایه‌گذاران آرزوی خرید استارتاپ ها را دارند. اما باید آنها را به این درک رساند که در قابل سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) فعالیت کنند و بدانند که در این راه باید در چند استارتاپ سرمایه  گذاری کرد تا شاید یکی از آنها به نتیجه برسد. به این صورت جوانانی هم که ایده آنها شکست می‌خورند قرار نیست وام کسی را پس بدهند.

وی با ابراز امیدواری از موفقیت این کنفرانس گفت: باید در تعامل با سرمایه‌گذاران خارجی بتوان روابط خوبی را شکل داد. این حوزه حوزه تازه‌ای در کشور ما است و احتیاج دارد بیشتر روی آن کار شود.

 معاون علمی و فناوری رییس جمهوری از طرف دولت اعلام آمادگی کرد تا زیرساخت‌هایی که در چند سال اخیر ایجاد شده است و ایجاد خواهد شد را در اختیار سرمایه‌گذار خارجی بگذارند و افزود: نقش ما چنین تسهیل گری هایی است، نه دخالت در بازار. ما باید زیرساخت‌های ارتباطی و فرهنگی را توسعه دهیم.

مأموریت تازه پارک فناوری پردیس معاونت علمی، شهر تهران است

ستاری مأموریت جدیدی که به پارک فناوری پردیس معاونت علمی محول شده است را تاثیرگذاری و فعالیت در کل استان تهران عنوان کرد و گفت: آینده این شهر در گرو تکنولوژی و فناوری است.

وی توضیح داد: پارک‌های فناوری نباید منحصر به دیوارهای اطراف خود باشند. همانطور که دانشگاه‌ها نیز باید به دل جامعه بروند. اگر پارک‌های فناوری انحصاری شوند نمی‌توانند تاثیرگذاری لازم را داشته باشند.

رییس بنیاد ملی نخبگان ایران با ابراز امیدواری از ایجاد فرهنگی جدید در تهران برای ایجاد اقتصادی بزرگ‌تر، گفت: ایرادی ندارد شهرداری تهران نیز فکر کند می‌تواند درصدی از درآمد خود را از طریق سرمایه‌گذاری در شتاب‌دهنده‌ها به دست بیاورد. ضمن این که اتفاقات فرهنگی‌ای که در احیای بافت فرسوده در این شهر رخ می‌دهد بسیار عظیم است.

وی در آخر گفت: امیدوارم بتوانیم یک شبکه سرمایه‌گذاری درست در داخل کشور شکل دهیم و در کنفرانس‌های آینده نیز موفق باشیم.