اقتصاد دانش بنیان

بر اساس گزارش‌های ارسال شده، در دولت یازدهم با رشد 40 برابری تعداد شرکت‌های دانش‎بنیان تایید صلاحیت شده روبرو هستیم.

به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، حالا همه می دانند که کلیدواژه امروز توسعه و پیشرفت کشور؛ «اقتصاد دانش بنیان» است. این برنامه مدرن و راهگشا، البته نیاز به بازوهایی توانمند، مغزهایی باهوش، چشم هایی تیزبین و قلب های پر از امید است که همه اینها در «شرکت های دانش بنیان» قابل جمع است. این شرکت ها با همراهی و همدلی فارغ التحصیلان، صنعت گران و سرآمدان ایده مند، گام استوار و ابتدایی پیشرفت است که کلید در دست، بن بست های بسیاری را به سمت راه های روان می گشاید. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری طی دو سال گذشته، با علم به این مهم، همه توان اش را صرف حمایت و شتابدهی شرکت های دانش بنیان کرده است.

بر اساس گزارش‌های ارسال شده، در دولت یازدهم با رشد 40 برابری تعداد شرکت‌های دانش‎بنیان تایید صلاحیت شده روبرو هستیم که این رشد قابل توجه به دلایل مختلفی نظیر تدوین و اصلاح آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‎ها با هدف فعال سازی ظرفیت‎های قانون، برقراری سطح بالای تعامل با دستگاه‌ها و نهادهای ذیربط، اطلاع‎رسانی، شفاف‎سازی و اعتمادسازی بخش خصوصی (نخبگان و پژوهشگران) کشور، تامین و تزریق بهنگام منابع مالی و ایجاد زیرساخت‌های عملیاتی دانست.

تصویب قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در سال 89، ظرفیت‌های حمایتی مناسبی برای توسعه این شرکت‌ها پیش بینی شد که به دلایل متعدد تا سال 92، اجرای جدی این قانون به تعویق افتاد.

رویکرد اجرایی و عملیاتی دولت یازدهم، بر اجرایی‎سازی این قانون متمرکز شده است، به‎ همین منظور در گام نخست؛ شناسایی و ارزیابی شرکت‎های دانش‎بنیان در دستور کار قرار گرفت. تا پایان سال 92، تنها 52 شرکت ‌تائید صلاحیت ‎دانش‎بنیان را اخذ کرده بودند که با رشد 27 برابری در پایان سال 93 به حدود 1500 شرکت رسیدند و تا بهمن 94 تعداد شرکت‎های دانش‌بنیان تائید‌ صلاحیت ‌شده بالغ بر 2 هزار و 100  واحد است. بیشترین سهم از شرکت‎های دانش‌بنیان مربوط به حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات، اپتیک و فوتونیک، سخت‎افزارهای رایانه‌ای، مخابراتی، برق و کنترلی و الکترونیکی است.

نوپا بودن سایر حوزه‌ها نظیر؛ فناوری‎های همگرا (NBICS) موجب شده که به لحاظ تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان کمتر از سایر حوزه‌ها باشند، اما در سال‌های اخیر، در این حوزه‌ها نیز رشد چشمگیر و قابل توجهی داشته‎ایم و انتظار می‎رود تا 5‌ سال آینده بین تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان در تمامی حوزه فناوری‌های همگرا توازن برقرار شود. با حمایت‌های صورت گرفته،شرکت‎های دانش‌بنیان تا کنون برای حدوداً 35 هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده و  با درآمدی بالغ بر 70 هزار میلیارد ریال، رشد قابل توجهی را تجربه کرده‌اند.

رشد 40 برابری تعداد شرکت‎های دانش‎بنیان و عبور از مرز 2 هزار و 100 شرکت تایید صلاحیت شده، عبور از مرز  70هزار میلیارد ریال فروش شرکت‌های دانش‌بنیان، نهادینه‎سازی حمایت برای برخورداری از معافیت مالیاتی شرکت‎های دانش‎بنیان بارشدی 27 برابری و نهادینه‎سازی حمایت برای برخورداری از معافیت عوارض گمرکی شرکت‎های دانش‎بنیان از مهم ترین اتفاقات مهم در حوزه شرکت های دانش بنیان است.

همچنین علیرغم محدویت‎های مالی دولت در تامین منابع، تخصیص 500 میلیارد دلار به صندوق نوآوری وشکوفایی در راستای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان،       عبورازمرز 35.000 نفر اشتغال مستقیم در شرکت‎های دانش‎بنیان علیرغم رکود در فعالیت واحدهای صنعتی وخدماتی، تکمیل آیین‎نامه‎های قانون حمایت‎ از شرکت‎ها و موسسات دانش‌بنیان وزمینه‌سازی برای حضور جدی شرکت‌های متوسط و بزرگ صنعتی در حوزه دانش‌بنیان، تدوین و اجرایی‎سازی آئین‎نامه تسهیلات نظام وظیفه تخصصی برای افراد فعال در شرکت‌های دانش‌بنیان و نهادسازی و مشارکت جدی بخش خصوصی در فرآیند ارزیابی و ارتقای توانمندی شرکت‎های دانش‎بنیان از دیگر اتفاقات مهم در حوزه شرکت های دانش بنیان محسوب می شود.

شتابدهی شکل‌گیری شرکت های دانش‌بنیان با راه‌اندازی مرکز نوآوری و خدمات فناوری

با هدف ارتقای کسب ‌و ‌کار شرکت‌های دانش‌بنیان و تشویق دانشجویان به راه‌اندازی کسب‌ و‌ کار مبتنی بر فناوری، معاونت علمی ‌و ‌فناوری اقدام به حمایت از راه‌اندازی مراکز نوآوری و خدمات فناوری در دانشگاه‌ها و پارک‌ها کرده است. این حمایت‌ها به ‌صورت کمک بلاعوض و یا تسهیلات قرض‌الحسنه بوده که از سال 93تا‌کنون، 18 مرکز نوآوری با حمایت 209 میلیارد ریال تاسیس شده‌اند. همچنین از ابتدای سال 93 تاکنون به‌ منظور حمایت از زیرساخت، تعداد 8 پارک، مرکز رشد و دانشگاه به میزان 73 میلیارد ریال مورد حمایت قرار گرفته‌اند.

 طراحی الگوی سرمایه‎گذاری شرکت‌های دانش‎بنیان

از عناصر کلیدی زیست‎بوم کارآفرینى، شرکت‌هاى سرمایه‎گذارى جسورانه یا خطرپذیرهستند. سرمایه‌گذارى جسورانه یک روش تامین مالى نوین ویژه شرکت‌هایى است که در دوران خطرناکی از چرخه عمر خود به ‎سر می‌برند. این روش در سراسر جهان به‌ عنوان یکى از کارآمدترین روش‌هاى تامین مالى براى طرحها و شرکت‌هاى نوآور شناخته شده و با موفقیت‌هاى چشمگیرى که به ‎دست آورده، چهره دنیا را در برخى حوزه‎هاى فناورانه تغییر داده است. معاونت علمی ‌و ‌فناوری ریاست جمهوری در اقدامی مشارکتی و تعاملی الگوى بومى براى توسعه صنعت سرمایه‌گذارى جسورانه در کشور را طراحی کرد.

نشست هم‌اندیشی فعالان اقتصاد دانش‌بنیان و نوآوری

معاونت علمی و فناوری به منظور فرهنگ‌سازی و ترویج علم و فناوری در جامعه از طریق تولید برنامه‌های مشترک در حمایت از محصولات و خدمات دانش‌بنیان ساخت داخل و در نظر گرفتن تخفیف فرهنگی در تبلیغ و معرفی این محصولات، تفاهم‌نامه همکاری با صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران منعقد شد. همچنین در راستای فرهنگ سازی و ترویج موضوع اقتصاد دانش‌بنیان و معرفی کسب‌و‌کارهای نوین و شرکت‌های نوآور، نخستین نشست هم‌اندیشی فعالان اقتصاد دانش‌بنیان و نوآوری، به همت ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان و با حضور رئیس جمهوری در سال جاری برگزار شد. در حاشیه این نشست، بازدید از نمایشگاه تعدادی از شرکت‌های دانش‌بنیان نیز فراهم شده بود.

همچنین دومین نشست از سلسله نشست های فعالان اقتصاد دانش بنیان و با موضوع معافیات های مالیاتی در اسفندماه 1394 و با حضور تعداد قابل توجهی از مدیران شرکت های دانش بنیان، فناوران و تنی چند از مسوولان سازمان امور مالیاتی کشور برگزار شد.

نهادینه ساختن جریان تجاری‎سازی در فعالیت‎های توسعه فناوری

حمایت از بیش از 50 طرح کلان ملی، حمایت از بیش از 250 طرح تجاری‎سازی، برگزاری دو دوره نمایشگاه تجهیزات آزمایشگاهی ساخت ایران با حضور بیش از 800 شرکت و بیش از 100‌میلیارد تومان فروش برای شرکت‎ها، حمایت از دانشگاه‎ها برای ورود به نسل سوم (دانشگاه‌های فن‌آفرین) با طراحی جایزه تجاری‎سازی، ایجاد مراکز نوآوری و شتاب‌دهی فناوری دردانشگاه‌ها (18 مرکز)، راه‎اندازی بازار دارایی فکری با مشارکت سازمان بورس و ارائه 79 طرح، اختراع و نشان تجاری و انجام دو معامله (یک طرح صنعتی و یک اختراع)، برگزاری جشنواره علم تا عمل با حضور بیش از 600 شرکت و ایجاد تعامل سه جانبه بین بهره‌بردار، مجری و سیستم ارزیابی، نظارت و جذب 900 میلیارد ریال اعتبار از طرف بهره‌برداران مهم ترین اقدامات کلیدی در حوزه بازارسازی و تجاری سازی محصولات دانش بنیان است.

طرح کلان ملی موتور محرک توسعه تجاری‌سازی و کارآفرینی فناورانه

طرح کلان ملی، طرح دانش‎بنیانی است که با سطوح بالای آمادگی فناوری و دارای ارزش افزوده اقتصادی بالا که از نظر اهمیت، حیطه کار و پیچیدگی نیازمند تلاش مشارکتی همه ‎جانبه و هماهنگ بین عناصر و بازیگران مختلف است و سبب رفع نیازهای اساسی و راهبردی کشور به محصولات و خدمات مبتنی بر فناوری و نوآوری می‌شود. ازسال 87 تا‌ 92 حدود 100 طرح كلان ملي فناوري و نوآوري با اعتباري درحدود 2 هزار 200 ميليارد ريال و در دولت یازدهم بیش از50 طرح با اعتباری بالغ بر یک هزار و 500 میلیارد ریال در حوزه‌هاي مختلف؛ سلامت و درمان، كشاورزي، هوافضا، حمل‌و‌نقل، علوم وفنون هسته‌اي و صنايع توليدي ديگر در معاونت مصوب شده و در حال اجرا و پیگیری است.

دستاوردهایی که برای نخستین ‌بار در کشور به بهره‌برداری رسيده است شامل؛ مواردی ازقبیل؛ توليد برخی از راديوداروها، داروهاي وارداتي و تجهيزات پزشكي پیشرفته، راه‌اندازي شبكه ملي پايش و پيش‎بيني دريايي كشور، راه‎اندازی سامانه پرتودهي صنعتي چند منظوره گاما، توليد تخم مرغSPF، راه‎اندازي مراكز هوانوردي عمومي، توليد ميگويSPF، تولید ماشين‎آلات و تجهيزات پیشرفته كشاورزي، راه‎اندازی سامانه تونل باد عمودي، طراحی و ساخت هواپیمای دریایی دوزیست و دستاوردهای ارزنده دیگری است که تا کنون در گزارش‎های تحلیلی به آنها اشاره شده است.

نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران تجلی توان ایرانی

به منظور بازارسازی و حمايت از سازندگان تجهيزات پزشکی پيشرفته و اعطاي آن به بيمارستان‌ها و مراكز درماني كشور در راستاي كمك به طرح تحول نظام سلامت كشور آیئن‌نامه پیش‌خرید تجهیزات پزشکی ساخت داخل تدوین، تصویب و اجرا شد و پس از برگزاری جلسات متعدد و بررسی و ارزیابی طرح‎های واصله به کمیته اجرایی آئین‌نامه مذکور، دو طرح مورد تأیید قرار گرفته و یک طرح با اعتباری بالغ بر 4/18 میلیارد ریال به تصویب رسیده است.

سومین دوره نمایشگاه در سال 94 با حضور 400 شرکت و معرفی 8000 محصول برگزار شد که منجر به 700 میلیارد ریال خرید ازشرکت‌های دانش‌بنیان شد. در این دوره برای خریداران بخش خصوصی تسهیلات لیزینگ 9 درصدی تا سقف 5 میلیارد ریال قرار داده شده است.

 جایزه تجاری‌سازی فناوری به دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی

از اصلی‎ترین مولفه‎هاى زیست‎ بوم کارآفرینى، دانشگاه‌‎هایى است که تنها به بودجه دولتى متکى نباشند و با تجاری‌سازى نتایج پژوهش‎ها، علاوه ‎بر ایجاد اشتغال براى دانش‎آموختگان، بتوانند منبع درآمدى براى پوشش هزینه‎هاى پژوهش و سایر هزینه‎ها خلق کنند و از این طریق در اقتصاد دانش‎ بنیان سهم داشته باشند.

درراستای سومین رویکرد، باهدف ترویج، شبکه‌سازی و حمایت از فعالیت‌های فناورانه رویداد اعطای جایزه تجاری‌سازی فناوری به دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی بر اساس آيين‌نامه تجاري‌سازي نتايج تحقيقات دانشگاهي طرح ‎ریزی و اجرا شد. این جایزه با هدف تقویت کارآفرینى دانشگاهى و گسترش پژوهش‎هاى کاربردى شکل گرفته است. بر اساس این آیین‌نامه اگر دانش فني حاصل شده توسط اساتيد دانشگاهي در قالب يك شركت دانش‌بنيان به محصول تبديل شود و به بازار هدف عرضه شود، معادل 5 درصد فروش شركت‌هاي دانش‌بنیان مذكور به دانشگاه‌هاي متبوع به ‎عنوان جايزه تجاري‌سازي پرداخت مي‌شود. که در نهایت بر اساس موافقت‌نامه های همکاری بین معاونت علمی ‌و فناوری ریاست جمهوری و رؤسای 30 دانشگاه، جایزه تجاری‌سازی برای سال مالی 1393 محاسبه و پرداخت شد.

حمایت از راه‌اندازی بازار دارایی فکری

از مشکلات و معضلات بسیاری از صاحبان ایده و تفکر، جذب سرمایه‎گذار است و چه بسیار ایده‎ها و طرح‎های نوآورانه‌ای که به واسطه عدم امکان جذب سرمایه‎گذار در زمان مناسب، به دست فراموشی سپرده شده‎اند. از این رو در دولت یازدهم، معاونت در راستای توسعه بازار، بازار دارایی فکری را با تعامل شرکت فرابورس و پارک فناوری پردیس راه‎اندازی کرد که تاکنون 76 اختراع، دو طرح صنعتی و یک نشان تجاری در فهرست عرضه بازار دارایی فکری درج شده و دو طرح (یک طرح صنعتی و یک اختراع) به ارزشی بالغ بر 5/2 میلیارد ریال مورد معامله قرار گرفته که منجر به تولید انبوه شده است. در همین راستا به ‌منظور حمایت از بازار دارایی فکری و تقویت تقاضای بازار بسته حمایتی طراحی شد که بر اساس آن، 80 درصد مبلغ ارزش‎گذاری طرح تا سقف پنج میلیارد ریال به خریدار طرح یا اختراعات بازار دارایی فکری به‌ صورت وام پرداخت می‌شود.

جشنواره و نمایشگاه ملی علم تا عمل

جشنواره  و نمایشگاه ملی علم تا عمل محملی برای تبلور تجار‌ی‌سازی فناوری و به تصویر کشیدن ظرفیت استان‌های سراسر کشور در جریان توسعه فناوری است که یکی از اهداف آن تمهید ابزارها و سیاست‌های حمایتی مناسب برای ارتقای فناوری صنعت‌ ساز درکشوراست

برگزاری سه دوره جشنواره و نمایشگاه ملی علم تا عمل تجارب و دیدگاه خوبی را برای معاونت ایجاد کرد که حاصل آن اعمال تغییرات چشمگیر در روند اجرای نمایشگاه است. نمایشگاه ملى علم تا عمل که پنجمین دوره آن در اسفندماه93 برگزار شد، طرح‎هاى موفق در حوزه تجاری‎سازى فناورى را از استان‎هاى سراسر کشور به معرض نمایش و داورى می‌گذارد.

کانون پتنت ایران

این دفتر با موافقت معاونت علمی‌و‌فناوری ریاست جمهوری، در قالب «کانون پتنت ایران» امور مرتبط با حوزه مالکیت فکری و به شکل ویژه، ثبت اختراع را در تمامی رشته‌های علمی و فنی عهده‌دار است. این کانون اقداماتی را نیز در زمینه ترویج و فرهنگ‌سازی مباحث مالکیت فکری از قبیل طراحی و انتشار بنر، تدوین و انتشار کتاب، کاتالوگ، پوستر و اینفوگرافیک آموزشی و ترویجی، تهیه خبر، مقالات آموزشی و تحلیلی و تولید فیلم معرفی کانون پتنت ایران انجام داده است.

تاکنون ثبت 5 علامت تجاری داخل کشور و 5 علامت تجاری خارج از کشور را مورد حمایت قرار داده است. همچنین این کانون تا کنون 16 وام قرض‎الحسنه 50 میلیون تومانی به شرکت‎های دارای پتنت اعطا کرده است. حمایت تشویقی از دانشگاه‎های دارای پتنت در دفاتر ثبت اختراع معتبر دنیا و همچنین تحلیل اختراع و رصد فناوری از دیگر فعالیت‎های این کانون است.

ادامه دارد...