اقتصاد دانش بنیان

در يک جفت مطالعه جديد، دانشمندان در موسسه ملي بهداشت امريکا نشان دادند که مغز چگونه خاطرات را ذخيرهسازي ميکند و بعدا چطور به آنها دست مييابد. در يکي از  اين دو پژوهش گفته شده مغز هر خاطره را به صورت الگويي منحصربهفرد از حرکت پالسهاي الکتريکي درون نورونهايي ويژه ذخيرهسازي ميکند. مطالعه ديگر نشان ميدهد که مغز خاطرات را سريعتر از زمان ذخيرهسازي بازخواني ميکند.

پايه پژوهش

اين مطالعات به مديريت دکتر کريم زقلول، متخصص جراحي اعصاب، در مرکز عوارض عصبي و سکته موسسه ملي بهداشت امريکا صورت گرفت. براي انجام پژوهش از بيماران مبتلا به صرع که به کاربرد داروها مقاومت نشان ميدادند، استفاده شد. براي بررسي منبع ايجاد تشنج دکتر زقلول و همکارانش يک شبکه از الکترودها را در مغز بيمار کار گذاشتند تا فعاليتهاي الکتريکي مغز را براي چندين روز مورد بررسي و پايش قرار دهند. او توضيح ميدهد: «هدف اوليه بررسيهاي ما يافتن راهي براي جلوگيري از اين تنشهاست. اگرچه همزمان مطالعهاي قوي براي بررسي کارکرد مغز هم به حساب ميآمد.»

در هر دو پژوهش محققان فعاليت الکتريکي مغز را در زمان آزمايش خاطرات بيمار مورد پايش قرار دادند. به هر بيمار صدها جفت واژه نشان داده شد مانند مداد و خانه، پرتقال و کشتي و سپس از آنها خواسته شد در آزموني ديگر در برابر هر کلمهاي واژه همراه آن را که قبلا به او نشان داده شده بود، بنويسد يا به خاطر بياورد. در يک مطالعه که در مجله علوم عصبشناسي به چاپ رسيده، بيماران 38 درصد جفت واژه ها را به صورت موفقيتآميزي به خاطر ميآوردند. امواج مغزي که بيماران در زمان يادآوري درست يک جفت کلمه تجربه ميکردند، اغلب در قسمت لوب گيجگاهي و قشر جلويي مغز رخ ميدهند. پژوهشگران نشان دادند که امواج ظاهرشونده هنگامي که کلمات به خاطر آورده ميشوند، در مقايسه با امواج اوليه که در زمان به خاطر سپردهشدن واژه ها ايجاد ميشوند، سريعتر ظاهر ميشوند. بنابراين مغز خاطرات را با سرعت بالاتري بازخواني ميکند. در مطالعه دوم که در مجله زيستشناسي جاري به چاپ رسيده، پژوهشگران از يک نوع جديد شبکه الکترودها به نام ميکروالکترودهاي با چگالي بالا براي بررسي مجموعهاي از تکعصبها در زمان آزمون سنجش خاطرات استفاده کردند. اين شبکه ها در قسمت گيجگاهي وسط کار گذاشته شدند؛ قسمتي از مغز که تصور ميشود در تشخيص انتخاب واژگان، شناسايي چهره ها و تخمين مسافت کارکرد دارد.

در اين مطالعه بيماران به صورت صحيح 23 درصد جفت کلمات را به خاطر آوردند. زماني که فعاليتهاي الکتريکي مغزي آنها مورد بررسي قرار گرفت، روشن شد که الگوي انتقال سيگنالهاي الکتريکي نورونها در زمان بهخاطرآوردن يک جفت واژه، مشابه الگوي سيگنالي در زمان يادگرفتن و بهخاطرسپردن آنهاست. به علاوه، نتايج نشان ميداد که فعاليت کلي نورونها براي هر يک جفت واژه اختصاصي بود و در زماني که بيمار واژه ها را درست به خاطر ميآورد، در ساکتترين حالت خود قرار داشتند که نشان ميدهد مغز براي دسترسي به هر خاطره از سهم کوچکي از نورونها بهره ميبرد. پس ميتوان نتيجه گرفت که هر خاطره به وسيله الگويي منحصربهفرد از انتقال سيگنالها در تکنورونهاي مغز ذخيرهسازي ميشود. قدم بعدي تيم مطالعاتي بررسي مکانيسمهاي نوروني مسئول فرمدهي و به يادآوردن خاطرات است.

منبع: مجله دانش بنیان