اقتصاد دانش بنیان

دفتر حفظ و نشر حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای، متن دستور رهبر معظم انقلاب و نامه درخواست معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری را به شرح زیر درج کرده است:

بسمه‌تعالی

جناب حجت‌الاسلام والمسلمین آقای رئیسی

ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران

سلام علیکم؛
مرقومه‌ی جناب آقای دکتر سورنا ستاری - معاون محترم علمی و فناوری رئیس‌جمهور به شماره‌ی ۱۱/۸۱۷۶۵ مورخ ۱۴۰۱/۰۲/۲۶ مبنی بر درخواست همسو شدن سه قوه و نهادهای حاکمیت در جهت توسعه صنایع و شرکت‌های خلاق و همچنین توجه به فناوری‌های نرم و خلاق بعنوان مکمل اقتصاد دانش‌بنیان؛ به استحضار مقام معظم رهبری مدظله‌العالی رسید، معظم‌له مرقوم فرمودند:  «به مسئولان ذیربط در این باره تأکید شود».

مراتب به انضمام تصویری از نامه مذکور -جهت اقدام مقتضی- ایفاد می‌گردد.

محمدی گلپایگانی

رونوشت: جناب آقای دکتر سورنا ستاری- معاون محترم علمی و فناوری رئیس‌جمهور

◾ متن نامه آقای سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور:

بسمه‌تعالی

محضر مبارک رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی)

 باسلام و احترام؛

بیانات حکیمانه حضرتعالی در پیام نوروزی امسال و ترسیم نقشه راه رشد و اصلاح امور اقتصادی، فصل‌الخطابی برای تصمیم‌سازان اکوسیستم صنایع خلاق و اقتصاد دانش‌بنیان کشور است.

با عنایت به تصویب قانون جهش تولید دانش‌بنیان در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و تأییدات و تأکیدات حضرتعالی، معاونت علمی و فناوری راه دشوار فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان را طی این سال‌ها پیموده است و بحمدالله جامعه و مسئولین و مردم به مرور بر اهمیت بی‌بدیل اقتصاد مبتنی بر دانش پی برده‌اند. نکته‌ای که در ادامه این مسیر ضروری است به آن نیز پرداخته شود، توجه به موضوع فناوری‌های نرم و صنایع خلاق، به عنوان مکمل اقتصاد دانش‌بنیان است.

با عنایت به نزدیک شدن مرزهای اقتصاد، ‌ خلاقیت و نوآوری و فرهنگ به یکدیگر، امروز ظرفیت‌های نوظهور و گوناگونی در این عرصه‌ها بوجود آمده است که در قالب صنایع خلاق به علت ارزش اقتصادی بالا و روند خلقشان مورد توجه بسیار زیادی از سوی کشورها قرار گرفته‌اند.

ارتباط فزاینده این صنایع خلاق با فناوری‌های نو و نیز توسعه فضای وب و دیجیتال از یک سو و تأثیرات جنبی فرهنگی و اجتماعی بخش عمده‌ای از محصولات و خدمات آن بر مصرف‌کنندگان و آحاد جامعه از سوی دیگر و تکیه این صنایع بر استعداد انسانی (خلاقیت و نوآوری)، رشد سریع توأم با اشتغال‌آفرینی با سرمایه‌گذاری پایین و بهره‌وری بالا، وابستگی بسیار کمتر به منابع طبیعی، تجهیزات و مواد اولیه، وسعت و تنوع بالای موضوعات، رشد سریع بازار و گردش مالی بالا نسبت به سایر حوزه‌ها، عدم نیاز به پیچیدگی‌های فناورانه و صنعتی، فاصله زمانی بسیار کمتر از تبدیل ایده به کسب و کار نسبت به محصولات صنعتی و فناورانه، واکنش مناسب به تغییرات و قدرت انتقال بالای پیام باعث شده است که این صنایع کاندیدای مناسبی برای کمک به توسعه اقتصادی و کارآفرینی کشورها در نظر گرفته شوند.

به طوریکه در حال‌حاضر حدود ۵۰ میلیون شغل مستقیم (بیش از یک درصد از جمعیت جهان) از طریق کسب و کارهای خلاق در جهان ایجاد شده است و تخمین زده می‌شود حدود ۴ الی ۸ ‌درصد تولید ناخالص داخلی جهانی به این حوزه اختصاص دارد که به سرعت این سهم در حال افزایش است و بخش قابل توجهی از تجارت‌های بزرگ و در حال توسعه دنیا به طور مستقیم یا غیرمستقیم و به صورت متقابل از محصولات، خدمات و بازار صنایع خلاق بهره‌برداری می‌نمایند.

با این وجود می‌بینیم علیرغم ظرفیت‌های فراوان و مناسب کشور نظیر تمدن کهن ایرانی و اسلامی، قومیت‌های متعدد با آداب و رسوم متفاوت، جاذبه‌های بسیار متنوع اقلیمی و جغرافیایی، جایگاه استراتژیک ایران نزد کشورهای اسلامی و آسیایی، جمعیت قابل‌ توجه قشر تحصیلکرده و خلاق در حوزه علوم انسانی و هنر (بیش از ۵۰% فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها)، قیمت تمام شده نسبتاً پایین در ایران برای تولید یا ارائه خدمات این حوزه، تأثیر بسیار اندک تحریم‌های اقتصادی بر تعاملات فرهنگی، در صنایع خلاق و فرهنگی (مانند: گردشگری، صنایع سرگرمی (بازی، اسباب بازی و بازی‌های ویدئویی)، صنایع دیداری و شنیداری فیلم، سریال، انیمیشن صنایع دستی و رسانه‌های دیجیتال، طراحی و معماری، چاپ، نشر، بسته‌بندی، هنرهای تجسمی و نمایشی، فناوری‌های نوین آموزش و یادگیری، نوآوری و مهندسی اجتماعی، ورزش، تندرستی... ی.) و با آنکه در اسناد بالادستی از جمله در سند ملی فناوری‌های فرهنگی و نرم، بر «تلاش برای پیشرو بودن کشورمان در تولید محصولات فرهنگی و صنایع خلاق در منطقه جنوب غرب آسیا و به ‌عنوان یکی از ده قطب برتر محصولات فرهنگی جهان، دارای نشان تجاری محبوب در منطقه و کشورهای اسلامی» و همچنین «تولید محصولات فرهنگی بر پایه نظام سامان ‌یافته نوآوری مبتنی بر شبکه به ‌هم ‌پیوسته تمامی نهادهای مرتبط تولید، توزیع، مصرف» اشاره‌شده است، اما تاکنون توجهی در خور به این بخش تأثیرگذار صنایع خلاق نشده است.

معاونت علمی و فناوری با توجه به اهمیت پیش‌گفته، ضمن ایجاد ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق برنامه‌ای را از سال ۱۳۹۸ به منظور شناسایی و حمایت از توسعه و توانمندسازی "شرکت‌های صنایع خلاق" دنبال نموده و از ایجاد زیرساخت‌هایی نیز با عنوان "خانه خلاق و نوآوری" برای ارائه خدمات به شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق حمایت نموده است و بندهایی را نیز در قانون جهش تولید در نظر گرفته است که هم اکنون شاهد تأسیس ۷۰ خانه خلاق و نوآوری و تشکیل ۱۵۳۰ شرکت خلاق در حوزه‌های مختلف صنایع خلاق هستیم.

در این مقطع به نظر می‌رسد همسو شدن سه قوه و نهادهای حاکمیت در جهت توسعه صنایع خلاق ضروری است، لذا از محضر معظم له استدعا دارد، ضمن توجه دادن آحاد مسئولین و جامعه به موضوع صنایع خلاق و شرکت‌های خلاق از سوی حضرتعالی ما را از ارشادات و راهنمایی خود بهره‌مند فرمایید.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#