اقتصاد دانش بنیان

معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری با تاسیس ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق تلاش کرده است زیست بوم صنایع فرهنگی و خلاق از طریق شکل دهی به شرکت‌های خلاق و ایجاد و تاسیس خانه‌های خلاق و نوآوری و صندوق صنایع خلاق، سهم ایران از بازار بین المللی 2600 میلیارد دلاری صنایع نرم و خلاق را از افزایش دهد.

تصویب سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم، توسط شورایعالی انقلاب فرهنگی، به نوعی نقطه اوج  حمایت و فعالیت‌های این ستاد در توسعه بخشی به ظرفیت‌های قانونی زیست‌بوم صنایع نرم و خلاق است.

صنایع خلاق و محصولات فرهنگی و فناوری‌های نرم با قابلیت تولید چند هزار میلیارد دلار ارزش اقتصادی و ایجاد حدود سی میلیون شغل در دنیا، روز به روز بیشتر مورد توجه کشورهای در حال توسعه مانند ایران قرار می‌گیرد.

فناوری‌های فرهنگی و نرم به عنوان اولویت الف در نقشه جامع علمی کشور قید شده اند و بر اساس اسناد بالادستی، این سند جدید، تاکیدی دوباره بر اهمیت این صنایع فرهنگی است.

بر این اساس کارگروه نظام نوآوری محصولات و صنایع فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با همکاری ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، پیش‌نویس سند ملی نوآوری صنایع و محصولات فرهنگی و فناوری‌های نرم را  تهیه کرده‌اند.

در سال ۱۳۹۷ پیش‌نویس سند در شورای عالی انقلاب فرهنگی مشتمل بر ۹ ماده و ۹ تبصره با موضوعات تعریف مفاهیم، ارزش‌ها، چشم‌انداز، سیاست‌ها، اهداف، راهبردها و اقدامات ملی، ساختار اجرایی، بودجه و تشکیلات تصویب شد.

این سند در ۹ ماده تنظیم شده است و بر اساس ماده ۷ این سند، ستاد توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری وظیفه سیاست‌گذاری اجرایی، برنامه ریزی، هماهنگی، نظارت، پایش شاخص ها و تسهیل اجرای سند را برعهده دارد.

اهداف کلان

دستیابی به نظام نوآوری کارآمد صنایع فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و ارتقای کمی و کیفی تولید و مصرف محصولات فرهنگی بومی، یکی از اهداف کلان تبیین شده در این سند است.

همچنین دستیابی به الگوی کارآمد کاربرد فناوری‌های نرم با تأکید بر حوزه‌های علوم انسانی، اسلامی و اجتماعی در راستای ارتقای سبک زندگی اسلامی ایرانی و انقلابی در جامعه، نیز به عنوان دیگر هدف کلان برای این سند در نظر گرفته شده است.

اهداف کمی

در این سند مقرر شده است تا  برای تحقق برخی اهداف کمی تا سال 1404 تلاش مجدانه صورت گیرد.

• دستیابی به جایگاه نخست تولید و صادرات محصولات فرهنگی بومی در منطقه و جهان اسلام
• ایجاد حداقل پنج نما­نام معتبر جهانی در حوزه فناوری‌های فرهنگی و نرم
• کسب سهم ۲/۰ درصد بازار سینمای جهان
• کسب حداقل رتبه چهارم گردشگری در منطقه ‌و جذب بیست میلیون گردشگر
• رسیدن به سهم ۳۰ درصدی بازی‌های دیجیتال از بازار کشور
• ایجاد حداقل پنج بن‌سازه[2] جدید و موفق[3] فناوری نرم
• تولید ۲۷۰  عنوان پی‌نما[4] با میانگین شمارگان حداقل ۵۰۰۰ نسخه
• تولید و اکران بین‌المللی حداقل سی‌ پویانمایی سینمایی تا افق چشم انداز
• دستیابی اسباب‌بازی‌های تولید داخل به سهم حداقل ۲۵ درصدی از ارزش بازار اسباب بازی کشور در سال چشم‌انداز
• ارتقای سهم تولید محصولات دانش بنیان از کل بازار صنایع فرهنگی
• تعیین سهم تولید محصولات فرهنگی و فناوری های نرم از تولید ناخالص داخلی
• ارتقای سهم پخش برنامه‌های فرهنگی تولید داخل در شبکه‌های تلویزیونی کشور‌های جهان اسلام
• افزایش سهم تولید لوازم التحریر بومی از بازار نوشت افزار کشور
• افزایش سهم انتشارات بومی از بازار نشر بین المللی (نشر رقومی و مکتوب)
• افزایش سهم طراحی و تولید پوشاک ایرانی از بازار داخل
• افزایش تعداد سازمان‌ها، شرکت‌ها و افراد فعال در فعالیت‌های نوآوری اجتماعی در حوزه آسیب‌های اجتماعی
• افزایش تعداد طرح‌های نوآوری اجتماعی اثربخش در حوزه آسیب‌های اجتماعی بر اساس ارزیابی نهادهای تخصصی.

معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری ( رئیس ستاد)، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ، وزیر کشور ، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ، وزیر میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و چند مقام دیگر از جمله رئیس صداو سیما از اعضای این ستاد هستند. معاونین ذیربط می‌توانند به جای وزیر یا ریاست سازمان به عضویت این ستاد درآیند.

اعضای ستاد

بر اساس مفاد این سند، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری، ریاست ستاد توسعه فناوری های فرهنگی و نرم را عهده دار است. رئیس ستاد دبیر ستاد را برای یک دوره 4 ساله منصوب خواهد کرد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر کشور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، وزیر علوم تحقیقات و فناوری، وزیر صنعت، معدن و تجارت، وزیر آموزش و پرورش، وزیر ورزش و جوانان، رئیس مرکز ملی فضای مجازی، نماینده مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، رئیس سازمان صداوسیما، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، معاون امور علمی، فرهنگی و اجتماعی سازمان برنامه و بودجه، فرمانده سازمان بسیج مستضعفین، یک نفر نماینده دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، رئیس جهاد دانشگاهی، رئیس مرکز همکاری‌های فناوری و نوآوری ریاست جمهوری، دو نفر صاحب نظر در حوزه فناوری های فرهنگی و نرم به پیشنهاد ستاد، دو نفر صاحب نظر در حوزه فناوری های فرهنگی و نرم به پیشنهاد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر ستاد، از جمله اعضای ستاد توسعه فناوری های فرهنگی و نرم را تشکیل می‌دهند.

وظایف

برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت و ایجاد ارتباطات بین دستگاهی، تقسیم کار بین دستگاه ها و رصد اقدامات بر اساس این سند از جمله وظایف این ستاد است.

همچنین ستاد توسعه فناوری‌های نرم معاونت علمی و فناوری وظیفه تهیه و تدوین برنامه عملیاتی و نقشه راه اجرایی سازی سند در هر سال را بر عهده دارد.

بررسی سالانه تحولات داخلی و بین المللی فناوری‌های فرهنگی و نرم و ارائه پیشنهاد اصلاحات لازم برای بازنگری و به‌روزرسانی سند، حمایت مادی، معنوی، علمی، اطلاعاتی و تسهیل گری از شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های خلاق و طرح های فناورانه و تجاری سازی آن‌ها مبتنی بر آیین‌نامه‌های مصوب در ستاد و  ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی بین دستگاهی برای دستیابی به اهداف این سند از جمله دیگر وظایف تعیین شده است.

پرویز کرمی دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز معاونت علمی گفت: در حال حاضر نیز توانسته است بیش از 1300 شرکت خلاق و 11 خانه خلاق و نوآوری و صندوق پژوهش و فناوری صنایع خلاق  در دل زیست‌بوم استارتاپی صنایع نرم و خلاق فعالیت می‌کنند. این سند می‌تواند پشتوانه اجرایی بیشتری در اختیار ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز قرار دهد.