اقتصاد دانش بنیان

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، حالا در آستانه بهار 1398 هجری شمسی، نورسیدگی گام دوم انقلاب را شاهد هستیم. رفته رفته، دستاوردهای علمی و فناوری جوانان و برومندان ایرانی طی چهار دهه، خودنمایی می کند و ابرها آهسته آهسته کنار می روند. شماره سی ام ماهنامه آموزشی، علمی، خبری، تحلیلی «دانش بنیان» بر همین اساس، نگاهی انداخته است بر اهمیت تولید ملی و داخلی بر اقتصاد کشور و همچنین به بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی توجه نشان داده است.

مشکل آنها

پرویز کرمی سردبیر ماهنامه «دانش بنیان» در سرمقاله سی ام این نشریه به پرسش «چرا تحریم شده ایم؟» پاسخ داده و نوشته است: «برای این تحریم هستیم که یاد گرفته ایم روی پای خودمان بایستیم. متاسفانه این موضوع، دچار تبلیغ های احساسی و گاهی بد شده است و نتیجه اش، بی تمایلی خیلی ها به این ماجراست. برای اثبات این ادعا، جالب است بدانید که بزرگترین تحریم های ایالات متحده امریکا بر جمهوری اسلامی ایران، در حال حاضر است؛ درست در دوره ای که بیشترین پیشرفت های علمی و تحرکات گسترده فناورانه در کشورمان به وقوع پیوسته است. در هیچ دوره از انقلاب اسلامی چهل ساله مردم ایران، تا این حد بالندگی های علمی و فناوری را تجربه نکرده بودیم و تا این حد به آینده خوشبین نبوده ایم. خب، این نشانه ها کافی نیست برای آنکه ثابت شود امریکا با ما بر سر استقلال و خودباوری و خودکفایی مشکل دارد؟»

کدام مساله

حسین جوشقانی که دکتری اقتصادش را از دانشگاه شیکاگو گرفته و اکنون در دانشگاه های ایران فعالیت می کند، با «دانش بنیان» درباره وضعیت دانش اقتصاد در کشور و مهاجرت های وارونه صحبت کرده است. او تجربه ای گرانبها از تحصیل در خارج کشور به دست آورده و به ایران بازگشته است و در این باره می گوید: «فهمیدم که اگر کشوری نفت خیز با نیروی انسانی خوب، هنوز توسعه نیافته، مشکل مهندسی ما نیست، مشکل علوم انسانی است که باید فضا را برای توسعه و کار متخصصان فراهم کند. متاسفانه در کشور ما و حتی در دانشگاه ها، اقتصاد، حقوق، جامعه شناسی و غیره به حاشیه رانده شده اند. زمانی که دانشگاه شریف آن پرورش مهندس برای آینده کشور بود ولی الان باید در اساسنامه آموزش عالی بازنگری کنیم. آیا ما کمبود مهندس داریم یا کمبود برنامه ریز؟»

چطور می شود

نباید نادیده گرفت که ایران اکنون در بخش بازی های رایانه ای، حرف هایی برای گفتن دارد. بازی های زیادی در کشور تولید می شود و اتفاقات جالبی در این زمینه رخ داده است. امیرحسین ناطقی از کارآفرینان جوان کشور که اکنون مدیرعامل یک بازی پرطرفدار ایرانی است پای گفت وگو با «دانش بنیان» نشسته و از تجربیاتش گفته است. او با بیان این سوال که «چطور می توان سایه تحریم را از سر استارتاپ های ایرانی برداشت؟» معتقد است: «تحریم به منزله سدی است که انگیزه و انرژی بسیاری از فعالان اکوسیستم استارتاپی به ویژه در حوزه بازی ها را سلب می کند. این در حالی است که اگر این سد شکسته شود می توان مسیر را برای بین المللی شدن و صادرات محصولات، هموارتر دانست و همین مساله انگیزه و انرژی فعالان این عرصه را دوچندان می کند.»

نمونه مشابه

«دانش بنیان» شماره 30، در ادامه پرونده ای که با محوریت اثر تحریم ها بر استارتاپ های ایرانی تولید شده است، سراغ یکی دیگر از فعالان استارتاپی کشور رفته و درباره تجربیاتش گفت وگو کرده است. ایلیا وکیلی مدیر یک شرکت فناوری در حوزه پرداخت مالی است و درباره این سوال که «آیا سرویس های داخلی می توانند اثر تحریم ها را خنثی کنند؟» بیان می کند: «فرهنگ استارتاپی، فرهنگ رشد سریع است. یعنی کسی که در یک استارتاپ کار می کند، باید دنبال این باشد که هر چیزی را که نیاز دارد بتواند با پول بخرد تا به این واسطه برای خود زمان و رشد بخرد. اگر تیم فنی یک استارتاپ هر روز دنبال فیلترشکن و روش دورزدن جدید باشد، مسلما انرژی زیادی برای پیشرفت و ارتقا نخواهد داشت. در حالی که با دسترسی به نمونه مشابه خارجی سرویس ها، می تواند سریع تر و باکیفیت تر به ادامه مسیر پیشرفت خود بپردازد.»

کاهش وابستگی

میلاد نوری هم مدیر یک شرکت دانش بنیان است که در گفت وگو با «دانش بنیان» سی ام، می گوید که «خودتحریمی ما را محدود کرده است. به گفته این فعال دانش بنیان: «در زمان تحریم، می توان از برخی سرویس ها که نمونه های موفق داخلی هستند استفاده کرد. با استفاده از این سرویس ها، شرکت های داخلی هم می توانند منطقی و به جا رشد کنند تا وابستگی به سرورهای خارجی کمتر شود. با این وجود یکسری سرویس ها واقعا جایگزینی ندارند در این بین باید مسوولان تدابیری را بیندیشند و سرویس هایی که اشتباهی فیلتر شده را رفع فیلتر کنند تا از این طریق، اکوسیستم کارآفرینی حمایت شود.»

تغییر مسیر

جذاب خواهد بود اگر بدانیم شبکه های اجتماعی هم در ایران، به صورت بومی و کاملا داخلی، فعالیت می کنند و در زیست بوم نوآوری و کارآفرینی حرف هایی برای گفتن دارند. سپهر محمد بنیانگذار یکی از همین شبکه های اجتماعی هم در گفت وگو با «دانش بنیان» شماره سی ام، از تجربه هایش برای فعالیت در این مسیر گفته است. او ابراز می کند: «خدا را شکر جدیدا استقبال مردم از شبکه اجتماعی ما بهتر شده و با گذر زمان بهتر هم می شود. در مورد استقبال از یک برنامه باید دو نکته را در نظر گرفت؛ یک مورد این است که کاربران عضو شبکه شوند و در آن فعالیت داشته باشند. مورد دیگر این است که کاربران تا چه میزان تمایل به پرداخت پول برای استفاده از سرویس دارند.»

طرفدار بیشتر

آتوسا حسینی خواه هم مدیر مجموعه ای است که در حوزه بازی های آنلاین فعالیت می کند. او معتقد است که «بازی های آنلاین طرفدار بیشتری دارند» و به «دانش بنیان» می گوید: «متاسفانه بازی سازی هنوز آن طور که باید و شاید در ایران جا نیفتاده است. به هر کسی که می گوییم در این حوزه فعالیت می کنیم، می گوید «دلت خوش است!» ما در این راه از این حرف ها زیاد شنیده ایم. توصیه من به افرادی که تصمیم دارد به این حوزه ورود کنند این است که اصلا عجول نباشید و پشتکار داشته باشید به این دلیل که بازی سازی فعالیتی نیست که با صرف چند ماه و به سرعت به نتیجه برسید بلکه باید در این راه تلاش کنید.»

در شماره سی ام ماهنامه «دانش بنیان» گزارش ها، گفت وگوها، یادداشت ها و اخبار متعدد دیگری ارائه شده است که مخاطبان با استفاده از نرم افزار کدخوان در موبایل هایشان، می توانند از فیلم ها، عکس ها، صداها و متن های تعبیه شده در این ماهنامه، بهره مند شوند.

شماره سی ام ماهنامه «دانش بنیان» به صاحب امتیازی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مدیرمسوولی سورنا ستاری و سردبیری پرویز کرمی در 164 صفحه، ویژه اسفندماه 1397 منتشر شده است.