اقتصاد دانش بنیان

سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری در سفر به استان اصفهان، با اشاره به شیوع بیماری کرونا، گفت: پس از همه‌گیری شیوع ویروس کرونا یک اتفاق بزرگ در سوله‌های تولیدی سراسر کشور رخ داد. پیش از بحران کرونا، ماسک‌های سه لایه به مقدار محدودی در کشور تولید می‌شد و خط تولید و دستگاه‌های آن نیز به صورت موثری در کشور تولید نمی‌شد.

به گفته وی، در بازه زمانی کمتر از یک ماه،  با تلاش شرکت‌‎های دانش‌بنیان و فناور، ایران به یک تولید کننده عمده انواع ماسک تبدیل شد. خطوط تولید و تجهیزات مورد نیاز در داخل کشور ساخته و ده‌ها خط تولید جدید به صورت شبانه‌روزی راه اندازی شد. این اتفاق علاوه بر حوزه تولید ماسک در حوزه دیگر محصولات مشابه، نیز تکرار شد.

پاسخ سریع شرکت‌های دانش‌بنیان به نیاز کشور

معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری در ادامه گفت: نیاز مبرمی در کشور به انواع محصولات مانند ضد عفونی کننده‌ها وجود داشت. این نیاز نه با تکیه به واردات، بلکه با تکیه بر توان نیروهای متخصص و جوان داخلی، برطرف شد.

ستاری ادامه داد: در ده‌ها شرکت فناور و دانش‌بنیان، خطوط تولید جدیدی برای تولید انواع تجهیزات پزشکی مانند دستگاه‌های تنفسی ایجاد شد. در واقع شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور کشور، واکنش سریع و مناسبی نسبت به این بحران از خود نشان دادند و این واکنش سریع به دلیل زیرساخت‌های بود که از قبل ایجاد شده بود.

رییس بنیاد ملی نخبگان همچنین بیان کرد: در حوزه محصولات مقابله با کرونا، تقریبا محصول عمده‌ای وجود ندارد که از خارج کشور تامین شود. در مسئله واکسن مقابله با کرونا نیز در حال حاضر با 6 شرکت قرارداد منعقد شده است. در این بین، دو شرکت پیشتاز هستند و امیدوار هستیم، تحقیقات آنها در آینده نزدیک به نتیجه برسد.

توسعه فرهنگ اقتصاد دانش‌بنیان

رئیس ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش بنیان، فرهنگ‌سازی و توسعه گفتمان را از جمله پیش‌نیازهای مهم تحقق اقتصاد دانش‌بنیان ذکر کرد و افزود: مسئولان، نخبگان، دانشگاهیان و مردم نیز به اهمیت تحقق اقتصاد دانش‌بنیان پی برده‌اند. در حال حاضر وضعیت نسبت به  چند سال قبل تفاوت دارد و همگان متفق‌القول هستند که باید در این مسیر گام برداشت و در این جهت تلاش کرد.

ستاری معتقد است که هنوز باید تلاش‌های بیشتری برای افزایش شناخت عمومی نسبت به ضرورت توسعه زیست بوم نوآوری کشور، صورت گیرد.

به گفته وی، در سال گذشته بیش از 4 هزار شرکت دانش‌بنیان وجود داشت و فروش شرکت‌ها رقمی در حدود 120 هزار میلیارد تومان بود. در  سال جاری تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان از 5 هزار و 300 شرکت عبور کرده است.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری ادامه داد: این شرکت‌ها همچنین در حال بزرگ شدن هستند. به همین خاطر باید سازوکارهای جدیدی ایجاد کرد که با شرکت‌های رو به رشد هماهنگ باشد. احتمالا تا پایان سال تعداد شرکت‌های دانش بنیان به بیش از 6 هزار شرکت افزایش پیدا می‌کند.

ستاری همچنین بیان کرد: بودجه مناسبی به معاونت علمی و فناوری‌ریاست جمهوری تخصیص یافته است. این بودجه هنوز کاملا عملیاتی نشده است، اما با جذب این اعتبارات، می‌توان سطح حمایت از پارک‌های علم و فناوری و دیگر اجزای زیست بوم نوآوری کشور را افزایش داد.

احداث رصدخانه

رئیس بنیاد ملی نخبگان، در ادامه با اشاره به پروژه‌های اجرا شده در استان اصفهان، گفت: در  این چند سال،طرح‌های قابل توجهی با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در اصفهان اجرا شده است. بزرگ ترین پروژه علوم پایه (basic science) کشور در استان اصفهان و در شهر کاشان در حال اجرا است.

رییس بنیاد ملی نخبگان افزود: این پروژه که در قالب احداث رصد خانه اجرایی شده است، تا چند ماه دیگر تکمیل خواهد شد. در صورتی که شرایط آب و هوایی و موضوع کرونا اجازه دهد تا ابتدای سال آینده، فرآیند نصب تجهیزات این پروژه تکمیل خواهد شد. پروژه‌های مشابه دیگری نیز در اصفهان در دست اجرا است.

راه‌اندازی پالایشگاه خون

ستاری با اشاره به همکاری‌های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و مجموعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، گفت: خطوط ویژه‌ای طراحی شده است تا شرکت‌های دانش‌بنیان و فنار بتوانند با شرایط مناسبی مجوزهای لازم را اخذ کنند. در حال حاضر واکسن آنفولانزا، مراحل آزمایشگاهی خود را طی می‌کند و امیدوار هستیم که این واکسن تا پاییز سال جاری به بازار عرضه شود.

به گفته ستاری، نخستین در تاریخ است که ما در کشور موفق به ساخت واکسن آنفولانزا شده‌ایم.  همزمان تعداد بیشتری واکسن در مرحله تحقیقاتی قرار دارند. همچنین برای اولین بار در تاریخ کشور، پالایشگاه خود راه اندازی می‌شود، این پالایشگاه با استفاده از فناوری داخلی طراحی شده است و می‌تواند در مسیر مقابله با کرونا اثر بخش باشد.

صادرات محصولات مقابله با کرونا

معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، در ادامه گفت: مجوزهای مختلفی برای صادرات محصولات مقابله با کرونا صادر شده است. به غیر از چند محصول محدود، برای بقیه محصولات، امکان صادرات فراهم شده است. البته باید اطمینان حاصل کرد که این صادرات به افزایش قیمت داخلی منتهی نشود.  

برنامه راهبردی در حوزه امنیت غذایی

ستاری در پایان با اشاره به برنامه راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای توسعه امنیت غذایی، گفت: در مسئله صنایع غذایی و توسعه امنیت غذایی، محصولات فناورانه متعددی تولید شده است. برای نخستین بار در کشور برخی آنزیم‌ها و پروبیوتیک‌های مورد نیاز تولید شد.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری همچنین گفت: پروژه تولید ماده با ارزش جلبک و صنایع غذایی مبتنی بر دریا، از جمله دیگر محورهای  مورد حمایت  این معاونت است. پروژه‌ عظیم همکاری با پژوهشکده رویان، نیز اصلاح نژاد دامی در سراسر کشور را هدف قرار داده است . مواد اولیه دارویی و واکسن دام و طیور نیز از جمله نیاز حوزه کشاورزی و دام و طیور کشور است.